Η Διεθνής Σύμβαση για Δίκαιο της Θάλασσας προέκυψε μετά από πολυετής διαπραγματεύσεις μεταξύ των χωρών του ΟΗΕ. Υπογράφτηκε για πρώτη φορά τον Δεκέμβριο του 1982, με την Ελλάδα να υπογράφει 12 χρόνια αργότερα, στις 30 Ιουλίου του 1994.

Ανάμεσα στις διατάξεις της σύμβασης, υπάρχει και εκείνη του Άρθρου 3, που αναφέρει πως ως χωρικά ύδατα ορίζεται η θαλάσσια ζώνη που προεκτείνεται μέχρι και 12 ναυτικά μίλια από τις γραμμές βάσεως που τοποθετούνται στην ακτογραμμή. Με αυτή τη Διεθνή Σύμβαση λοιπόν, η Ελλάδα θα μπορούσε να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα από τα 6 στα 12 ναυτικά μίλια μονομερώς, χωρίς να υπάρξει διαπραγμάτευση με άλλη χώρα.

Λίγους μήνες αργότερα, και συγκεκριμένα τον Νοέμβριο του 1994, όταν και η Σύμβαση τέθηκε σε ισχύ, η Τουρκία αντέδρασε χρησιμοποιώντας τον όρο «Casus Belli», δηλαδή ότι θεωρεί αιτία πολέμου οποιαδήποτε επέκταση χωρικών υδάτων από την πλευρά της Ελλάδας στο Αιγαίο. Η Τουρκία από τότε κάνει λόγο για «γκρίζες ζώνες» στο Αιγαίο, αμφισβητώντας την κυριαρχία της Ελλάδας σε ύδατα και νησίδες, που αποδεδειγμένα έχει. Μετά την κρίση των Ιμίων ειδικότερα, που ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 1996, η Τουρκία βρήκε την αφορμή για να αμφισβητήσει εμπράκτως την κυριαρχία της Ελλάδας, κάτι που έκανε από τον διμερή διάλογο το 1974, όταν η Ελλάδα βρισκόταν ακόμα υπό το καθεστώς της χούντας.

Για την Τουρκία εδώ και αρκετές δεκαετίες, θεωρείται αιτία πολέμου οποιαδήποτε επέκταση παραπάνω από τα 6 ναυτικά μίλια, και ενώ το ελληνικό κοινοβούλιο ψήφισε το Μάιο του 1995 να τεθεί σε ισχύ η Διεθνής Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας, δεν έκανε ποτέ καμία προσπάθεια επέκτασης της αιγιαλίτιδας ζώνης, λόγω των απειλών της Τουρκίας. Απειλές που παραβιάζουν το Άρθρο 2. Παρ. 4 του καταστατικού χάρτη του ΟΗΕ, σύμφωνα με το οποίο τυποποιείται κανόνας αναγκαστικού δικαίου (jus cogens) , αναφέρεται ότι όλα τα κράτη είναι υποχρεωμένα να απέχουν από την απειλή ή τη χρήση ένοπλης βίας εις βάρος της εδαφικής ακεραιότητας τρίτου κράτους.

Με λίγα λόγια μια νόμιμη αξίωση δεν εφαρμόζεται λόγω μιας παράνομης απειλής. Τα επιχειρήματα για περιορισμό της διέλευσης των τουρκικών πλοίων στο Αιγαίο αν γίνει αυτή η επέκταση είναι αβάσιμα το Άρθρο 17 της Σύμβασης κατοχυρώνει την ελεύθερη ναυσιπλοΐα και το δικαίωμα αβλαβούς διέλευσης, ενώ η κατάχρηση δικαιώματος του άρθρου 300 της Σύμβασης βρίσκει έρεισμα μόνο σε αυθαιρεσίες που αφορούν δικαιοδοσίες και δεν σχετίζεται με την εφαρμογή εθιμικού ή συμβατικού κανόνα διεθνούς δικαίου.

Το «ελληνικό παράδοξο» όπως έχει ονομαστεί, η συνύπαρξη δηλαδή 6 ναυτικών μιλιών χωρικών υδάτων και 10 μιλίων εναέριου χώρου, θα λυθεί μόνο με την επέκταση των χωρικών υδάτων. Έτσι η Τουρκία θα σταματήσει να παραβιάζει και τον εναέριο χώρο χρησιμοποιώντας ως πρόσχημα την Σύμβαση του Σικάγο για την Διεθνή Πολιτική Αεροπορία, που αναφέρει ρητά ότι ο εναέριος χώρος πρέπει να βρίσκεται σε πλήρη αρμονία με το εύρος των χωρικών υδάτων.

Πληροφορίες: odeth.eu