Ήταν 30 Μαρτίου του 1822, όταν οι Οθωμανοί Τούρκοι, ως αντίποινα για την κήρυξη της επανάστασης στο νησί, έσφαξαν δεκάδες χιλιάδες Έλληνες. Ήταν μια από τις πιο αιματηρές και εγκληματικές σφαγές κατά την διάρκεια της επανάστασης, που συγκλόνισε ολόκληρο τον κόσμο.
Κατά την έκρηξη της επανάστασης, ο πληθυσμός της Χίου αποτελούνταν από 117 χιλιάδες Έλληνες, 3 χιλιάδες Τούρκους και περίπου 100 Εβραίους. Οι Χιώτες γνωστοί για το εμπορικό τους δαιμόνιο και τον στόλο τους, ήταν κυρίαρχοι στην Μαύρη Θάλασσα, το Αιγαίο και ολόκληρη την Μεσόγειο. Ο Σουλτάνος λόγω αυτής της κυριαρχίας, είχε παραχωρήσει στο νησί πολλά προνόμια που άγγιζαν την αυτονομία.
Οι κυρίαρχες τάξεις του νησιού δεν είχαν κάποιο ιδιαίτερο λόγο να ξεσηκωθούν. Οι ντόπιοι πρόκριτοι αντιδρούσαν στον ξεσηκωμό και μάλιστα πρότασσαν και μια σοβαρή δικαιολογία. Η Χίος βρισκόταν μόλις λίγα ναυτικά μίλια από την Μικρά Ασία. Κάθε απόπειρα εξέγερσης θα ήταν καταδικασμένη σε αποτυχία.
Στις 10 Μαρτίου του 1822, ύστερα από προτροπή του Χιώτη Αντώνιου Μπουρνιά, ο Λυκούργος Λογοθέτης από την Σάμο αποβιβάστηκε στο νησί με 1.500 άνδρες και κατάφερε να ξεσηκώσει του ντόπιους. Οι 3.000 Τούρκοι κλείστηκαν στο Κάστρο και η πολιορκία διήρκησε λίγες ημέρες και δεν έφερε κάποιο σημαντικό αποτέλεσμα.
Ο Σουλτάνος Μαχμούτ ο Β’, μόλις έμαθε για την εξέγερση στο νησί εκνευρίστηκε από την αχαριστία των κατοίκων της Χίου και το πήρε ως προσωπική προσβολή. Οργισμένος διέταξε αμέσως να φυλακιστούν όλοι οι Χιώτες που ζούσαν ή εργάζονταν στην Κωνσταντινούπολη, ενώ 60 από αυτούς αποκεφαλίστηκαν. Στη συνέχεια διέταξε τον Καρά-Αλή πασά, να φύγει με προορισμό το νησί και να τιμωρήσει τους επαναστάτες.
Ύστερα από αρκετές ημέρες κανονιοβολισμού, ο Καρά – Αλής αποβιβάστηκε στη Χίο με 7 χιλιάδες άνδρες και κατέστειλε άμεσα την εξέγερση, εκμεταλλευόμενος την διαμάχη για την αρχηγία που είχε ξεσπάσει μεταξύ Λογοθέτη και Μπουρνιά. Αργότερα πυρπόλησε τα περίχωρα και την πρωτεύουσα του νησιού και ξεκίνησε την σφαγή.
Από τους 117.00 χριστιανούς κατοίκους του νησιού, υπολογίζεται πως σφαγιάστηκαν οι 42.000, 50.000 πιάστηκαν αιχμάλωτοι ενώ 23.000 κατάφεραν να φύγουν για τις επαναστατημένες περιοχές της ηπειρωτικής Ελλάδας. Οι Τούρκοι έχασαν μόλις 600 άνδρες.
Η ανήκουστη σφαγή της Χίου προκάλεσαν αλγεινή εντύπωση στην Ευρώπη. Ο ξεσηκωμός της κοινής γνώμης δημιούργησε ακόμα περισσότερους φιλέλληνες. Οι αυτόπτες μάρτυρες περιέγραψαν τι συνέβη στις εφημερίδες, ο ζωγράφος Ευγένιος Ντελακρουά απεικόνησε την σφαγή σε πίνακα και πολλοί συγγραφείς, όπως ο Ουγκώ, ο Πιέρποντ και ο Χιλ, έγραψαν για την θλιβερή καταστροφή. Η απάντηση των Ελλήνων δεν άργησε παρολ’ αυτά να έρθει. Στις & Ιουνίου του ίδιου έτους, ο Κώνσταντίνος Κανάρης ανατίναξε την τουρκική ναυαρχίδα στο λιμάνι της Χίου, σκοτώνοντας 2.000 Τούρκους, ανάμεσά τους και τον Καρά Αλή.
