Πριν από ακριβώς δυο χρόνια ο Αλέξης Τσίπρας, ο 40χρονος τότε αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ, κέρδισε τις εκλογές υποσχόμενος να βάλει τέλος στη λιτότητα και τα μνημόνια.

Έτσι προλογίζει το άρθρο του το Politico και συνεχίζει γράφοντας:

Τώρα, ως πρωθυπουργός πλέον, τα λόγια του δε μπορούσαν να φαντάζουν πιο κενά.

Καθώς διανύουμε τον έβδομο χρόνο παροχής οικονομικής βοήθειας στην Ελλάδα από τους εταίρους, οι αμφιβολίες για τη σταθερότητα της χώρας και για την προσήλωση της κυβέρνησης στις μεταρρυθμίσεις στα εργασιακά, το δημόσιο και τις τράπεζες. Η χώρα βρίσκεται σε έναν αγώνα δρόμου για να αποδείξει πως μπορεί να παράγει χρήματα στις κεφαλαιαγορές μέχρι τα μέσα του 2018, οπότε και λήγει το τρέχον πρόγραμμα.

Καθώς η Αθήνα αγκομαχά με τις δύσκολες μεταρρυθμίσεις, οι υπουργοί Οικονομικών θα συζητούν το πρόγραμμα στο Eurogroup της Πέμπτης.

Σε δεκάδες συζητήσεις με τους άνεργους, τους καταστηματάρχες και τους μαθητές της Αθήνας, το μόνο που είναι διάχυτο είναι η απογοήτευση προς τον Τσίπρα για όλες τις υποσχέσεις που δεν τήρησε.

«Έχουμε σιχαθεί τους πολιτικούς» ανέφερε ένας ενώ συμπλήρωσε «ό,τι και να γίνει, όποιος και να εκλεγεί, δεν αλλάζει τίποτα. Αριστεροί ή δεξιοί δεν έχει καμία σημασία και ο Τσίπρας είναι μια από τα ίδια».

Ο βασικός αντίπαλος του ΣΥΡΙΖΑ, η Νέα Δημοκρατία, «μυρίζει αίμα» καθώς βλέπει να προηγείται άνετα στις δημοσκοπήσεις, οι οποίες είναι οι χαμηλότερες για τον ΣΥΡΙΖΑ από όταν κέρδισε τις εκλογές. Ένα άλλο πρόβλημα για τον Τσίπρα είναι οι ανταρσίες των υπουργών του, οι οποίοι αντιδρούν στις μεταρρυθμίσεις που καλούνται να ολοκληρώσουν.

«Στάσιμη» οικονομία

Το μεγαλύτερο όμως πρόβλημα του Τσίπρα είναι η κατάσταση της οικονομίας. Το ΑΕΠ, αν και τα επίσημα στοιχεία δεν έχουν βγει επισήμως, αναμένεται πως είχε μια πτώση της τάξης του 0,3% κατά το 2016,

Μάλιστα, τα όποια θετικά δείγματα για το ΑΕΠ του 2016 ήρθαν εξαιτίας της χρονιάς - ρεκόρ του τουρισμού σύμφωνα με τον Jens Bastien, έναν ανεξάρτητο οικονομικό αναλυτή και πρώην μέλος της Τρόικας. Ο ίδιος όμως τονίζει πως ο τουρισμός έχει ελάχιστα περιθώρια για περεταίρω αύξηση καθώς ταλανίζεται από προβλήματα όπως τα κακής ποιότητας αεροδρόμια στα νησιά και τις συχνές διακοπές ρεύματος, πχ Σαντορίνη.

Αυτά τα προβλήματα του τουρισμού θα μπορούσαν να ισοσκελιστούν με άνοδο σε άλλους τομείς της οικονομίας, όμως κάτι τέτοιο δε συμβαίνει. Δεν υπάρχει καμία αύξηση στις κατασκευαστικές άδειες ενώ και στον τομέα του λιανικού εμπορίου η κατάσταση είναι πολύ άσχημη. Επιπλέον τα καταναλωτικά έξοδα δέχονται πλήγματα από τη συνεχή αύξηση των φόρων στους μισθούς και τα περιουσιακά.

Δεδομένων αυτών, καταλήγει ο Bastien, η εκτίμηση του υπουργείου Οικονομικών για αύξηση 2,7% του ΑΕΠ για το 2017 είναι υπεραισιόδοξη και λίγοι, είτε στην Ευρώπη είτε στην Ελλάδα, τη θεωρούν εφικτή.

Ένας επιπλέον λόγος που ανακόπτει την εισροή και απορρόφηση κεφαλαίων είναι ο τεράστιος αριθμός των κόκκινων δανείων, τα οποία αποτελούν περίπου το 50% των χαρτοφυλακίων των τραπεζών. Το συνολικό τους ποσό αγγίζει τα 100 δισ. ευρώ.

«Η σχετική νομοθεσία, η οποία θα επέτρεπε στις τράπεζες να διευθετήσουν τα κόκκινα δάνεια, υποτίθεται πως θα ψηφιζόταν πριν από δυο χρόνια. Αυτό δεν έχει γίνει και το κόστος των κόκκινων δανείων συνεχίζει να αυξάνεται» ανέφερε ένας ανώτερος τραπεζίτης. Κατά τον Bastien, οι φόβοι για νομικές κινήσεις κατά των τραπεζών σε περίπτωση κατάσχεσης είναι ο βασικός λόγος που κρατά πίσω τις ρυθμίσεις για τα κόκκινα δάνεια.

Ο ρόλος του ΔΝΤ

Οι υπουργοί Οικονομικών στο Eurogroup θα πρέπει επίσης να αποφασίσουν τι ακριβώς θα κάνουν με το θέμα του ΔΝΤ.

Τα έξοδα της Ελλάδας, από σήμερα μέχρι και τον Ιούνιο, πλησιάζουν τα 13 δισ. ευρώ. Για να εξασφαλιστεί η νέα δόση, οι δανειστές απαιτούν από την Ελλάδα σαφή βήματα για πραγματοποίηση των συμφωνηθέντων μεταρρυθμίσεων.

Το ΔΝΤ αντιδρά, τονίζοντας πως το τρέχον πρόγραμμα βοήθειας προς την Ελλάδα δεν είναι βιώσιμο επειδή δεν περιέχει ικανοποιητική ελάφρυνση του χρέους και μέχρι να διευθετηθεί αυτό το θέμα αρνείται να συμμετάσχει σε νέα βοήθεια.

Η Γερμανία και η Ολλανδία αντιστέκονται σθεναρά στην ιδέα της ελάφρυνσης του χρέους, προσφέροντας στην Ελλάδα μόνο βραχυπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης. Όμως οι ίδιες χώρες έχουν διαβεβαιώσει τα κοινοβούλια τους για τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο πακέτο στήριξης, οπότε και καθυστερεί η παράδοση του όσο δε λύνεται το θέμα της ελάφρυνσης του χρέους.

Το ΔΝΤ θεωρεί υπερβολικά αισιόδοξη την απαίτηση για αύξηση του ΑΕΠ κατά 3,5% για το 2018 αλλά ζητά να ληφθούν μέτρα για περεταίρω μείωση στις συντάξεις μετά το τέλος του προγράμματος.

Ο Bastien πιστεύει πως «η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να σκεφτεί πολύ καλά αν θέλει να επιμένει στην αποχώρηση του ΔΝΤ από το πρόγραμμα. Χάνοντας το ΔΝΤ, θα χάσουν το μόνο σύμμαχο τους στην προσπάθεια για ουσιαστική ελάφρυνση του χρέους».

Η μη συμφωνία των μελών στο θέμα του ΔΝΤ και της ελάφρυνσης έχει φέρει την αξιολόγηση σε τέλμα. Ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, σε μια προσπάθεια να λύσει το γόρδιο δεσμό, πρότεινε να πάρει ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Στήριξης τη θέση του ΔΝΤ στο πρόγραμμα. Μάλιστα, ο Κλάους Ρέγκλινγκ, ο διευθυντής του ΕΜΣ, αποκάλεσε αυτή την πρόταση «σχέδιο Β».

Μια πιθανή έξοδος του ΔΝΤ όμως θα έχει πολλά προβλήματα. Το τρέχον πρόγραμμα θα έπρεπε να «σκιστεί», να φτιαχτεί από την αρχή και μετά να «περάσει» από τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και ιδιαίτερα το Βερολίνο, όπου πλησιάζουν οι εκλογές. «Μόνο η σκέψη για αποχώρηση του ΔΝΤ ενδυναμώνει το ακροδεξιό ΑfD» ανέφερε ανώτατος Γερμανός αξιωματούχος.

Ο Σόιμπλε συναντήθηκε με την Κριστίν Λαγκάρντ στο Νταβός και οι δυο επανέλαβαν την πρόθεση τους να συνεχίσουν να εργάζονται από κοινού, καλμάροντας τις φήμες που τους ήθελαν σε ρήξη.

Αν όμως δε βρεθεί λύση και το ΔΝΤ τελικά αποχωρήσει, πολλοί φοβούνται πως το «Grexit» θα μπει εκ νέου στο παιχνίδι.

Ο Έλληνας τραπεζίτης αναφέρθηκε και σε αυτό το θέμα λέγοντας «Αν αποχωρήσει το ΔΝΤ, τότε φοβάμαι πως επιστρέψει η πρόταση Σόιμπλε για να βγούμε προσωρινά εκτός Ευρώ. Αυτό είναι ένα πολύ κακό σενάριο».