Ως «Special One» οι περισσότεροι γνωρίζουμε τον Jose Mourinho. Ο όρος «special» δεν αναφέρεται μόνο στην ικανότητα του ως προπονητή και στους τίτλους που κατάφερε να κερδίσει, αλλά και στην ιδιοσυγκρασία του, η οποία είναι πολλές φορές απόλυτη, εκκεντρική και αλαζονική. Μπορεί όλα αυτά να ισχύουν για τον Πορτογάλο, αλλά ο αυθεντικός, ο πραγματικός «Special One» ήταν Άγγλος και κατέκτησε δυο Κύπελλα Πρωταθλητριών. Για την ζωή του έχουν γυριστεί αρκετά ντοκιμαντέρ και δυο ταινίες. Η ζωή του ήταν μια συνεχής αναζήτηση ποδοσφαιρικής αλλαγής και φαρμακερών ατακών. Με τη συντροφιά του αλκοόλ και των γυναικών.

Ο Brian Clough γεννήθηκε στο Middlesbrough στις 21 Μαρτίου του 1935. Η οικογένεια του δεν είχε οικονομικό πρόβλημα αλλά δεν είχε και άνεση. Ζούσε μαζί με τα οκτώ αδέρφια του σε ένα σπίτι που είχε χτιστεί από το βρετανικό κράτος για τους ήρωες του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Η αγαπημένη του ομάδα ήταν φυσικά η «Μπόρο» και από μικρός ξέκλεβε χρόνο για να την δει στο τότε γήπεδό της Ayresome Park. Αυτό βέβαια αφού ανακάλυψε το ποδόσφαιρο στο δημοτικό και άρχισε να παίζει, παραμελώντας τα μαθήματά του. Αργότερα, είχε αποκαλύψει πως λάτρευε το κρίκετ και θα προτιμούσε να έπαιζε με ένα μπαστούνι στο χέρι παρά να σκοράρει στα ποδοσφαιρικά γήπεδα. Ίσως βέβαια η αγάπη του για το κρίκετ να του έδωσε μια υπομονή που τον έκανε καλύτερο παίκτη και, κυρίως, προπονητή.

@newstalk.com

Κάποια περίοδο αγωνιζόταν σε διάφορες ερασιτεχνικές ομάδες, παίζοντας ακόμα και 6 ματς την εβδομάδα. Ταυτόχρονα δούλευε στο εργοστάσιο, το οποίο ήταν από τότε σε δεύτερη μοίρα. Η ικανότητα του στο σκοράρισμα και ο τρόπος που έπαιζε, τον οδήγησαν στην εφηβική ομάδα της Middlesbrough στα 16 του. Τον επόμενο χρόνο υπέγραψε το πρώτο του συμβόλαιο. Μισθός, 1 λίρα την εβδομάδα.

Από το 1953 μέχρι το 1955 υπηρέτησε την στρατιωτική του θητεία. Όταν επέστρεψε στην ομάδα, δεν ήταν στα αρχικά πλάνα. Πείσμωσε και αποφάσισε να κάνει ότι περνάει από το χέρι του για να τα καταφέρει. Ο τερματοφύλακας Peter Taylor, ένας άνθρωπος που τον συντρόφευσε σχεδόν σε ολόκληρη την καριέρα του, τον πήρε υπό την προστασία του και τον βοήθησε να γίνει ο μεγάλος σκόρερ που έγινε λίγο αργότερα. Μαζί, του εμφύσησε και τις αριστερές του απόψεις.

Με την Middlesbrough μέχρι το 1961, όταν και έφυγε για την μισητή Sunderland, πέτυχε 204 γκολ σε 222 ματς πρωταθλήματος. Πέτυχε 40+ γκολ σε τέσσερις διαδοχικές χρονιές. Ήξερε πόση δύναμη να βάλει στο σουτ, τη σωστή χρονική στιγμή που έπρεπε να σουτάρει και είχε πάντα αντίληψη της φάσης, σχεδιάζοντας την στο μυαλό του πριν ακόμα συμβεί.

@rokerreport.sbnation.com

Γνώρισε την γυναίκα από μια... μπάλα που πήγε σε λάθος σημείο κι όταν την κέρασε ένα milkshake, ήταν ήδη δική του. Παντρεύτηκαν το 1959 και απέκτησαν 3 παιδιά. Το δεύτερο από αυτά, ο Nigel, ακολούθησε αργότερα τα βήματα του στην προπονητική. Η Sunderland το 1961, έδωσε 55.000 λίρες για να τον αποκτήσει, ένα μεγάλο ποσό για την εποχή. Τα επόμενα τρία χρόνια, μέχρι να βάλει τέλος στην καριέρα του ως ποδοσφαιριστής, συνέχισε να σκοράρει ακατάπαυστα. Σε 74 ματς σκόραρε 63 φορές.

Μόλις σταμάτησε, δούλεψε για έναν χρόνο ως προπονητής στις ακαδημίες των «μαυρόγατων». Το 1965 του προτάθηκε να αναλάβει την Hartlepools United στην τέταρτη κατηγορία της Αγγλίας. Η ομάδα τις προηγούμενες χρονιές πάσχιζε να αποφύγει τον υποβιβασμό, είχε οικονομικά προβλήματα και αναγκαζόταν να πηγαίνει σε διάφορες παμπ της περιοχής για να μαζεύει χρήματα ώστε να επιβιώσει. Ο Clough είχε πάρει βοηθό του τον Peter Taylor, όντας στα 30 του ο νεότερος προπονητής στη λίγκα. Μετά από δυο χρόνια κατάφερε να διορθώσει πολύ την κατάσταση και η ομάδα τερμάτισε στην 8η θέση.

Η Derby County, που τότε βρισκόταν στη 2η κατηγορία και ήθελε να ανέβει στην 1η ύστερα από 5 χρόνια απουσίας, είδε με καλό μάτι το δίδυμο και τους ανέβασε δυο κατηγορίες. Ο Clough δεν είχε παραλείψει να αφήσει πίσω του μια έτοιμη ομάδα στο Hartlepool, που την αμέσως επόμενη χρονιά κέρδισε την άνοδο.

Στην πρώτη του σεζόν, η ομάδα κατετάγη μια θέση κάτω από την προηγούμενη. Ωστόσο ο Clough είχε βάλει τα θεμέλια να κάνει την ομάδα δική του. Απέκτησε πολλούς νέους παίκτες, όπως τον πιστό του John McGovern που τον ακολούθησε όπου κι αν πήγε αργότερα, ενώ έδιωξε 11 παίκτες αλλά και πολλούς υπαλλήλους της Derby. Μια ημέρα που η Derby County είχε ηττηθεί έπιασε δυο γραμματείς να πίνουν τσάι και να γελάνε. ‘Ήταν η τελευταία μέρα τους στη δουλειά.

@brianclough.com

Στη δεύτερη του χρονιά, η Derby έμεινε αήττητη για 22 παιχνίδια και κατέκτησε το πρωτάθλημα, μαζί και την άνοδο στην πρώτη κατηγορία. Ο Clough είχε ήδη εξελιχθεί στον προπονητή που έμεινε στην ιστορία. Σκληρός αλλά δίκαιος, εξαιρετικά ηθικός και λάτρης του ομαδικού («σοσιαλιστικού») παιχνιδιού. Απαιτούσε από του παίκτες του να παίζουν «καθαρά» και όταν βρισκόταν μπροστά στους δημοσιογράφους, αν έκρινε πως η ερώτηση ήταν ανόητη, δεν την απαντούσε ποτέ.

Στην πρώτη του χρονιά στην πρώτη κατηγορία, η Derby τερμάτισε 4η, στην υψηλότερη θέση της ιστορίας της. Ωστόσο λόγω οικονομικών θεμάτων, δεν κατάφερε να βγει στην Ευρώπη. Ακολούθησε η 9η θέση την επόμενη σεζόν και ύστερα ήρθε η θρυλική σεζόν 1971-72. Ο Clough αγόρασε τον κεντρικό αμυντικό Colin Todd για το ποσό ρεκόρ των 175.000 λιρών. Η ομάδα πάλεψε για το πρωτάθλημα με την Liverpool, την Manchester City και την Leeds United. Και στο τέλος βρέθηκε έναν βαθμό μπροστά και από τις τρείς. Είχε ήδη γράψει ιστορία στην Derby αλλά και στο αγγλικό ποδόσφαιρο.

Το άγαλμα του Brian Clough και του Peter Taylor, έξω από το γήπεδο της Derby County

@flickr.com

Παρόλη όμως την κατάκτηση του πρωταθλήματος, οι ακριβές μεταγραφές τον έφεραν σε ρήξη με τη διοίκηση. Αργότερα ήρθε και σε κάποια ρήξη με τους φιλάθλους, κατηγορώντας τους πως υποστηρίζουν την ομάδα μόνο όταν αυτή κερδίζει. Ωστόσο οι φίλαθλοι πήραν το δικό του μέρος στην διαμάχη του με τον πρόεδρο Sam Longson, που τον Οκτώβριο του 1973, τον εξανάγκασε σε παραίτηση.

Τον Ιούλιο του 1974, ήρθε το πιο μελανό σημείο της καριέρας του, που μάλιστα έγινε και το θέμα της ταινίας «The Damned United». Οι 44 ημέρες στην Leeds. H «βρώμικη Leeds» δεν ταίριαζε στην φιλοσοφία του. Αφού τσακώθηκε με τους μισούς ποδοσφαιριστές, απολύθηκε σε χρόνο ρεκόρ. Κάποιοι λένε μάλιστα ότι του πήρε πολύ μέχρι να φύγει.

Ύστερα ήρθε η χρυσή εποχή με την Nottingham Forrest. Ξεκίνησε στην δεύτερη κατηγορία. Στην πρώτη του ολοκληρωμένη χρονιά, μεταμόρφωσε την ομάδα ξανά όπως ακριβώς την ήθελε. Η Nottingham κατάφερε να κερδίσει την άνοδο, κατακτώντας την τρίτη θέση. Όπως έκανε και ο Otto Rehhagel αργότερα στην Γερμανία με την Kaiserslautern, ο Brian Clough οδήγησε την Forrest στο πρωτάθλημα αμέσως μετά την άνοδο της. Και τις επόμενες χρονιές κατέκτησε δυο διαδοχικά Κύπελλα Πρωταθλητριών. Είχε μπει στην ιστορία ακόμα μιας ομάδας. Και δεν θα έβγαινε ποτέ.

Το άγαλμα του Brian Clough στο Nottingham

@visit-nottinghamshire.co.uk

Έμεινε στην Forrest μέχρι το 1993, κατακτώντας ακόμα 3 League Cup και ένα Κύπελλο UEFA. Μετά την απόσυρσή του επικεντρώθηκε στην μάχη του με τον αλκοολισμό, ο οποίος είχε ξεκινήσει από την δεκαετία του 1970. Το 2003 χρειάστηκε να του γίνει μεταμόσχευση συκωτιού, κάτι που τον έσωσε προς στιγμήν και φαίνεται να του έδωσε ζωή. Ωστόσο 21 μήνες αργότερα, στις 20 Σεπτεμβρίου του 2004, ο Brian Clough πέθανε από καρκίνο του στομάχου στα 69 του χρόνια. Οι φίλαθλοί της Derby και της Nottingham, που κανονικά μισούνται, πήγαν μαζί στην κηδεία του, όπου συνολικά μαζεύτηκε περίπου 14.000 κόσμος.

@theguardian.com

Το μυαλό του ήταν οξύ. Οι ατάκες του φωτιά. «Λένε πως η Ρώμη δεν χτίστηκε σε μια ημέρα, αλλά δεν μου έδωσαν εμένα την δουλειά» ή «Δεν θα έλεγα ότι ήμουν ο καλύτερος προπονητής. Αλλά ήμουν σίγουρα στο top one». O Brian Clough ήταν μια πολλή ισχυρή και ενδιαφέρουσα προσωπικότητα που έδωσε την ζωή του στο ποδόσφαιρο, αλλάζοντας το σε μεγάλο βαθμό. Σήμερα συμπληρώνονται 16 χρόνια από τον θάνατό του και κανείς δεν πρέπει να ξεχνά πως ο πραγματικός «Special One», ήταν ένα αγόρι από το Middlesbrough, από το βορρά της χώρας που γέννησε το ποδόσφαιρο.