Η Ειρήνη Μνατσακανιάν είναι γεννημένη στην Αρμενία και μεγαλωμένη στη Θεσσαλονίκη. Από τα πρώτα χρόνια της ζωής της ήξερε με τι ήθελε να ασχοληθεί. Για εκείνη, η τέχνη και η ζωγραφική ήταν το μέσο έκφρασης της από το δημοτικό. Ασχολήθηκε με τα εικαστικά, φοίτησε για δύο χρόνια στις γραφικές τέχνες και αργότερα μπήκε στη Σχολή Εφαρμοσμένων Τεχνών της Φλώρινας. Τέλος, αποφοίτησε από την Ανώτατη Σχολή Τεχνών της Αθήνας.

Η Ειρήνη είχε πάντα την ανάγκη να δημιουργεί και η τέχνη της να προσφέρει και να ωφελεί τους γύρω της, αλλά δεν είχε βρει το πώς. Επίσης, ένα συνεχές φτερούγισμα μέσα της - όπως χαρακτηριστικά μας λέει- δεν την αφήνει να κάτσει ήσυχη.

Τα τελευταία 4 χρόνια ασχολείται με το design και έχει δημιουργήσει και το δικό της προσωπικό brand. Το Petit Manou. Πρόκειται για προϊόντα χειροποίητα, χρηστικά με ποιότητα και αισθητική. Η ίδια μας λέει ότι ο λόγος που αρχικά έφτιαξε το brand αυτό, ήταν γιατί ήθελε να βρίσκεται στον χώρο της τέχνης με έναν δικό της τρόπο. Επίσης, ήθελε να βιοπορίζεται από μια δουλειά που αγαπάει να κάνει. Και τα κατάφερε!

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Petit Manou (@petit_manou)

Σήμερα μένει στην Ουγκάντα

"Θέλω να δοκιμάζω τις δυνατότητές μου και να εξελίσσομαι. Αποφάσισα με το ταξίδι μου αυτό, πού τα τελευταία 2 χρόνια έχει γίνει σπίτι μου, να δουλέψω μαζί με γυναίκες και νέους που έχουν δεξιότητες, δημιουργώντας μια νέα σειρά προϊόντων, από υλικά της Αφρικής με νέο design, το #WorkingTogetherUganda. Ετσι ο σκοπός μου, που είναι, να μπορεί να προσφέρει η τέχνη μου και να είναι ωφέλιμη, πήρε το δρόμο του".

Η Ουγκάντα σίγουρα δεν είναι μια από τις χώρες που ακούς συχνά, και έχω την απορία να την ρωτήσω πως βρέθηκε εκεί; Μου απαντάει τα εξής:

«Μου αρέσουν πολύ τα ταξίδια και τα δύο χρόνια πριν πάω στην Ουγκάντα, είχα αρχίσει να ταξιδεύω. Η Ουγκάντα προέκυψε τυχαία, επιθυμούσα πάντα να πάω Αφρική και πέρα από το ταξίδι, να κάνω και κάτι. Έτσι τυχαία σε μια εικόνα στο Facebook είδα έναν ιερέα που ζούσε εκεί, και αποφάσισα να τον γνωρίσω και να του ζητήσω να τον επισκεφτώ και να φτιάξω μια σειρά από προϊόντα όπου τα έσοδα τους θα πήγαιναν στα σχολικά δίδακτρα των παιδιών (όλες οι βαθμίδες εκπαίδευσης στην Ουγκάντα είναι με δίδακτρα)».

 «Να διευκρινίσω ότι δεν έκανα καμία ιεραποστολή, και δεν συμμετείχα σε κάποιο οργανωμένο γκρουπ ανθρώπων που πήγαν για εθελοντισμό, πήγα τελείως μόνη μου, και για δικούς μου προσωπικούς λόγους. Επειδή η επιθυμία μου να ζήσω ένα ταξίδι στην Αφρική, ήταν τόσο μεγάλη που έψαχνα κάθε ευκαιρία για να την πραγματοποιήσω. Για καλή μου τύχη, ο ιερέας βρίσκονταν στην Ελλάδα και τον Οκτώβριο του 2018 μετά από μια συνάντηση μας, έκλεισα εισιτήριο για Ουγκάντα. Ταξίδεψα λιγους μήνες μετά, τον Φεβρουάριο».

Αρχικά είχε προγραμματίσει να ταξιδέψει για ένα μήνα και μετά να γυρίσει πίσω, όμως από τη δεύτερη κιόλας εβδομάδα άρχισε να της αρέσει πολύ και τα πλάνα άλλαξαν. Τελικά, μετακόμισε εκεί. Ένας από τους μεγαλύτερους φόβους της, μας λέει, είναι η ρουτίνα και να συνηθίσει στην καθημερινότητα που ορίζουν οι πολλοί.

"Φοβόμουν να μην μείνω στα ίδια, να μην ακούσω την εσωτερική μου ανάγκη, μου ήταν εύκολο γιατί θέλω να είμαι ελεύθερη, γιατί άκουγα μόνο εμένα χωρίς να σκέφτω τίποτα από τις ενδεχόμενες δυσκολίες, γιατί αυτές υπάρχουν παντού ή τις φοβίες που είχαν οι γύρω μου, δεν μου ήταν δύσκολη αυτή η μεγάλη αλλαγή, με γοήτευε η επιθυμία μου να ζήσω την ζωή όπως ακριβώς εγώ την ήθελα."

Της ζητάω να μας περιγράψει την καθημερινότητά της εκεί

 Το πρωί ξυπνάω αρκετά νωρίς 6:00 με 7:00, πρωινό με μουσική, με ντόπια φρούτα, λαχανικά και μπορεί να κάνω και καμιά μπουγάδα. Έπειτα, επικοινωνώ τηλεφωνικά με τους συνεργάτες μου, που είναι στην Καμπάλα (πρωτεύουσα της Ουγκάντας) για να ενημερωθώ για εξέλιξη των προϊόντων που φτιάχνουν (ψάθινα είδη, κοσμήματα και ξύλινα χρηστικά αντικείμενα). 

 Στην συνέχεια θα προετοιμάσω το θέμα για την διδασκαλία που κάνω σε εφήβους, σε ένα χωριό 25' λεπτά έξω από την πόλη της Jinja που μένω. Λόγο του covid-19, τα σχολεία δε λειτουργούν πάνω από 8 μήνες. Η διδασκαλία δεν είναι η δουλειά μου ούτε αμείβομαι από αυτήν, την ανέλαβα με δική μου πρωτοβουλία, και δικά μου προσωπικά έξοδα. Ζώντας εδώ, έχω αντιληφθεί ότι η μόνη «μιζέρια» που έχει η Ουγκάντα είναι η μόρφωση και εκπαίδευση στην οποία υστερεί.

 Έχοντας ως σκοπό της ζωής μου να μοιράζομαι με τους ανθρώπους και να θέλω έναν καλύτερο κόσμο, ο σκοπός μου είχε βρει τον δρόμο του, κι αυτό με γέμιζε. Με όσες γνώσεις διαθέτω, διδάσκω αυτά που πιστεύω ότι χρειάζεται ένας νέος που ζει στη Ουγκάντα να έχει ως εφόδιο.  Πράγματα που δεν διδάσκονται στο σχολείο, όπως κάποιες βασικές δεξιότητες ζωής, με κοινωνικά θέματα (ανθρώπινα δικαιώματα, διαφορετικότητα, ανθρώπινες άξιες, βία, ατομική ευθύνη, σεξουαλiκή διαπαιδαγώγηση, αυτό βελτίωση). Από τις 11:00 έως τις 2:00 βρίσκομαι στο χωριό μαζί με τη μηχανή που με μεταφέρει και διδάσκω σε ένα υπαίθριο χώρο.

 Γυρίζω στην πόλη κάνω τα ψώνια μου από την κλειστή ντόπια αγορά και μαγειρεύω το μεσημεριανό μου. Αμέσως μετά βρίσκομαι με τους συνεργάτες που έχω στην Jinja για το νέο μου εγχείρημα, μια νέα συλλογή με ρούχα από αφρικανικά prints και pattern το #WorkingTogetherUganda. Όλο αυτό παίρνει αρκετό χρόνο και ενέργεια, μιας και ουσιαστικά αναλαμβάνω να τους εκπαιδεύσω, δείχνοντας τους νέους τρόπους κατασκευής των ρούχων, τρόπους οργάνωσης και ποιοτική απόδοση.

 Στην Ουγκάντα ο περισσότερος κόσμος είναι αυτοδίδακτος. Ξέρουν μόνο έναν τρόπο απόδοσης και αυτό πάει από γενιά σε γενιά, θεωρούν ότι αυτός είναι ο μόνος τρόπος και είναι ικανοποιητικός. Στην πραγματικότητα έχουν δυνατότητες και δεξιότητες απλά δεν έχουν τεχνικές γνώσεις. Άρα για μένα το να δουλεύω και παράλληλα εκπαιδεύω ήταν και είναι δοκιμασία. Όλα όμως έχουν να κάνουν και με το πώς βλέπω, το πως θέλω να δουλεύω, να στέκομαι και να υπάρχω μέσα στα πράγματα.      

 Στην συνέχεια της μέρας, γύρω στις 7 το απόγευμα σταματάμε γιατί νυχτώνει και κλείνουν τα καταστήματα λόγω της απαγόρευσης της κυκλοφορίας. Έπειτα λίγος χρόνος για περπάτημα, προετοιμασία των υλικών για την επόμενη μέρα και ύπνος νωρίς.

Η μέρα φεύγει πολύ σύντομα και αν και κάθε μέρα ξέρω τι έχω να κάνω, είναι τελείως απρόβλεπτη και με συνεχείς δοκιμασίες, μια περιπέτεια!

Σχετικά με κάποια πράγματα που την δυσκολεύουν, μου λέει «Το κλίμα εδώ είναι τροπικό. Κάποιες φορές μπορεί να εγκλωβιστώ στο χωριό λόγω της λάσπης και να μην μπορώ να φύγω. H ασυνέπεια στο θέμα της ώρας, και το ρεύμα πού κόβεται συνέχεια.  Αλλά σίγουρα η μέρα μου είναι γεμάτη, παίρνω κάθε μέρα μαθήματα».

Της ζητάω να μου πει περισσότερα για την χώρα. Τι είναι αυτό που την σαγηνεύει στην Ουγκάντα;

Ο τρόπος με τον οποίο ζει εκεί, μου λέει, η ψυχική ηρεμία, η φυσική ομορφιά παντού και τις τέσσερις εποχές του χρόνου, ο καιρό που είναι υπέροχος με ζέστη τα πρωινά και με δροσιά το απόγευμα και βράδυ, το τροπικό κλίμα που μέσα σε 5' λεπτά μπορείς να δεις 3 εποχές μαζί. Γενικά η ζωή εκεί είναι χωρίς άγχος,  έχει απλότητα, χαμόγελα, ευγένεια, και σεβασμό στην θρησκεία του άλλου. Όλα αυτά συνυπάρχουν αρμονικά εκεί, και την γοητεύουν.

 Ένα από τα πράγματα που δεν της αρέσει καθόλου είναι οι δρόμοι της Ουγκάντας.  Είναι επικίνδυνοι και  τη στεναχωρεί το πόσες ζωές καθημερινά χάνονται από βιασύνη και από ασυνείδητους ανθρώπους, που είναι σαν να μην νοιάζονται για την ζωή τους.

Επίσης την ενοχλεί που ο βασικός μισθός είναι 0,20 λεπτά την ώρα, ενώ ένα μαγκό έχεις την ίδια τιμή.

Μου λεει ακόμα, σε αυτά που την ενοχλούν (και με ενοχλούν και μένα τώρα που τα ακούω) «Η συμπεριφορά απέναντι στους λευκούς είναι άνιση, λόγω του ότι θεωρούν τον λευκό ανώτερο τους, έτσι έχουν μάθει, ότι ο λευκός είναι αυτός που είναι σε υψηλή θέση, έχει τα πάντα δεν μπορεί να του συμβεί τίποτα και οφείλει να δίνει. Για τους περισσότερους δεν είμαι η Ειρήνη αλλά η λευκή "Muzungu" όπως αποκαλείτε στα Σουαχίλι».

 «Το εκπαιδευτικό σύστημα είναι αρκετά χρόνια πίσω, και η βία είναι συνηθισμένη κατάσταση. Όλες η βαθμίδες εκπαίδευσης ακόμα και το Πανεπιστήμιο είναι με δίδακτρα, δεν υπάρχει δωρεάν εκπαίδευση, άρα κάποια παιδιά δεν πάνε σχολείο ή χάνουν κάποια χρόνια γιατί οι γονείς δεν μπορούν να στείλουν όλα τα παιδιά της οικογένειας»

Και προσθέτει δυστυχώς και άλλα στα μειονεκτήματα της χώρας:

«Ενώ στην Ουγκάντα υπάρχει άφθονο νερό, δεν υπάρχει εύκολη πρόσβαση σε αυτό, στον μεγαλύτερο πληθυσμό δεν υπάρχει βρύση στα σπίτια και οι κρατικοί φορείς, δεν έχουν δημιουργήσει βρύσες έστω σε κοντινές αποστάσεις από πολλούς οικισμούς, ώστε να διευκολύνεται η καθημερινότητα. Η μεταφορά του νερού γίνεται σε καθημερινή βάση από τα παιδιά που είναι δικιά τους εργασία σε μεγάλα κίτρινα μπιτόνια είτε στο χέρι, ή στο κεφάλι είτε με ποδήλατο. Ο μεγαλύτερος πληθυσμός της Ουγκάντας αποτελείται από νέους κυρίως παιδιά, μία γυναίκα έχει τον σεβασμό της κοινωνίας μόνο όταν έχει παιδί, τα παιδιά εδώ δουλεύουν καθημερινά (δουλειά στα χωράφια, πλύσιμο ρούχων, καθαριότητα) αν δεν το κάνουν θα τιμωρηθούν, μόνο το σχολείο είναι αυτό μπορεί να τους ξεκουράσει».

Στο σημείο αυτό, ζητάω από την Ειρήνη να μου περιγράψει πως είναι η κατάσταση εκεί, μιας και ήταν εκεί από την αρχή της Πανδημίας:

« Όταν άρχισε το πρώτο lockdown στην Ελλάδα σιγά-σιγά μπήκε και η Ουγκάντα, έτσι αναγκάστηκα να εγκαταλείψω τη χώρα αρκετά κινηματογραφικά μιας και αεροδρόμιο της ήταν κλειστό και έκανα τρεις μέρες να φτάσω, ο λόγος που έφυγα ήταν γιατί δεν ήξερα κατά πόσο μπορεί να ανταπεξέλθει η Ουγκάντα σε μια πανδημία. Το lockdown εδώ ήταν πολύ αυστηρό. Κράτησε πάνω από οκτάμηνο, απαγόρευση κυκλοφορίας, κλειστά μαγαζιά, ξύλο σε όποιον δεν φορούσε μάσκα από αστυνομικούς, κανένα αυτοκίνητο και καμιά μηχανή δεν μπορούσε να κυκλοφορήσει αν δεν είχε κάποια ειδική άδεια, δύσκολη οικονομική κατάσταση».

Και πως είναι σήμερα η κατάσταση;

Σήμερα επιτρέπεται η κυκλοφορία μέχρι τις 9:00 το βράδυ, για να μπεις σε κάποιο κατάστημα θα πρέπει να βάλεις αντισηπτικό, πρέπει να φοράς μάσκα μέσα στο αμάξι ή στη μηχανή και μάσκα όταν κυκλοφορείς, αλλά όπως καταλαβαίνετε αυτό δεν ισχύει το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού δεν φοράει μάσκα, σε καμία από αυτές τις περιπτώσεις. Για κρούσματα δεν υπάρχουν αναφορές. Τα σχολεία είναι ακόμα κλειστά, μόνο τα ακριβοπληρωμένα σχολεία μπορούν να ανταπεξέλθουν και λειτουργούν. Δυστυχώς τα υπόλοιπα παιδιά τής χώρας δεν έχουν πάει σχολείο εδώ και ένα χρόνο. Η οικονομική κατάσταση της χώρας μετά το lockdown είναι ακόμα χειρότερη.

Αλλάζω εντελώς κλίμα, και ζητάω από την Ειρήνη, να μας πει για το Petit Manou. Είναι το brand της, και κάπως έτσι την ανακάλυψα. Μια φίλη στο instagram έκανε shout out το προφίλ της και εγώ αμέσως εντυπωσιάστηκα από τον τρόπο ζωής της. Οπότε ήρθε η ώρα, να τη ρωτήσω περισσότερα για το Petit Manou! 

Το όνομα Manou είναι το παρατσούκλι μου, έτσι με φωνάζει η μητέρα μου από παιδί. Τo Manou είναι γαλλικό αντρικό όνομα, κόλλησε στην μητέρα μου από τής ταινίες που έβλεπε, και ένας ηθοποιός που της άρεσε είχε αυτό το όνομα.

Αρχικά άρχισα να δημιουργώ προϊόντα στο Petit Manou, με θέμα το ελληνικό σουβενίρ, κάνοντας χρηστικά και καλαίσθητα προϊόντα με πρωτότυπα σχέδια (post card, τετράδια, κασετίνες, τσάντες, πετσέτες και πρωτότυπα έργα), όλα αυτά από το δωμάτιο μου, στο πατρικό μου. Όλα τα προϊόντα τα σχεδιάζω και τα επεξεργάζομαι στο laptop, επιλέγω βαμβακερά υφάσματα και στη συνέχεια κάνω μεταξοτυπία και τα ράβω στην ραπτομηχανή μου. Τα φωτογραφίζω, και τα προωθώ στη σελίδα στο instagram. Άρχισα με το σουβενίρ γιατί ήταν πιο έφορο το έδαφος, με στόχο να με γνωρίσει το κοινό και στην συνέχεια προχώρησα σε ποιο ελεύθερα θέματα πιο κοντά σε αυτά που ήθελα να δημιουργώ. Όπως τώρα, που προσπαθώ να κάνω μια νέα σειράς προϊόντων από την Ουγκάντα.

Το Petit Manou μπορείτε να το βρείτε εδώ

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Petit Manou (@petit_manou)

Εύχομαι στην Ειρήνη τα καλύτερα, και μια υπέροχη ζωή γεμάτη περιπέτεια και όμορφες δημιουργίες! Ακολουθήστε την, στο ταξίδι της, μέσα από το Petit Manou!