Mια μπανάνα στον τοίχο που πουλήθηκε για 120.000 δολάρια
Τι είναι τέχνη και πώς ορίζεται;
Δημοσίευση 5/12/2019 | 12:27
Ο ανατρεπτικός εικαστικός καλλιτέχνης Μαουρίτσιο Κάτελαν κατόρθωσε για άλλη μία φορά να στρέψει τα φώτα της δημοσιότητας γύρω από τον χαρακτήρα και το μήνυμα ενός έργου του, με τίτλο «Comedian», μια αληθινή μπανάνα, που κόλλησε με μία γκρίζα μονωτική ταινία, στον τοίχο του περιπτέρου της γκαλερί Perrotin του Μιλάνου, η οποία συμμετέχει στην Art Basel Miami Beach.
Ο Ιταλός δημιουργός, που είχε προκαλέσει σκάνδαλο στις ΗΠΑ με τη δημιουργία του «America», ή αλλιώς γνωστή ως «χρυσή λεκάνη τουαλέτας» (Cesso d’ oro), δηλώνει πως η ιδέα για ένα έργο, εμπνευσμένο από τη μπανάνα του ήλθε στο μυαλό προ ενός έτους.
Έκτοτε όποτε ταξίδευε, έπαιρνε μαζί του μία μπανάνα και την τοποθετούσε στον τοίχο των δωματίων των ξενοδοχείων που διέμενε, πασχίζοντας να εμπνευσθεί. Πραγματοποίησε μάλιστα πολλές εκδοχές της, σε ρητίνη, σε βερνικωμένο μπρούντζο, για να καταλήξει στην ιδέα αυτής καθαυτής της μπανάνας στη φυσική μορφή της.
Μόλις ο θεατής ξεπεράσει την αρχική έκπληξη, ξεκινά μία ιστορική αναπόληση στην εικονοποιΐα της Ποπ Αρτ (άλλωστε η εικόνα της μπανάνας που δημιούργησε ο Άντι Γουόρχολ για τον πρώτο δίσκο των Βέλβετ Άντεργκραουντ του Λου Ριντ, είναι η πρώτη σκέψη κι αναφορά που έρχεται στο μυαλό όλων), αλλά και στα πρώτα έργα του ίδιου του Κάτελαν.
Στη συνέχεια, ο θεατής με όχημα το ready made του δημιουργού, αρχίζει πραγματικά να αναρωτιέται για τη θέση και κυρίως την αξία του έργου τέχνης, ιδίως μέσα στο σύστημα νοηματοδότησης και αποθέωσης της δημιουργίας από τον Artworld (κόσμο της τέχνης, όπως θα έλεγε και ο θεωρητικός Άρθουρ Ντάντο) και ιδίως εντός του πλαισίου του χρηματιστηρίου της τέχνης, που αναγκάζει το έργο να γίνει, μοιραία, «θύμα» της ίδιας του της (επιφαινόμενης; προστιθέμενης; ) αξίας.
Για του λόγου το αληθές, η τιμή της δημιουργίας αυτής του Κάτελαν έχει διαμορφωθεί στα 120.000 δολάρια. Για την ιστορία δε, η μπανάνα προέρχεται από ένα παντοπωλείο του Μαϊάμι και η επόμενη δικαιολογημένη σκέψη είναι αν θα υπάρξει (ή πρέπει να υπάρχει) επόμενη καλλιτεχνική (η μη) παρέμβαση στο έργο, όταν η φύση θα πάρει την κανονική της πορεία…