Ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ ήταν μια ξεχωριστή περίπτωση ανθρώπου. Για την ακρίβεια, τέτοιοι άνθρωποι όχι απλώς σπανίζουν, αλλά μπορείς να βρεις έναν ανάμεσα στο δισεκατομμύριο.
Στα πρότυπα της ειρηνικής επανάστασης του Γκάντι, κάτι που έκανε και αργότερα ο Νέλσον Μαντέλα, ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ αγωνίστηκε σε ολόκληρη την σύντομη ζωή του για τα πολιτικά και τα κοινωνικά δικαιώματα των μαύρων στις ΗΠΑ, αλλά και κατά των φυλετικών διακρίσεων για όλη την ανθρωπότητα. Τέσσερα χρόνια πριν τον θάνατό του, τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης.
Γεννήθηκε στις 15 Ιανουαρίου του 1929 στην Ατλάντα της πολιτείας της Τζόρτζια, μιας πολιτείας όπου οι φυλετικές διακρίσεις ήταν καθημερινό φαινόμενο και δεν έχουν εξαλειφθεί απόλυτα μέχρι και σήμερα. Ο παππούς του αλλά και ο πατέρας του ήταν βαπτιστές ιεροκήρυκες και ο Μάρτιν Τζούνιορ μεγάλωσε σε ένα περιβάλλον με έντονη θρησκευτική πίστη. Από μικρός ένιωσε τι θα πει ρατσισμός. Οι κουρτίνες που χώριζαν τις θέσεις των μαύρων και των λευκών τον στοίχειωσαν. Αργότερα δήλωσε: «Ήμουν πολύ μικρός όταν βίωσα την πρώτη μου εμπειρία πίσω από την κουρτίνα. Ένιωσα σαν να είχε πέσει μια κουρτίνα πάνω σε όλη μου τη ζωή».
Οι περισσότεροι άνθρωποι, με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο, έχουν ζήσει την απόρριψη και τον ρατσισμό για κάτι που δεν μπορούν να αλλάξουν. Είναι ό, τι χειρότερο για την ψυχική υγεία ενός παιδιού, να νιώθει άσχημα για το χρώμα του δέρματός του. Και γιατί δεν μπορεί να το αλλάξει, αλλά κυρίως, γιατί δεν καταλαβαίνει τι λάθος έχει κάνει. Πολυ πριν μάθει ότι δεν έχει κάνει κανένα...
Στα 15 του χρόνια ξεκίνησε τις σπουδές του στο κολέγιο Μόρχαουζ, σε ένα πρόγραμμα για ιδιαίτερα ταλαντούχους μαθητές. Όμως λίγο πριν αποφοιτήσει, σταμάτησε να ενδιαφέρεται για την ιατρική και την νομική και αποφάσισε να ακολουθήσει το επάγγελμα του κληρικού. Αν και ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, ήταν από τους λίγους ανθρώπους που δεν το είδε ποτέ επαγγελματικά, αλλά σαν ένα μέσο για να βοηθήσει τον κόσμο να γίνει καλύτερος.
Πήρε το δίπλωμα Θεολογίας και ξεκίνησε το έργο του. Εμπνεύστηκε πολύ από τον Μαχάτμα Γκάντι και την φιλοσοφία της «μη βίας», της «πολιτικής ανυπακοής». Βρέθηκε στο Πανεπιστήμιο της Βοστώνης και όπου γνώρισε την μετέπειτα σύζυγό του, Κορέττα Σκοτ. Αντιλαμβανόταν τον Θεό σαν μια ενεργή και εμπρόσωπη οντότητα. Η σωτηρία του ανθρώπου λοιπόν για τον Δόκτορα πλέον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, βρισκόταν στην πίστη πως ο άνθρωπος καθοδηγείται από τον Θεό, και όχι από την λογική.
Ήταν για έναν χρόνο εφημέριος στο Μοντγκόμερι της Αλαμπάμα, άλλη μια πολιτεία του νότου όπου οι φυλετικές διακρίσεις ήταν (και είναι) απάνθρωπες, όταν το κίνημα του οποίου έγινε αργότερα ηγέτης εγκαινιάστηκε από ένα περιστατικό που συνέβη σε ένα λεωφορείο. Η μοδίστρα Ρόζα Παρκς, ήταν πολύ κουρασμένη για να παραχωρήσει την θέση της στην πλευρά των λευκών, ύστερα από μια πολύ δύσκολη μέρα. Οι μαχητικοί εκπρόσωποι του ντόπιου μαύρου πληθυσμού ίδρυσαν αμέσως την «Ένωση για την πρόοδο» και αποφάσισαν για ηγέτη της, τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ. Οι ΗΠΑ μόλις είχαν αποκτήσει μια νέα φωνή. Δυνατή, βροντερή και ανατριχιαστική, που με τους λόγους της άλλαξε ολόκληρη την ιστορία της ανθρωπότητας.
Ο αγώνας των φυλετικών διακρίσεων εγκαινιάστηκε με την ίδρυση της οργάνωσης «Συνδιάσκεψη της Χριστιανικής Ηγεσίας των Πολιτειών του Νότου». Κατάφερε γρήγορα να κερδίσει ολόκληρο τον μαύρο πληθυσμό στον Νότο (και αρκετούς από τους λευκούς) και έφυγε για μια περιοδεία στις ΗΠΑ. Συνήθιζε να συζητά για τα δικαιώματα των μαύρων αλλά και όλων των μειονοτήτων, πάντα μέσα από την φιλοσοφία της «μη βίας». Οι λόγοι του προκαλούσαν ανατριχίλα. Αποκορύφωμα ο λόγος του στην Ουάσιγκτον, στις 28 Αυγούστου του 1963, όταν με την φράση «I Have A Dream» καθήλωσε την Αμερική αλλά και ολόκληρο τον πλανήτη.
Η ιστορική ομιλία του Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ:
«Είμαι χαρούμενος που βρίσκομαι μαζί σας σήμερα, σε κάτι που τι θα μείνει στην ιστορία, ως η μεγαλύτερη διαδήλωση για την ελευθερία στην ιστορία του έθνους μας.
Πέντε εικοσάχρονα πριν, ένας μεγάλος Αμερικανός, στου οποίου τη συμβολική σκιά στεκόμαστε σήμερα, υπέγραψε τη Διακήρυξη Χειραφέτησης. Αυτή η βαρυσήμαντη απόφαση ήρθε ως μεγάλο φως φάρου ελπίδας σε εκατομμύρια Νέγρους σκλάβους, που είχαν καεί στις φλόγες του άδικου μαρασμού. Ήρθε ως ένα χαρμόσυνο ξημέρωμα για να τερματίσει τη μακρά νύχτα της αιχμαλωσίας τους.
Όμως, εκατό χρόνια μετά, ο Νέγρος δεν είναι ελεύθερος. Εκατό χρόνια μετά, η ζωή του Νέγρου είναι ακόμη θλιβερά τσακισμένη από τις χειροπέδες του διαχωρισμού και τις αλυσίδες των διακρίσεων. Εκατό χρόνια μετά, ο Νέγρος ζει σ' ένα μοναχικό νησί φτώχειας, στο μέσο ενός απέραντου ωκεανού υλικής ευημερίας. Εκατό χρόνια μετά, ο Νέγρος μαραζώνει ακόμη στις γωνίες της αμερικανικής κοινωνίας και βρίσκει τον εαυτό του εξόριστο στην ίδια του τη γη. Και έτσι, έχουμε έρθει εδώ σήμερα για να δραματοποιήσουμε μια επαίσχυντη κατάσταση.
Υπό μια έννοια έχουμε έρθει στην πρωτεύουσα του έθνους μας για να εξαργυρώσουμε μια επιταγή. Όταν οι αρχιτέκτονες της Δημοκρατίας μας έγραψαν τις θαυμάσιες λέξεις του Συντάγματος και της Διακήρυξης της Ανεξαρτησίας, υπέγραφαν μία επιταγή, της οποίας κάθε Αμερικανός επρόκειτο να είναι νόμιμος κληρονόμος. Αυτή η επιταγή ήταν μια υπόσχεση ότι όλοι οι άνθρωποι, ναι, μαύροι, όπως και οι λευκοί, θα είναι εξασφαλισμένοι με "αναφαίρετα δικαιώματα", της "Ζωής, της Ελευθερίας και της επιδίωξη της Ευτυχίας." Είναι φανερό σήμερα ότι η Αμερική έχει αθετήσει αυτή την επιταγή, σε τέτοιο βαθμό που οι έγχρωμοι πολίτες της ανησυχούν. Αντί να τιμήσει αυτήν την ιερή υποχρέωση, η Αμερική έχει δώσει στους Νέγρους μια ακάλυπτη επιταγή, μια επιταγή που έχει έρθει πίσω με την ένδειξη "ανεπαρκή κεφάλαια".
Αλλά αρνούμαστε να πιστέψουμε ότι η τράπεζα της δικαιοσύνης έχει χρεοκοπήσει. Αρνούμαστε να πιστέψουμε ότι υπάρχουν ανεπαρκείς πόροι στα μεγάλα θησαυροφυλάκια ευκαιριών αυτού του έθνους. Και έτσι, έχουμε έρθει να εξαργυρώσουμε αυτή την επιταγή, μια επιταγή που θα μας δώσει κατόπιν αιτήματος τα πλούτη της ελευθερίας και της ασφάλειας της δικαιοσύνης.
Έχουμε έρθει επίσης σε αυτό το καθαγιασμένο τόπο για να υπενθυμίσουμε στην Αμερική την κατεπείγουσα πίεση του Τώρα. Δεν είναι καιρός τώρα να συμμετέχουμε στην πολυτέλεια της δροσιάς ή να πάρουμε το καθησυχαστικό ναρκωτικό του γκραντουαλισμού. Τώρα είναι η ώρα να κάνουν πραγματικές τις υποσχέσεις της δημοκρατίας. Τώρα είναι η ώρα για να ανατείλει η δημοκρατία από τη σκοτεινή και έρημη κοιλάδα του διαχωρισμού προς το ηλιόλουστο μονοπάτι της φυλετικής δικαιοσύνης. Τώρα είναι η ώρα να σηκωθεί το έθνος μας από την κινούμενη άμμο της φυλετικής αδικίας προς το σταθερό βράχο της αδελφοσύνης. Τώρα είναι η ώρα να κάνει η δικαιοσύνη πραγματικότητα για όλα τα παιδιά του Θεού.
Θα ήταν μοιραίο για το έθνος να αγνοήσει το επείγον της στιγμής. Αυτό το καυτό καλοκαίρι της δικαιολογημένης δυσαρέσκειας του Νέγρου δεν θα περάσει, μέχρις ότου υπάρξει ένα αναζωογονητικό φθινόπωρο ελευθερίας και ισότητας. Το 1963 δεν είναι ένα τέλος, αλλά η αρχή. Και εκείνοι που ελπίζουν ότι ο Νέγρος που είχε την ανάγκη να εκτονώσει το θυμό του τώρα είναι ικανοποιημένος, θα ξυπνήσουν απότομα, αν το έθνος επιστρέψει στο κάνει τα πάντα με τον συνήθη τρόπο. Και δεν θα υπάρξει ούτε ηρεμία ούτε γαλήνη στην Αμερική, μέχρι ο Νέγρος να αποκτήσει τα δικαιώματα του πολίτη. Οι ανεμοστρόβιλοι της ανταρσίας θα συνεχίσουν να ταρακουνούν τα θεμέλια του έθνους μας, μέχρις ότου η φωτεινή μέρα της δικαιοσύνης αναδύθεί.
Αλλά υπάρχει κάτι που πρέπει να πω στο λαό μου, που στέκεται στο ζεστό κατώφλι που οδηγεί στο παλάτι της δικαιοσύνης: Κατά τη διαδικασία της απόκτησης τη νόμιμης θέση μας, δεν πρέπει να βρεθούμε ένοχοι για αξιόποινες πράξεις. Ας μην επιδιώκουμε να ικανοποιήσουμε τη δίψα μας για ελευθερία πίνοντας από το ποτήρι της πίκρας και του μίσους. Εμείς πάντα πρέπει να διεξάγουμε τον αγώνα μας στο υψηλό επίπεδο της αξιοπρέπειας και της πειθαρχίας. Δεν πρέπει να επιτρέψουμε η δημιουργική μας διαμαρτυρία να εκφυλιστεί σε σωματική βία. Ξανά και ξανά, πρέπει να υψωθούμε στα μεγαλοπρεπή ύψη της συνάντησης της φυσικής δύναμης με την ψυχική δύναμη.
Η θαυμάσια νέα μαχητικότητα η οποία έχει περιβάλει την κοινότητα Νέγρων δεν πρέπει να μας οδηγήσει σε δυσπιστία για όλο τον λευκό λαό, για πολλούς από τους λευκούς αδελφούς μας, οι οποίοι, όπως αποδεικνύεται από την παρουσία τους εδώ σήμερα, έχουν έρθει γιατί έχουν συνειδητοποιήσει ότι η μοίρα τους είναι δεμένη με τη δική μας μοίρα. Και έχουν αρχίσει να συνειδητοποιούν ότι η ελευθερία τους είναι άρρηκτα δεμένη με την ελευθερία μας.
Δεν μπορούμε να προχωρήσουμε μόνοι μας.
Και καθώς προχωράμε, πρέπει να δόσουμε υπόσχεση ότι θα προχωρούμε πάντα μπροστά.
Δεν μπορούμε να γυρίσουμε πίσω.
Υπάρχουν εκείνοι που ρωτούν τους θιασώτες των δικαιωμάτων των πολιτών, "Πότε θα είστε ικανοποιημένοι;"
- Δεν μπορούμε να είμαστε ποτέ ικανοποιημένοι, όσο ο Νέγρος είναι το θύμα μιας ανείπωτης φρίκης της αστυνομικής βαρβαρότητας. Δεν μπορούμε ποτέ να είμαστε ικανοποιημένοι, όσο τα σώματά μας, βαριά από την κούραση του ταξιδιού, δεν μπορούν να βρουν κατάλυμα στα μοτέλ των αυτοκινητοδρόμων και στα ξενοδοχεία των πόλεων.
- Δεν μπορούμε να είμαστε ποτέ ικανοποιημένοι, όσο η βασική κινητικότητα του Νέγρου είναι από ένα μικρότερο γκέτο σε ένα μεγαλύτερο. Δεν μπορούμε να είμαστε ποτέ ικανοποιημένοι, όσο τα παιδιά μας απογυμνώνονται από αυτο-κουκούλα τους και ληστεύεται η αξιοπρέπειά τους από πινακίδες που γράφουν: '' Για Λευκούς Μόνο''
- Δεν μπορούμε να είμαστε ικανοποιημένοι όσο ένας νέγρος στο Μισισιπή δεν μπορεί να ψηφίσει και ένας Νέγρος στην Νέα Υόρκη πιστεύει πως δεν έχει τίποτα για το οποίο να ψηφίσει. Όχι, όχι, δεν είμαστε ικανοποιημένοι, και δεν θα είμαστε ικανοποιημένοι μέχρι να η δικαιοσύνη να κυλήσει σαν το νερό και η νομιμότητα σαν ένα ισχυρό ρεύμα."
Δεν έχω ξεχάσει ότι μερικοί από εσάς έχουν έρθει εδώ από μεγάλες δίκες και βάσανα. Μερικοί από εσάς έχουν έρθει φρέσκοι από στενά κελιά φυλακής. Και κάποιοι από εσάς έχουν έρθει από περιοχές, όπου το αίτημά σας - αίτημα για ελευθερία- σας άφησε συντετριμμένους από τις θύελλες των διώξεων και δαρμένους από τους ανέμους της αστυνομικής κτηνωδίας. Έχετε γίνει οι παλαίμαχοι των δημιουργικών βασάνων. Συνεχίστε να δουλεύετε με την πίστη ότι αυτά τα άδικα βάσανα είναι λυτρωτικά. Πηγαίνετε πίσω στο Μισισιπή, γυρίστε πίσω στην Αλαμπάμα, γυρίστε πίσω στη Νότια Καρολίνα, γυρίστε πίσω στη Τζόρτζια, γυρίστε πίσω στη Λουιζιάνα, γυρίστε πίσω στις φτωχογειτονιές και τα γκέτο των βόρειων πόλεων μας, γνωρίζοντας ότι με κάποιο τρόπο αυτή η κατάσταση μπορεί και θα αλλάξει.
Ας μην βυθιζόμαστε στην κοιλάδα της απελπισίας, σας λέω σήμερα, φίλοι μου.
Και έτσι, ακόμα κι αν αντιμετωπίζουμε τις δυσκολίες του σήμερα και του αύριο, έχω ακόμη ένα όνειρο. Είναι ένα όνειρο βαθιά ριζωμένο στο αμερικανικό όνειρο.
Έχω ένα όνειρο ότι μια μέρα αυτό το έθνος θα ανατείλει και θα ζήσει την αληθινή σημασία του πιστεύω του: ". Θεωρούμε ότι αυτές οι αλήθειες είναι αυτονόητες, ότι όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι"
Έχω ένα όνειρο ότι μια μέρα στους κόκκινους λόφους της Τζόρτζια, οι γιοι των πρώην σκλάβων και οι γιοι των πρώην ιδιοκτητών σκλάβων θα είναι σε θέση να καθίσουν μαζί στο τραπέζι της αδελφότητας.
Έχω ένα όνειρο ότι μια ημέρα ακόμη και η πολιτεία του Μισισιπή, μια πολιτεία πνιγηρή από την φλογερή θερμότητα της αδικίας, πνιγηρή από τη θερμότητα της καταπίεσης, θα μεταμορφωθεί σε μια όαση ελευθερίας και δικαιοσύνης.
Έχω ένα όνειρο ότι τα τέσσερα μικρά παιδιά μου θα ζήσουν μια μέρα σε ένα έθνος όπου δεν θα κρίνονται από το χρώμα του δέρματός τους αλλά από το περιεχόμενο του χαρακτήρα τους.
Έχω ένα όνειρο σήμερα!
Έχω ένα όνειρο ότι μια μέρα, κάτω στην Αλαμπάμα με τους φαύλους ρατσιστές της, με κυβερνήτη που τα χείλη του στάζουν λόγια όπως «παρεμβολή» και «ακύρωση» - Μία ημέρα ακριβώς εκεί, στην Αλαμπάμα, μικρά μαύρα αγόρια και μαύρα κορίτσια θα να είναι σε θέση να ενώσουν τα χέρια με λίγα λευκά αγόρια και λευκά κορίτσια σαν αδελφές και αδέλφια.
Έχω ένα όνειρο σήμερα!
Έχω ένα όνειρο ότι μια μέρα θα εξυψωθεί κάθε κοιλάδα, και κάθε λόφος και βουνό θα χαμηλώσουν, τα ανώμαλα μέρη θα γίνουν επίπεδα και ότι τα κυρτά μέρη θα γίνουν ίσια. "Και η δόξα του Κυρίου θα αποκαλυφθεί και κάθε σάρκα θα το δούμε μαζί."
Αυτή είναι η ελπίδα μας, και αυτή είναι η πίστη που πάω πίσω στο Νότο μαζί τους.
Με αυτήν την πίστη, θα είμαστε σε θέση να βγάλουμε με κόπο από τα βουνά της απογοήτευσης μια πέτρα ελπίδας. Με αυτήν την πίστη, θα είμαστε σε θέση να μετατρέψουμε τις κακόηχες διαφωνίες του έθνους μας σε μια όμορφη συμφωνία αδελφοσύνης. Με αυτήν την πίστη, θα είμαστε σε θέση να εργαστούμε από κοινού, να προσευχηθούμε μαζί, να αγωνιστούμε μαζί, να πάμε στη φυλακή μαζί, να αγωνιστούμε για την ελευθερία μαζί, γνωρίζοντας ότι θα είμαστε ελεύθεροι μία ημέρα.
Και αυτή θα είναι η ημέρα - αυτή θα είναι η ημέρα που όλα τα παιδιά του Θεού θα είναι σε θέση να τραγουδήσει με νέο νόημα:
Η χώρα μου, γλυκιά γη της ελευθερίας, από σένα τραγουδώ.
Γη όπου πέθαναν οι πατέρες μου, η γη της υπερηφάνειας του προσκυνητή,
Από κάθε βουνοπλαγιά, ας ηχήσει η ελευθερία!
Και αν η Αμερική μπορεί να είναι ένα μεγάλο έθνος, αυτό πρέπει να γίνει πραγματικότητα.
Και γι 'αυτό ας ηχήσει η ελευθερία από τους τεράστιους λόφους του Νιου Χάμσαϊρ.
Ας ηχήσει η ελευθερία από τα δυνατά βουνά της Νέας Υόρκης.
Ας ηχήσει η ελευθερία από τα υψώματα Alleghenies της Πενσυλβάνια.
Ας ηχήσει η ελευθερία από τα χιονισμένα Βραχώδη Όρη του Κολοράντο.
Ας ηχήσει η ελευθερία από τις καμπύλες πλαγιές της Καλιφόρνιας.
Αλλά δεν είναι μόνο αυτό:
Ας ηχήσει η ελευθερία από το Πέτρινο Βουνό της Τζόρτζια.
Ας ηχήσει η ελευθερία από Lookout Mountain του Τενεσί.
Ας ηχήσει η ελευθερία από κάθε λόφο και γήλοφο του Μισισιπή.
Από κάθε βουνοπλαγιά, ας ηχήσει η ελευθερία.
Και όταν συμβαίνει αυτό, και όταν επιτρέψουμε να ηχήσει η ελευθερία , όταν την αφήσουμε να αντηχήσει από κάθε χωριό και κάθε κωμόπολη, από κάθε πολιτεία και κάθε πόλη, τότε θα είμαστε σε θέση να επιταχύνουμε εκείνη την ημέρα, που όλα τα παιδιά του Θεού, μαύροι άνδρες και άσπροι άνδρες, Εβραίοι και Εθνικοί, προτεστάντες και καθολικοί, θα είναι σε θέση να ενώσουν τα χέρια και να τραγουδήσουν τα λόγια του παλιού Νέγρικου σπιρίτουαλ:
Επιτέλους ελεύθερος! Επιτέλους ελεύθερος!
Ευχαριστούμε τον Παντοδύναμο Θεό, είμαστε ελεύθεροι επιτέλους!»
Η ομιλία επικαλείται τη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας, τη Διακήρυξη Χειραφέτησης και το Σύνταγμα των Ηνωμένων Πολιτειών, και χαρακτηρίζεται ως ένα αριστούργημα της ρητορικής. «Οι τεχνικές προετοιμασίες για την πορεία ήταν τόσο έντονες και πολλές, ώστε η ομιλία του δεν ήταν προτεραιότητα για μας. Μέχρι το απόγευμα της Τρίτης 27 Αυγούστου, μόλις 12 ώρες πριν από την ώρα της ομιλίας, ο Μάρτιν ακόμα δεν γνώριζε τι επρόκειτο να πει»!
Η δημοτικότητα του βρίσκεται στο αποκορύφωμά της. Το 1964 θα παραλάβει το Νόμπελ Ειρήνης. Από την προηγούμενη χρονιά, ο Τζον Κένεντι, λίγο πριν την δολοφονία του, είχε συνταχθεί ανοιχτά με τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ και είχε κάνει διάφορες προτάσεις που την επόμενη χρονιά έγιναν μέρος της «Πράξης Πολιτικών Δικαιωμάτων του 1964». Ο κόσμος άλλαζε, αλλά δυστυχώς όχι όλοι...
Ακόμα και μέσα στο κίνημα, υπήρξε αντιπολίτευση, η οποία είχε βαρεθεί την πολιτική της «μη βίας» του Κινγκ και πρότεινε το «οφθαλμόν αντί οφθαλμού». Το 1966 ιδρύεται το «κόμμα» των «Black Panthers» που, σε αντίθεση με την φιλοσοφία του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, έφτιαξαν κάτι σαν στρατιωτικές μονάδες μέσα στις τοπικές κοινωνίες, στα πρότυπα των σοσιαλιστικών κρατών. Οι «Black Panthers» μάχονταν με όπλα ενάντια σε όποιον έβαζε την μαύρη κοινότητα στο στόχαστρο. Οι οπαδοί της κόλλησαν και το ειρωνικό παρατσούκλι, «ο προσευχόμενος», στον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ.
Η αντίδραση του Κινγκ; Μια ακόμα πιο ζεστή αγκαλιά, καθώς δεν κάνει καμία διάκριση και βάζει όλες τις φυλές στο κίνημα του, για μια «ριζική αναδιάρθρωση ολόκληρης της κοινωνίας, μια επανάσταση αξιών».
Όμως είχε μπει «στο μάτι» πολλών. Ακόμα και των μαύρων που νόμιζαν ότι βάζει τους υπόλοιπους πάνω από την ίδια την φυλή του. Αλλά περισσότερο στους λευκούς. Ένας ελεύθερος σκοπευτής στο Μέμφις του Τενεσί, τον πυροβολεί και ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ πέφτει νεκρός στο μπαλκόνι του Μοτέλ που διέμενε, στα 39 του χρόνια, στις 4 Απριλίου του 1968. Ο δολοφόνος Τζειμς Ερλ Ρει, καταδικάστηκε σε φυλάκιση 99 ετών. Πέθανε 30 χρόνια αργότερα στην φυλακή.
Κάθε χρόνο, την ημέρα των γενεθλίων του, οι ΗΠΑ έχουν καθιερώσει την «Martin Luther King Day», δείχνοντας του την απέραντη ευγνωμοσύνη της για όσα κατάφερε ο μεγάλος αυτός ανθρωπιστής κληρικός. Και κατάφερε πάρα, μα πάρα πολλά...
