Συμπτωματικές εφευρέσεις που απέφεραν εκατομμύρια
Όταν ο εφευρέτης (ή «εφευρέτης») έχει την τύχη σύμμαχο!
Δημοσίευση 16/8/2013 | 00:00
Κάθε πετυχημένος άνθρωπος του πλανήτη ξέρει καλά ότι η επιτυχία είναι ο ιδανικός συνδυασμός ταλέντου, σκληρής δουλειάς και μιας γερής δόσης από τύχη.
Υπάρχουν βέβαια και κάποιοι που χρωστούν την καριέρα και τα πλούτη τους περισσότερο στην καθαρή τύχη παρά στην καινοτόμα ιδέα ή τις ικανότητες.
Κι αυτό γιατί η μοίρα διαδραματίζει τον δικό της ρόλο στα ανθρώπινα πεπραγμένα, κάνοντας κάποιες συμπτωματικές εφευρέσεις ιδιαίτερα επικερδείς περιπέτειες!
Ας δούμε λοιπόν 10 τέτοιους τυχερούς εφευρέτες που λειτουργούν ως πρότυπα για κάθε καινοτόμο μυαλό που επιζητεί να τα καταφέρει στη ζωή.
Κι ενώ τα πράγματα που έφεραν στο φως αποδίδονται εν πολλοίς στη στιγμή, δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι έγιναν κατόπιν εκατομμυριούχοι...
Frank Epperson: Popsicle
Ο 11χρονος Frank Epperson έμελλε να γίνει θρύλος της Αμερικής, όταν μια κρύα χειμωνιάτικη νύχτα του 1905 ξέχασε ένα μείγμα από μαγειρική σόδα και νερό, με ένα καλαμάκι μέσα, στη βεράντα του σπιτιού του. Χωρίς να το ξέρει, είχε εφεύρει το παγωμένο γλειφιτζούρι! Το καινοτόμο προϊόν έπρεπε να περιμένει βέβαια άλλα 18 χρόνια, μέχρι το 1923, για να βρει τη θέση του στο μυαλό του δημιουργού του: λειτουργώντας το καρότσι του με τις λεμονάδες, ο Epperson θυμήθηκε την παγωμένη λιχουδιά της νιότης του και άρχισε να την παράγει, ονομάζοντάς τη «Eppsicles». Την επόμενη χρονιά πατεντάρισε το παγωμένο γλειφιτζούρι και ίδρυσε την Popsicle Corporation, ενώ μέχρι το 1928 είχε πουλήσει περισσότερα από 60 εκατομμύρια popsicles! Τη χρονιά μάλιστα που πέθανε, το 1983, η Unilever πλήρωσε 155 εκατομμύρια δολάρια για να αποκτήσει τα δικαιώματα της φίρμας του.
Harry Coover: Super Glue
Στον κολοφώνα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, ο Αμερικανός χημικός Harry Coover και η ερευνητική του ομάδα στην Eastman Kodak πειραματίζονταν με ένα εξαιρετικά κολλώδες χημικό, στην προσπάθεια να αναπτύξουν ένα διαφανές πλαστικό. Απέτυχαν βέβαια παταγωδώς στο έργο τους, με τα πειράματά τους να καταλήγουν σε μια ιδιαίτερα δυνατή κόλλα, τη Super Glue! Η ιδέα έπρεπε να περιμένει μέχρι το 1958 για να κυκλοφορήσει στην αγορά, φέρνοντας στην εταιρεία εκατομμύρια δολάρια. Ο Dr Coover θα έριχνε μάλιστα στην αγορά άλλες 320 πατέντες για νέα προϊόντα, προσφέροντας στην Kodak πωλήσεις μεταξύ 1,8 και 2,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων! Ο ίδιος ανέπτυξε περαιτέρω την κόλλα του για ιατρικές χρήσεις, η οποία χρησιμοποιήθηκε ευρέως στον πόλεμο του Βιετνάμ ως αιμοστατικό για τους τραυματισμένους στρατιώτες, ενώ σήμερα χρησιμοποιείται στη χειρουργική. Μέχρι το θάνατό του ο Coover είχε κατοχυρώσει 460 πατέντες, με την πλέον επικερδή ωστόσο να έχει προέλθει από κατάφωρη αποτυχία.
William Henry Perkin: Μωβ χρωστική
Ο Βρετανός χημικός William Henry Perkin, σε ηλικία 18 ετών το 1856, προσπαθούσε να βρει μια αποτελεσματική θεραπεία για την ελονοσία. Αντ' αυτού, κατέληξε με μια συνθετική χρωστική μωβ απόχρωσης! Πατεντάρισε στα γρήγορα τη διαδικασία παραγωγής της βαφής και την επόμενη χρονιά άνοιξε το πρώτο εργοστάσιο οργανικής χημείας του κόσμου έξω από το Λονδίνο. Η συνθετική μωβ χρωστική του έγινε αυτόματα παγκόσμια επιτυχία στον κόσμο της μόδας, ενώ ακόμα και η βασίλισσα Βικτωρία εντοπίστηκε να περιφέρεται στη Βασιλική Έκθεση του 1862 μέσα σε μωβ μεταξένιο φόρεμα! Η μωβ ανιλίνη βγήκε βέβαια εκτός μόδας μέχρι το 1870, ο Perkin είχε προλάβει ωστόσο να γίνει εκατομμυριούχος. Πριν κλείσει τα 36 του πούλησε τη βιομηχανία του και έζησε έκτοτε βασιλικά με τα κέρδη, αφιερώνοντας απερίσπαστα πια τη ζωή του στην έρευνα.
Roy Plunkett: Τέφλον
Ο Αμερικανός ερευνητής Roy Plunkett πειραματιζόταν το 1938 με εναλλακτικά αέρια για το ψυκτικό φρέον (για λογαριασμό της Dupont), όταν ξέχασε έξω ένα δείγμα για μια ολόκληρη νύχτα. Το επόμενο πρωινό το αέριο είχε μεταμορφωθεί σε ένα υπόλευκο κερί. Αντί να ξεφορτωθεί το έκτρωμα, ο συνεπής ερευνητής σκέφτηκε να το ερευνήσει, ανακαλύπτοντας μια σειρά από ασυνήθιστες ιδιότητες. Μέχρι το 1945 είχε πατεντάρει την εφεύρεση ως «τέφλον» με την Dupont να βρίσκει μια πλειάδα εφαρμογών για το νέο προϊόν, από μαγειρικά σκεύη μέχρι και μόνωση καλωδίων. Μέχρι το 1975 όταν και συνταξιοδοτήθηκε, ο Plunkett ήταν πλέον διευθυντής του τμήματος ερευνών για το φρέον, με την εταιρεία να έχει βγάλει κυριολεκτικά δισεκατομμύρια από τη συμπτωματική εφεύρεση του υπαλλήλου της.
Leo Hendrik Baekeland: Βακελίτης
Ο Βέλγος χημικός έμελλε να γίνει ο πατριάρχης των πλαστικών, όταν ανέπτυξε το 1907 το πολυμερές που θα ονομαζόταν βακελίτης και θα σάρωνε την αγορά: από μαγειρικά σκεύη μέχρι και χρήση σε ραδιόφωνα και τηλέφωνα. Ο Baekeland άλλο βέβαια έψαχνε να βρει. Ένα υποκατάστατο του βερνικιού λάκας ήθελε να παρασκευάσει ο ερευνητής, κι όταν θεώρησε ότι έφτασε κοντά ζέστανε την ουσία του σε μια χύτρα ταχύτητας. Κάνοντας αυτό, το πλαστικό είχε μόλις γεννηθεί, το «υλικό των χιλίων χρήσεων», με τον ίδιο να ιδρύει το 1910 την General Bakelite Company και να γίνεται ζάμπλουτος. Ο Baekeland ήταν μάλιστα ήδη πλούσιος από παλιότερη εφεύρεσή του, το Velox, μια μέθοδο επεξεργασίας χαρτιού, την οποία και είχε πουλήσει για 1 εκατομμύριο δολάρια. Το 1939 πούλησε τη φίρμα του στην Union Carbide και έζησε ακόμα καλύτερα.
Robert Chesebrough: Βαζελίνη
Ο 22χρονος Νεοϋρκέζος χημικός βρισκόταν το 1859 στην Πενσιλβάνια, κυνηγώντας το όνειρο του πετρελαίου. Παρατήρησε λοιπόν ότι οι εργάτες των πετρελαϊκών χρησιμοποιούσαν μια κολλώδη ουσία για να θεραπεύουν κοψίματα και καψίματα στα χέρια τους, ένα υποπροϊόν του πετρελαίου. Όντας χημικός, πήρε ένα μικρό δείγμα της «κέρινης ράβδου», όπως την ονόμαζαν οι εργάτες, στο σπίτι του για περαιτέρω έρευνα. Σύντομα θα κατάφερνε να απομονώσει το «ζελέ πετρελαίου» από την ουσία, πατεντάρισε τη διαδικασία και το 1872 άνοιξε την επιχείρησή του. Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1880 ο Chesebrough πουλούσε βαζελίνη στην Αμερική με ρυθμό ένα βάζο το λεπτό! Η βαζελίνη πωλούνταν ήδη σε Αγγλία, Γαλλία και Ισπανία, ενώ μέχρι το 1911 νέα εργοστάσια παραγωγής βαζελίνης λειτουργούσαν πλέον στην Ευρώπη, την Αφρική και τον Καναδά. Ο Chesebrough πέθανε πλούσιος το 1933, η εταιρεία του ωστόσο συνέχισε να δρέπει τους καρπούς της εφεύρεσής του για πολύ ακόμα. Κι όταν η Chesebrough-Ponds πουλήθηκε στη Unilever το 1987, μετρούσε κέρδη 75 εκατομμυρίων δολαρίων το χρόνο.
Joseph McVicker: Play-Doh
Πολύ πριν γίνει η περίφημη φίρμα πλαστελίνης, αγαπημένη από όλα τα παιδιά της οικουμένης, το Play-Doh κυκλοφορούσε για 22 ολόκληρα χρόνια ως καθαριστικό ταπετσαριών! Το 1954 ο Αμερικανός Joe McVicker εργαζόταν για την Kutol, την εταιρεία που πουλούσε την ουσία, όταν τον προσέγγισε η κουνιάδα του με μια ιδέα: είχε πάρει λίγη από τη μη τοξική ουσία στον βρεφονηπιακό σταθμό όπου δούλευε και τα παιδιά τη λάτρεψαν! Ο McVicker είδε αμέσως τις εμπορικές δυνατότητες της πλαστελίνης και άρχισε να πειραματίζεται με την ουσία: της πρόσθεσε χρωστικές και της έδωσε ένα ευχάριστο άρωμα αμυγδάλου. Ίδρυσε κατόπιν την εταιρεία Rainbow Crafts, ως θυγατρική της Kutol, και ξεκίνησε να πουλά το νέο προϊόν, που ονομάστηκε Play-Doh, την ίδια στιγμή που η Kutol συνέχισε να πουλά το καθαριστικό ταπετσαριών, σε φτηνότερη μάλιστα τιμή. Οι πωλήσεις της Kutol εκτοξεύτηκαν από τις 100.000 δολάρια το 1954 σε 3 εκατομμύρια δολάρια σε τέσσερα μόλις χρόνια! Το 1960 ο McVicker κατοχύρωσε την πατέντα της πλαστελίνης και εγκατέλειψε την Kutol, με το Play-Doh να πουλά περισσότερα από 1 εκατομμύριο βαζάκια το χρόνο στις ΗΠΑ, πριν αρχίσει τις εξαγωγές στην Ευρώπη το 1964. Λίγο αργότερα, η General Mills πρόσφερε στον McVicker 3 εκατομμύρια δολάρια για την πατέντα του, συμφωνία που αποδέχτηκε ο ερευνητής με χαρά.
Arthur Fry: Σημειώματα Post-it
Ο Αμερικανός επιστήμονας πρέπει να είχε θεία έμπνευση όταν μια Κυριακή του 1973 συνέλαβε την ιδέα του post-it note την ώρα που τραγουδούσε στην εκκλησιαστική χορωδία της ενορίας του! Ο ερευνητής είχε μόλις παρακολουθήσει ένα σεμινάριο του συναδέλφου του Spencer Silver, ο οποίος είχε εφεύρει μια κόλλα με μοναδικές ικανότητες, δεν μπορούσε ωστόσο να δει πώς θα αξιοποιούνταν εμπορικά η ιδέα του. Η στιγμή «εύρηκα» ήρθε για τον Fry όταν ο σελιδοδείκτης που χρησιμοποιούσε στο υμνολόγιό του έπεφτε συνεχώς από τη θέση του. Σκέφτηκε τότε την κόλλα του συναδέλφου και το πόσο ιδανικά θα μπορούσε να συγκρατήσει τον σελιδοδείκτη πάνω στη σελίδα. Ξεκίνησε λοιπόν να πειραματίζεται και σύντομα άφηνε μηνύματα στο αφεντικό του με το νέο του προϊόν! Χρειάστηκαν βέβαια άλλα 7 χρόνια για να κυκλοφορήσει το κολλητικό χαρτάκι στην αγορά, καθώς η διοίκηση είχε τις ενστάσεις της, αν και η ιστορία δεν θα τη δικαίωνε: περισσότερες από 400 εκδοχές των post-it πωλούνται σήμερα σε 100 χώρες, με τις πωλήσεις να φτάνουν στα 6 δισεκατομμύρια κομμάτια το χρόνο. Τι κέρδισε ο Fry από την όλη ιστορία; Προαγωγή και καλύτερο μισθό, ενώ πλέον απολαμβάνει μια άνετη ζωή στη σύνταξη.
Percy Spencer: Φούρνος μικροκυμάτων
Ο Αμερικανός μηχανικός πειραματιζόταν με μια συσκευή που θα εντόπιζε εχθρικά αεροπλάνα κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν τα μικροκύματα από το ραντάρ έλιωσαν μια σοκολάτα που κρατούσε στην τσέπη του! Ξεκίνησε λοιπόν να δοκιμάζει τι θα συμβεί με ποπκόρν και αυγά, όταν συνέλαβε την ιδέα της περαιτέρω ανάπτυξης της συσκευής, γεγονός που κρατούσε επτασφράγιστο μυστικό. Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του '40 είχε κατοχυρώσει την πατέντα για τη χρήση μικροκυμάτων στην κουζίνα, με τους πρώτους φούρνους μικροκυμάτων να είναι βέβαια ιδιαίτερα ακριβοί. Μέχρι το 1975 όμως, το 14% των αμερικανικών νοικοκυριών μαγείρευαν το καθημερινό φαγητό με τη βοήθεια των μικροκυμάτων, με τον Spencer, ο οποίος κατοχύρωσε 150 πατέντες σε όλη του τη ζωή, να γίνεται αντιπρόεδρος στην εταιρεία που δούλευε (Raytheon). Η κληρονομιά του θα έκανε την αγορά φούρνων μικροκυμάτων μια ιδιαίτερα επικερδή επιχείρηση 25 δισεκατομμυρίων δολαρίων το χρόνο.
George de Mestral: Βέλκρο
Ο Ελβετός μηχανικός απολάμβανε την πρωινή του βόλτα στην εξοχή το 1941, όταν συνειδητοποίησε πόσο δύσκολο ήταν να αφαιρεί τα αγκάθια και τα ανθάκια που κολλούσαν στο παντελόνι του, αλλά και στο τρίχωμα του σκύλου του. Έβαλε λοιπόν τα τριβόλια κάτω από το μικροσκόπιο και παρατήρησε τα εκατοντάδες μικροσκοπικά αγκαθάκια που ευθύνονταν για τις κολλητικές ιδιότητές τους. Ο de Mestral αποφάσισε λοιπόν να εφεύρει ένα νέο σύστημα στερέωσης, βασισμένο στο παράδειγμα της φύσης: 10 χρόνια αργότερα, το βέλκρο είχε γεννηθεί! Ο μηχανικός πατεντάρισε την εφεύρεσή του στην Ελβετία και μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του '50 το βέλκρο κυκλοφορούσε σε όλη την Ευρώπη. Το προϊόν δεν θα γινόταν βέβαια παγκόσμια τρέλα μέχρι τη δεκαετία του '70, όταν οι αστροναύτες της NASA ξεκίνησαν να το χρησιμοποιούν στις διαστημικές στολές τους. Ο de Mestral πουλούσε κατόπιν εκατομμύρια μέτρα βέλκρο κάθε χρόνο, πριν μεταβιβάσει τελικά την εταιρεία του στην ελβετική Velcro SA, ζώντας πλουσιοπάροχα για τα επόμενα τριάντα χρόνια από τα δικαιώματα της πατέντας του.