Οι τυφλοί τελικά ακούνε καλύτερα από τους υπόλοιπους;
Η θαυμαστή πολυπλοκότητα του εγκεφάλου
Από το NEWSROOM Δημοσίευση 1/6/2020 | 00:07
Η αίσθηση της ακοής προκύπτει όταν οι δονήσεις που παράγονται από ήχους μπαίνουν στο αυτί και κάνουν τα τριχοειδή κύτταρα να κινούνται μπρος και πίσω. Τα τριχοειδή κύτταρα μετά μετατρέπουν αυτή την κίνηση σε σινιάλο, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιήσει ο εγκέφαλος.
Τα τριχοειδή αυτά αγγεία μπορούν να χαθούν και δεν ξαναβγαίνουν, δεν ξαναφυτρώνουν. Κι αυτό δεν αλλάζει αν κάποιος έχει χάσει την όρασή του. Οπότε οι άνθρωποι που είναι τυφλοί δεν είναι από την φύση προικισμένοι να ακούνε καλύτερα από άλλους.
Ωστόσο πολλές φορές, οι τυφλοί ξεπερνούν ανθρώπους με όραση σε κάποιες περιπτώσεις που έχουν να κάνουν με την ακοή, όπως το να εντοπίζουν την πηγή του ήχου. Για να καταλάβουμε τον λόγο που συμβαίνει αυτό, πρέπει να κοιτάξουμε πέρα από τα αισθητήρια όργανα, στο τι συμβαίνει με τον εγκέφαλο και πως οι αισθητήριες πληροφορίες αναλύονται από αυτόν.
Η αντίληψη προκύπτει όταν ο εγκέφαλος αντιλαμβάνεται κάποια σήματα τα οποία παρέχουν τα αισθητήρια όργανά μας. Διαφορετικά σημεία του εγκεφάλου χειρίζονται διαφορετικές πληροφορίες που έρχονται από διάφορα όργανα. Υπάρχουν κάποιες περιοχές που επεξεργάζονται οπτικές πληροφορίες και κάποιες άλλες που επεξεργάζονται ηχητικές πληροφορίες. Αλλά όταν μια αίσθηση όπως η όραση χάνεται, ο εγκέφαλος κάνει κάτι μοναδικό. Αναδιοργανώνει τις λειτουργίες αυτών περιοχών του εγκεφάλου.
Στους τυφλούς ανθρώπους, ο οπτικός φλοιός «βαριέται» ελαφρώς χωρίς οπτικές πληροφορίες και με κάποιον τρόπο επανασυνδέει τον εαυτό του, ώστε να γίνει πιο ευαίσθητο σε πληροφορίες που προέρχονται από άλλες αισθήσεις. Οπότε οι τυφλοί μπορεί να έχουν χάσει την όρασή τους, αλλά αυτό δίνει μεγαλύτερη χωρητικότητα στον εγκέφαλο ώστε να επεξεργαστεί πληροφορίες από άλλες αισθήσεις.
Η έκταση της αναδιοργάνωσης στον εγκέφαλο εξαρτάται από το πότε κάποιος χάνει την όρασή του. Ο εγκέφαλος μπορεί να αναδιοργανωθεί σε οποιοδήποτε σημείο της ζωής ενός ανθρώπου, αλλά όσο πιο νέος είναι κάποιος τόσο πιο εύκολα προσαρμόζεται στην αλλαγή. Στην παιδική ηλικία για παράδειγμα, ο εγκέφαλος ακόμα αναπτύσσεται και η νέα οργάνωση του εγκεφάλου δεν έχει να συναγωνιστεί κάποια υπάρχουσα. Οι άνθρωποι που χάνουν την όρασή τους σε μικρή ηλικία ξεπερνούν και όσους την έχουν, και όσους την χάνουν σε μεγαλύτερη ηλικία, σε λειτουργίες της ακοής και της αφής.
@novoscriptorium.com
Η αναιοργάνωση λοιπόν του εγκεφάλου επιτρέπει στον εγκέφαλο των τυφλών ατόμων να μάθει πως να χρησιμοποιεί τις υπόλοιπες αισθήσεις με πολλούς τρόπους. Για παράδειγμα, κάποιοι τυφλοί μαθαίνουν πως να εντοπίζουν την τοποθεσία και το μέγεθος των αντικειμένων που βρίσκονται γύρω τους, χρησιμοποιώντας την μέθοδο του «ηχοεντοπισμού».
Με το να παράγουν ήχους με το στόμα τους και να ακούν την ηχώ τους μπορούν να εντοπίζουν αντικείμενα στο περιβάλλον τους. Η συγκεκριμένη ικανότητα συνδέεται άμεσα με την δραστηριότητα του εγκεφάλου στον οπτικό φλοιό. Για την ακρίβεια, ο οπτικός φλοιός σε ανθρώπους που χρησιμοποιούν τον ηχοεντοπισμό ανταποκρίνεται στις ηχητικές πληροφορίες σχεδόν με τον ίδιο τρόπο όπως ανταποκρίνεται στις οπτικές πληροφορίες που λαμβάνουν όσοι έχουν την όρασή τους. Οπότε σε αυτές τις περιπτώσεις, η ακοή έχει σε μεγάλο βαθμό αντικαταστήσει την όραση στον εγκέφαλο τυφλών ηχοεντοπιστών.
Αλλά κανένας τυφλός άνθρωπος δεν είναι αυτόματα και ηχοεντοπιστής. Αν κάποιος θελήσει να αναπτύξει τον ηχοεντοπισμο, αυτό εξαρτάται από τον χρόνο που θα δαπανήσει για να ασχοληθεί με αυτό. Ακόμα και άνθρωποι χωρίς προβλήματα όρασης μπορούν να αναπτύξουν αυτή την ικανότητα με αρκετή εκπαίδευση, αλλά οι τυφλοί επωφελούνται από την αναδιοργάνωση του εγκεφάλου τους, ο οποίος θα συντονιστεί περισσότερο στις υπόλοιπες αισθήσεις.
Οι τυφλοί βασίζονται περισσότερο στις υπόλοιπες αισθήσεις στην καθημερινότητα τους, κάτι που σημαίνει ότι τις εκπαιδεύουν και περισσότερο σε καθημερινή βάση. Ο αναδιοργανωμένος εγκέφαλος μαζί με τη μεγαλύτερη εμπειρία στη χρήση των υπόλοιπων αισθήσεών τους, είναι σημαντικοί παράγοντες για τα τυφλά άτομα ώστε να ακούν καλύτερα αλλά και να έχουν καλύτερη αίσθηση της αφής.
Πληροφορίες: theconversation.com