Οι μαζικές σφαγές των Ελλήνων κατά την διάρκεια της κατοχής από τους Γερμανούς, είναι δεκάδες. Μια από αυτές ξεκίνησε στις 23 Απριλίου του 1944, στους Πύργους Εορδαίας, που παλαιότερα ονομάζονταν Κατράνιτσα. Και πρόκειται για το δεύτερο μεγαλύτερο ολοκαύτωμα των ναζί στην Ελλάδα μετά από εκείνο των Καλαβρύτων.
Η επιχείρηση των ναζί στην Δυτική Μακεδονία είχε ονομαστεί «Μαγιάτικη Καταιγίδα». Στην Κατράνιτσα διέμεναν συχνά λόγω της θέσης της, αντάρτες του ΕΛΑΣ. Κάτι που οι Γερμανοί και οι Έλληνες συνεργάτες τους γνώριζαν. Οι δεύτεροι μάλιστα ήταν κι αυτοί εχθρικά διακείμενοι στον ΕΛΑΣ, ο οποίος είχε εκτελέσει αντικομμουνιστές και στους Πύργους αλλά και στο χωριό Ερμακιά.
Το φθινόπωρο του 1943, οι αντάρτες αντιμετώπιζαν πρόβλημα έλλειψης τροφών. Οι Βρετανοί είχαν σταματήσει να τους εφοδιάζουν με τρόφιμα ή χρήματα και οι αντάρτες που βρίσκονταν στο Βέρμιο επιτίθονταν σε προσφυγικούς οικισμούς των πρόποδων του Βερμίου για να εφοδιαστούν με τρόφιμα. Αυτό δεν ενοχλούσε τους Γερμανούς. Εκείνο που τους ενοχλούσε ήταν ότι συγχρόνως σκότωνε στρατιώτες των SS και πλησίαζε απειλητικά σε πόλεις όπου είχαν την έδρα τους και ήταν καίριες για την σιδηροδρομική επικοινωνία της Άνω και Κάτω Μακεδονίας.
Την άνοιξη του 1944, ο ΕΛΑΣ αποφάσισε να πλησιάσει περισσότερο στην Θεσσαλονίκη και αποφάσισε να ενισχύσει την περιοχή του Βερμίου με 500 αντάρτες. Τομ Μάρτιο όμως του ίδιου χρόνου, οι Γερμανοί έθεσαν σε εφαρμογή την επιχείρηση εκκαθάρισης «Μαγιάτικη Καταιγίδα». Πρώτα έγινε η επίθεση και η σφαγή στην Ερμακιά. Στις 23 Απριλίου ξεκίνησε και η επίθεση στους Πύργους Κοζάνης, με την συμμετοχή και της αεροπορίας.
Η αντίσταση των ανταρτών ερέθισε ακόμα περισσότερο τους ναζί. Μόλις μπήκαν στο χωριό, συνέλαβαν και σκότωσαν 327 άνδρες, γυναίκες και παιδιά. Πολλά από τα θύματα εκτελέστηκαν μαζικά, βρέφη φονεύθηκαν με ξιφολόγχες, ενώ άλλοι έχασαν την ζωή τους μέσα σε αχυρώνες όπου προηγουμένως οι Γερμανοί είχαν βάλει φωτιά. 1.400 όμηροι από Πύργους και Μεσόβουνο, οδηγήθηκαν πεζοί σε χάνι της Πτολεμαϊδας. Άφησαν πίσω τους όρθια μόλις 20 από τα 385 σπίτια του χωριού, αφού πρώτα κατάσχεσαν όλες τις περιουσίες. Στη επιχείρηση συμμετείχαν και Έλληνες συνεργάτες των κατακτητών οι οποίοι άρπαζαν νομίσματα και κοσμήματα.
Υπεύθυνος για τα ολοκαυτώματα Πύργων Κοζάνης, Κλεισούρας Καστοριάς και Διστόμου Βοιωτίας όπου συνολικά έχασαν τη ζωή τους πάνω από 1.000 άνδρες, γυναίκες και παιδιά, ήταν ο Γερμανός συνταγματάρχης Καρλ Σύμερς, ο οποίος παρασημοφορήθηκε μάλιστα από τους ναζί με τον «Σταυρό των ΙΠοοτών», για τις εκτελέσεις αμάχων που έκανε μαζικά κατά την περίοδο της κατοχής, τους οποίους βάφτιζε ένοπλους αντάρτες.
Πρόκειται για μια βάναυση σφαγή, μια από τις μεγαλύτερες στην ιστορία της Ελλάδας. Κάθε χρόνο, στην επέτειο του Ολοκαυτώματος των Πύργων, δίνει το παρόν στο χωριό ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
Πηγή φωτογραφιών: wikipedia.org
