Από την αρχή της χρήσης των όπλων μαζικής καταστροφής, είτε πυρηνικά είτε βιολογικά, είτε χημικά, οι δοκιμές τους προκαλούσαν πρόβλημα στον πλανήτη και στους ανθρώπους. Εν μέσω του Ψυχρού Πολέμου και όταν η «κατάκτηση» του διαστήματος ερχόταν όλο και πιο κοντά, η ιδέα της χρήσης των συγκεκριμένων όπλων σε ουράνια σώματα, και κυρίως στη Σελήνη, δεν ήταν πολύ μακριά από την πραγματικότητα.

Οι συζητήσεις ξεκίνησαν την δεκαετία του 1950, με τα Ηνωμένα Έθνη να προτείνουν, μαζί με τους δυτικούς συμμάχους, την χρήση του διαστήματος μόνοι για ειρηνικούς σκοπούς. Η Σοβιετική Ένωση το 1957, απέρριψε τις προτάσεις, αφού είχε ως στόχο την εκτόξευση του πρώτου δορυφόρου της ανθρωπότητας, με τον οποίο θα δοκίμαζε τον πρώτο διηπειρωτικό βαλλιστικό πύραυλο.

Έξι χρόνια αργότερα, η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, ενέκρινε δυο σημαντικές αποφάσεις. Την απαγόρευση της χρήσης όπλων μαζικής καταστροφής στο διάστημα και την ελεύθερη εξερεύνηση του διαστήματος από όλες τις χώρες που είχαν την δυνατότητα και τον εξοπλισμό.

Από εκείνη την στιγμή, Οι ΗΠΑ και η Σοβιετική Ένωση κατέθεσαν τις δικές τους προτάσεις που θα κατέληγε στις υπογραφές μια οριστικής συνθήκης μεταξύ των κρατών. Από τον Ιούνιο του 1966, η συνθήκη μπήκε στην τελική ευθεία της. Στις 27 Ιανουαρίου του 1967, η συνθήκη πήρε την τελική της μορφή με τις υπογραφές να πέφτουν σε Ουάσιγκτον, Μόσχα και Λονδίνο.

@nationalgeographic.com

Η Συνθήκη απαγόρευε στα κράτη να τοποθετήσουν όπλα μαζικής καταστροφής στην τροχιά της Γης, να τα εγκαταστήσουν στη Σελήνη ή σε οποιοδήποτε άλλο ουράνιο σώμα ή να τα τοποθετήσουν με οποιονδήποτε τρόπο στο διάστημα. Η Σελήνη και τα ουράνια σώματα θα «χρησιμοποιούνταν» μόνο για ειρηνικούς σκοπούς και φυσικά, απαγόρευε τις δοκιμές κάθε είδους όπλων σε αυτά. Από την άλλη, όλες οι χώρες είχαν το δικαίωμα να εξερευνήσουν το διάστημα. Η Συνθήκη αυτή ονομάστηκε «Outer Space Treaty».

Ακολούθησαν άλλες τέσσερις, μέσα στην δεκαετία του 1970, με τελευταία την «Moon Treaty» του 1979. Από το 2018, 18 χώρες είναι συμβαλλόμενα μέρη της Συνθήκης του 1979 (Αρμενία, Αυστραλία, Αυστρία, Βέλγιο, Χιλή, Καζακστάν, Κουβέιτ, Λίβανος, Μεξικό, Μαρόκο, Ολλανδία, Πακιστάν, Περού, Φιλιππίνες, Σαουδική Αραβία, Τουρκία, Ουρουγουάη, Βενεζουέλα), ενώ άλλα τέσσερα (Γαλλία, Γουατεμάλα, Ινδία, Ρουμανία) την έχουν υπογράψει αλλά δεν την επικύρωσαν.

Στην ουσία, η συνθήκη του 1979, είναι μια αποτυχημένη συνθήκη αφού καμία από τις χώρες ή υπηρεσίες που εμπλέκονται σε επανδρωμένη εξερεύνηση του διαστήματος δεν την έχει επικυρώσει (ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, Ιαπωνία, Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία).

Από την άλλη, η Συνθήκη του 1967 τον Ιούνιο του 2019 είχε 109 χώρες ως συμβαλλόμενα μέρη, μεταξύ αυτών και την Ελλάδα. Πάντως αρμόδια για την τήρηση των Συνθηκών είναι η «Επιτροπή για της Ειρηνικές Χρήσεις του Διαστήματος» του ΟΗΕ.