Υπήρξε στην ουσία η εναρκτήρια δήλωση του Ψυχρού Πολέμου. To «Δόγμα Τρούμαν» είχε ως αποτέλεσμα να αλλάξει εντελώς η εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ.

Το δόγμα διακήρυξε πως οι ΗΠΑ ότι θα υποστηρίξουν «τους ελεύθερους ανθρώπους που αντιστέκονται στην προσπάθεια υποταγής τους σε ένοπλες μειοψηφίες ή εξωτερικές πιέσεις».Με αυτή τη φράση ο Χάρι Τρούμαν στόχευσε την αυξανόμενη κομουνιστικοποίηση της Ευρώπης, και πιο ειδικά το Ιράν, την Τουρκία και την Ελλάδα.

Η διακήρυξη έγινε στις 12 Μαρτίου του 1947 στο κογκρέσο, κι ενώ στην Ελλάδα μαινόταν ο εμφύλιος πόλεμος. Τα λόγια του ουσιαστικά απευθύνονταν στις κυβερνήσεις των τριών αυτών χωρών, ώστε να αντιμετωπίσουν όλη μαζί την «κομουνιστική απειλή». Ο Τρούμαν ανέφερε πως «εάν η Ελλάδα και η Τουρκία δεν λάμβαναν τη βοήθεια, τότε ήταν αναπόφευκτο να πέσουν στον κομουνισμό κι αυτό θα άνοιγε τον ασκό του Αιόλου για όλη την περιοχή».

Δυο μήνες αργότερα το Κογκρέσο υπερψήφισε το σχέδιο του και στις 22 Μαΐου έγινε νόμος του κράτους. Στην Ελλάδα και στην Τουρκία δόθηκαν 400 εκατομμύρια δολάρια σε στρατιωτική και οικονομική βοήθεια.

Ήταν εκείνη η περίοδος που διατυπώθηκε και το σχέδιο Μάρσαλ (πήρε το όνομά του από τον υπουργό Εξωτερικών Τζορτζ Μάρσαλ), το οποίο είχε ως σκοπό την παροχή βοήθειας στις χώρες της Ευρώπης που καταστράφηκαν από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Τα επόμενα τρία χρόνια, οι Αμερικανοί δαπάνησαν συνολικά 1,3 δισεκατομμύρια δολάρια. Η Ελλάδα έλαβε ως δωρεά 706, 7 εκατομμύρια από αυτά.