Από την δεκαετία του 1950, η ατμόσφαιρα στην Αμερική δεν ήταν πια η ίδια. Η κατάσταση που υπήρχε ως τότε δεν μπορούσε να συνεχιστεί. Ο διαχωρισμός μαύρων και λευκών, το δόγμα του «separate but equal» (χωρισμένοι αλλά ίσοι), μπορεί να κρίθηκε παράνομο το 1954 από το Ανώτατο Δικαστήριο, όμως στα χρόνια που ακολούθησαν υπήρξαν συγκρούσεις και πολύ αίμα, ώστε ο διαχωρισμός αυτός να σταματήσει.

Ο διαχωρισμός δεν υπήρχε μόνο στις ευκαιρίες. Υπήρχε στα μπαρ, στις τουαλέτες, στα λεωφορεία, ακόμα και στις δημόσιες βρύσες. Οι μαύροι ζούσαν έναν καθημερινό εξευτελισμό, μια διαρκή προσβολή της αξιοπρέπειάς τους. Η μουσική τους όμως ήταν αυτή που τελικά τους έδωσε όλα όσα τόσο πολύ δικαιούνταν.

Η soul, η jazz, η blues είχαν ήδη εισχωρήσει παντού. Μέρος των λευκών τις λάτρευαν και από την δεκαετία του ’50 κέρδιζαν συνεχώς όλο και περισσότερο κοινό. Ωστόσο ακόμα και οι λίστες των επιτυχιών ήταν χωριστές. Η ίδρυση της Motown το 1959, που εκπροσωπούσε μόνο Αφροαμερικανούς, ήρθε για να αλλάξει το σκηνικό. Πολλοί καλλιτέχνες έγιναν σύμβολά των ατομικών δικαιωμάτων των μαύρων, των γυναικών και όλων των κινημάτων της δεκαετίας του ’60. Περισσότερο απ’ όλους ο Sam Cooke.

@billboard.com

O Sam Cooke γεννήθηκε το 1931 στο Mississippi. Όταν ήταν μόλις δυο ετών, η οικογένειά του μετακόμισε στο Chicago. Πριν κλείσει τα 20 τραγουδούσε ήδη στο gospel συγκρότημα «Soul Stirrers». Από την στιγμή που υπέγραψαν συμβόλαιο με δισκογραφική, ο Cooke έγινε ο κύριος εκπρόσωπος της μουσικής και πολλοί λένε πως ήταν αυτός που κέρδισε την προσοχή του νεανικού κοινού γύρω από το συγκεκριμένο είδος. Ήταν όμορφος, ψηλός για την εποχή, με μια φωνή που συγκινούσε ακόμα και τον πιο κυνικό άνθρωπο. Τα κορίτσια έτρεχαν για να τον ακούσουν και να τον χαζέψουν ταυτόχρονα.

Το 1956, ο Cooke άφησε το συγκρότημα για να κάνει solo καριέρα. Από εκείνη την στιγμή τουλάχιστον 30 τραγούδια του μπήκαν στο Top 40. Η πρώτη του μεγάλη επιτυχία ήταν το τραγούδι «You Send Me», που έφτασε στο No.1 και τον καθιέρωσε στο λευκό κοινό. Από εκείνη την στιγμή, ο Cooke πρόσθετε όλο και περισσότερα στοιχεία gospel στα τραγούδια του. Το ίδιο έκανε και με τα κοινωνικά μηνύματα.

@medium.com

Έγινε από επιλογή και εν γνώση εκπρόσωπος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Έκανε παρέα με τον Muhammad Ali και με τον Malcolm X. Η επιρροή του στο λευκό κοινό ήταν δεδομένη και μάλλον αυτό ενόχλησε πολλούς. Αρκετοί ήταν εκείνοι που ακολουθούσαν το παράδειγμά του. Και μάλλον αυτό ενόχλησε περισσότερους.

Τον Οκτώβριο του 1963, ο Cooke βρισκόταν στο δρόμο προς τη Louisiana. Πήρε τηλέφωνο για να κλείσει δωμάτια γι’ αυτόν και τη σύζυγό του, αλλά όταν έφτασαν στο ξενοδοχείο, ο υπάλληλος τους είπε νευρικά πως δεν υπάρχουν. Ο Cooke έγινε έξαλλος και ζήτησε να δει τον υπεύθυνο. Η φασαρία στο ξενοδοχείο κράτησε για λίγη ώρα, μέχρι που πείστηκε να φύγει. Λίγο αργότερα η αστυνομία τους συνέλαβε για διατάραξη κοινής ησυχίας. Μόλις φέτος, ο δήμαρχος της πόλης ζήτησε συγνώμη από την οικογένεια του για το συμβάν.

Την ίδια χρονιά κυκλοφόρησε το τραγούδι του Bob Dylan «Blowin’ In the Wind». Ο Sam Cooke το λάτρεψε και ντράπηκε που δεν είχε τραγουδήσει κάτι παρόμοιο. Δυο μήνες μετά το περιστατικό της Louisiana έγραψε το «A Change Is Gonna Come», βασισμένο στα προσωπικά του βιώματα, με το τραγούδι να μετατρέπεται αμέσως σε ύμνο του κινήματος των πολιτικών δικαιωμάτων. Κυκλοφόρησε τον Φεβρουάριο του 1964. Και αυτό ενόχλησε πολλούς.

Εννέα μήνες αργότερα, ο Sam Cooke βρέθηκε νεκρός σε ένα Motel του Los Angeles. Ο θάνατός του αποτελεί μυστήριο. Την προηγούμενη ημέρα έτρωγε σε ένα εστιατόριο με τον παραγωγό Al Schmitt και τη σύζυγό του δεύτερου. Κοντά στο μπαρ βρισκόταν μια 22χρονη Ασιάτισσα. Ο Cooke πρόσεξε ότι τον κοιτούσε. Κάποιος τους σύστησε και οι δυο τους αμέσως τα βρήκαν. Πήγαν σε ένα κλαμπ και μετά στο Motel. Η 22χρονη Lisa Boyer κατέθεσε μετά τον θάνατό του, πως του ζητούσε να την γυρίσει σπίτι, αλλά εκείνος σχεδόν την απήγαγε. Ωστόσο είπε πως όταν έφτασαν στο Motel την άφησε στο αυτοκίνητο. Γιατί δεν προσπάθησε να ξεφύγει;

Αργότερα είπε πως προσπάθησε να την βιάσει μέσα στο δωμάτιο. Κι όταν εκείνη έφυγε με τα ρούχα και των δυο, πήγε στο δωμάτιο της ιδιοκτήτριας, Bertha Franklin. Εκείνη όμως δεν απάντησε. Τελικά βγήκε γuμνή στον δρόμο, ντύθηκε, πέταξε τα ρούχα του Sam Cooke και κάλεσε την αστυνομία. Την ίδια ώρα ο Cooke, όπως είπε η Bertha Franklin, πήγε στο δωμάτιο της και έψαχνε την Boyer. Μπήκε με τη βία και εκείνη πήρε το περίστροφο και πυροβόλησε. Ο Sam Cooke έπεσε νεκρός στα 33 του.

@performingsongwriter.com

Η δίκη που ακολούθησε δέχτηκε τις ιστορίες των δυο γυναικών και θεώρησε πως η δολοφονία ήταν σε άμυνα. Η υπόθεση έκλεισε. Τα κενά στην ιστορία είναι πολλά. Έναν μήνα μετά, η Boyer συνελήφθη για ποpνεία. 16 χρόνια μετά, καταδικάστηκε για τον φόνο του συντρόφου της. Από την άλλη η Bertha Franklin, είχε πολλές σχέσεις με ιερόδουλες, στις οποίες νοίκιαζε τα δωμάτια της. Πολλοί ισχυρίζονται πως η Boyer τον λήστεψε και η Franklin την κάλυψε, σκοτώνοντας τον Cooke.

Ο τρόπος με τον οποίο σκοτώθηκε και η απαξίωση του ήταν σαν δεύτερος θάνατος. Ήταν πλέον ο γυναικάς, ο μοιχός,  κάποιος που είχε προβλήματα με το ποτό, και όχι ο τραγουδιστής που ενέπνευσε μια ολόκληρη γενιά. Η γυναίκα του το ήξερε ότι ήταν άπιστος. Δεν ήταν η πρώτη φορά. Κι εκείνη αποδείχθηκε ότι ήταν. Κάποιοι μάλιστα υποπτεύονται πως οδηγήθηκε σε παγίδα και η σύζυγός του ήταν κι αυτή μπλεγμένη.

Αυτά όμως δεν θα τα μάθουμε ποτέ. Το μόνο σίγουρο είναι πως κανείς δεν τον ξέχασε. Στην κηδεία του μαζεύτηκαν 200.000 άνθρωποι. Το όνομά του παρέμεινε στις συνειδήσεις, αν και όχι όσο θα έπρεπε. Ο Sam Cooke παραμένει μέχρι και σήμερα ένας από τους καλύτερους τραγουδιστές που πέρασαν ποτέ από την soul. Ένας άνθρωπος που άνοιξε τον δρόμο για τα ανθρώπινα δικαιώματα, αλλά και σε μετέπειτα θρύλους της μουσικής. Και όλοι θέλουμε να πιστεύουμε αυτό που τόσο λιτά αλλά ουσιαστικά είπε στο τραγούδι του. A Change is Gonna Come…