O Φρανθίσκο Γκόγια δεν είναι μόνο ένας από τους πιο σημαντικούς καλλιτέχνες στην ιστορία της Ισπανίας αλλά και όλου του κόσμου. Ήταν από τους λίγους ζωγράφους των οποίων τα έργα αναγνωρίστηκαν όσο βρισκόταν ακόμα στη ζωή. Τουλάχιστον στην πατρίδα του. Γιατί ο υπόλοιπος κόσμος έμαθε το μεγαλείο της τέχνης του μετά τον θάνατό του, στις 16 Απριλίου του 1828.
Γεννήθηκε στις 30 Μαρτίου του 1746, στο χωριό Φουεντετόδος. Το 1760 μετακόμισε με την οικογένειά του στη Σαραγόσα, όπου και ήρθε για πρώτη φορά σε επαφή με τη ζωγραφική. Επί μια δεκαετία καθόταν δίπλα σε δασκάλους, οι οποίοι του έμαθαν όλα τα απαραίτητα μυστικά της και ο Γκόγια ξεκίνησε να δουλεύει σε εκκλησίες και μοναστήρια της πόλης.
Ο δάσκαλός του Φρανθίσκο Μπαγέ, εκτός από την αδερφή του, του έδωσε και τη βοήθεια ώστε να μπει στην αυλή του βασιλιά. Εκεί τα επόμενα χρόνια, ο Γκόγια ανέπτυξε το δικό του μοναδικό ύφος. Η αναγνώρισή του στον κόσμο της τέχνης ήρθε ρο 1780, με τον πίνακα «Ο Χριστός στο Σταυρό», ο οποίος του έδωσε και μια θέση στη Βασιλική Ακαδημία Καλών Τεχνών του Σαν Φερνάντο.
Έξι χρόνια αργότερα ανακηρύχθηκε και επίσημα «ζωγράφος του βασιλιά» της Ισπανίας. Το 1792 μια ασθένεια τον οδηγεί στην απώλεια της ακοής του, κάτι που τον βύθισε στον εσωτερικό του κόσμο και τον έκανε να ανακαλύψει σκοτεινές πτυχές τις οποίες και αποτύπωσε στο έργο του.
Το στιλ του άλλαξε εντελώς, το ίδιο και η θεματολογία του αλλά και η οπτική του για τον κόσμο. Η σειρά χαρακτικών του με τίτλο «Καπρίτσια», τάσσεται εναντίον της Βασιλικής Αυλής, των προλήψεων και των δεισιδαιμονιών. Ο Γκόγια μετατρέπεται σε έναν αντισυμβατικό ζωγράφο που μαχόταν εναντίον του καθεστώτος.
Διατήρησε τη θέση του ως ζωγράφος της Αυλής, αλλά πλέον είχε ενστερνιστεί τα ιδεώδη της Γαλλικής Επανάστασης, αν και καταλάβαινε την οργή της ισπανικής κοινωνίας που εισέβαλλαν υπό τον Ναπολέοντα στην Ισπανία. Αυτό θα φανεί και στους πίνακες του, όπου η φρίκη από τη γαλλική εισβολή αποτυπώνεται ως κάτι παραπάνω από ζωντανή. «Οι Συμφορές του Πολέμου» και «3η Μαΐου 1808», στο οποίο απεικονίζονται οι μαζικές εκτελέσεις Ισπανών από το Γαλλικό στρατό, είναι δύο από τα σημαντικότερα έργα της ζωής του.
Κατηγορήθηκε πως ήταν «φιλελεύθερος» με τα έργα του πολλές φορές να προκαλούν αντιδράσεις. Ο πίνακας «Γυμνή Μάχα» τον έφερε κατηγορούμενο μπροστά στην Ιερά Εξέταση. Κανείς όμως δεν μπορούσε να αμφισβητήσει το ταλέντο του, γι’ αυτό και όποιος κι αν ανέβηκε στον θρόνο δεν τόλμησε να τον διώξει από τη θέση του.
Το 1819 μετακομίζει στη Μαδρίτη, όπου η τέχνη του θα γίνει ακόμα πιο σκοτεινή, με τους 14 «Μαύρους Πίνακες» να προκαλούν ανατριχίλα αλλά και θαυμασμό. Τα επόμενα χρόνια τα φιλελεύθερα στοιχεία διώκονται και ο Γκόγια ζητά άδεια μετακίνησης στη Γαλλία. Μετακόμισε αρχικά στο Παρίσι και αργότερα στο Μπορντό. Πέθανε σαν σήμερα, σε ηλικία 82 ετών. 73 χρόνια αργότερα, τα λείψανα του μεταφέρθηκαν στην εκκλησία του Αγίου Αντωνίου στη Μαδρίτη.
«Ο Κρόνος καταβροχθίζει τον γιο του», ίσως ο πιο διάσημος από τους «Μαύρους Πίνακες»
Πηγή φωτογραφιών: wikipedia.org
