Ο Τζερόνιμο μπορεί να είναι ο πιο γνωστός ιθαγενής Αμερικανός της ιστορίας, αλλά σίγουρα δεν θα ήθελε τέτοια υστεροφημία, αφού σε όλη του τη ζωή αναγκάστηκε να πολεμάει μαζί με τους Απάτσι για να κρατήσει τη γη του, μετά την απόφαση των αποίκων να επεκταθούν προς τη δύση.

Γεννήθηκε το 1829 σε μια περιοχή που τώρα αποκαλείται Νιου Μεξικό. Ο πιο διάσημος πολεμιστής των Απάτσι μεγάλωσε ήσυχα και παραδοσιακά μέχρι τα 29 του. Από τότε πολέμησε επί δεκαετίες για να αποκαταστήσει τη δικαιοσύνη για τον λαό του. Πέθανε το 1909 ως αιχμάλωτος πολέμου, αλλά η δράση του έφτανε ώστε να διαδώσει την επίγνωση για τον αγώνα των ιθαγενών Αμερικανών.

Παρακάτω ακολουθούν 5 πράγματα που σίγουρα δεν ξέρατε γι’ αυτόν:

Η τραγωδία που τον ανάγκασε να πάρει τα όπλα

Μπορεί η ιστορία του να αποτελείται από τη διαμάχη του με το ιππικό των ΗΠΑ, αλλά ήταν μια μεξικανική επιδρομή που τον ανάγκασε να πάρει τα όπλα.

Το 1858 ο Τζερόνιμο και ακόμα 8 πολεμιστές έκαναν ανταλλαγή εμπορευμάτων στην γειτονική πόλη Kas-Ki-Yeh. Την ίδια στιγμή μια ομάδα Μεξικανών στρατιωτών, έφτασαν στον καταυλισμό των Απάτσι σκότωσαν τους λίγους πολεμιστές που είχαν μείνει πίσω, τον έκαψαν και δολοφόνησαν την πλειοψηφία των γυναικών και των παιδιών. Η επίθεση υποτίθεται πως ήταν αντίποινα για τις επιδρομές των Απάτσι σε μεξικανικές πόλεις. Ωστόσο, οι Απάτσι δεν είχαν καμία σχέση με τις επιδρομές.

Ο Τζερόνιμο έχασε εκείνη την ημέρα την πρώτη του σύζυγο, τα τρία τους παιδιά και τη μητέρα του. Γύρισε όλες τις φυλές των Απάτσι ζητώντας βοήθεια για να πάρει εκδίκηση. Και τα κατάφερε.

Τα έβαλε μόνος του με δεκάδες στρατιώτες που τον κυνηγούσαν για δυο μέρες

Αφού αρχικά κέρδισε τη μάχη οδηγώντας τους Απάτσι σε νίκη επί των Μεξικανών στρατιωτών, η δίψα του για εκδίκηση δεν είχε σβήσει. Πήρε μαζί του δυο πολεμιστές και κατευθύνθηκαν σε ένα μεξικανικό χωριό. Μόλις πλησίασαν, άρχισαν να πέφτουν πυροβολισμοί. Οι σύντροφοί του έπεσαν νεκροί. Ο ίδιος αντί να τρέξει και να κρυφτεί, έπαιξε μόνος του κλεφτοπόλεμο με τους στρατιώτες που τον κυνηγούσαν μέχρι την Αριζόνα.

@wikipedia.org

Τον πυροβόλησαν στο πρόσωπο αλλά εκείνος συνέχισε να πολεμάει

Μπορεί να κέρδισε την πρώτη μάχη, αλλά πέρασε αρκετά χρόνια αργότερα που οι Μεξικάνοι κατάφεραν πολλές απώλειες στους Απάτσι. Οι πρώτες επιδρομές του Τζερόνιμο στέφθηκαν με αποτυχία.

Ήταν πολλές φορές τραυματισμένος. Σε μια επίθεση γλίστρησε πάνω σε αίμα κι ένας Μεξικανός στρατιώτης τον πυροβόλησε στο κεφάλι. Σε μια άλλη, οι Απάτσι κυνηγήθηκαν πάλι από Μεξικανούς και κατάφεραν να τον πυροβολήσουν αρκετές φορές. Η πρώτη τον βρήκε στο πρόσωπο. Αλλά ο Τζερόνιμο δεν καταλάβαινε τίποτα. Σηκώθηκε και συνέχισε τη μάχη.

Η προδοσία των λευκών

Οι λευκοί πλησίαζαν στην περιοχή και οι Απάτσι πίστευαν πως θα μπορούσαν να ζήσουν ειρηνικά μαζί τους, σε αντίθεση με τους Μεξικανούς. Ο αρχηγός της φυλής του Τζερόνιμο, Mangus - Colorado, πήγε σε έναν καταυλισμό των λευκών. Επέστρεψε με χαρμόσυνα νέα. Οι λευκοί όχι μόνο θα δέχονταν τους Απάτσι αλλά θα τους έδιναν και προμήθειες.

Η φυλή μοιράστηκε στα δυο. Ο Mangus - Colorado τελικά πήρε τους μισούς και πήγαν στον καταυλισμό των λευκών. Αλλά σκοτώθηκαν όλοι από Αμερικανούς στρατιώτες.

Ο Τζερόνιμο, που είχε μυριστεί την παγίδα, πήρε τους υπόλοιπους και κρύφτηκαν για αρκετές εβδομάδες, καθώς οι επιδρομές των λευκών ήταν συνεχείς. Όταν τελικά τα πράγματα ηρέμησαν, τα εναπομείναντα μέλη της φυλής τον ονόμασαν αρχηγό.

@wikipedia.org

«Όλοι οι λευκοί δεν είναι το ίδιο» και η θέληση για μάχη στα 80 του

Τη δεκαετία του 1870, λίγο μετά το τέλος του Εμφυλίου Πολέμου, τα πράγματα ηρέμησαν κάπως. Ο Τζερόνιμο μπόρεσε να οδηγήσει τη φυλή του πίσω στο Νιου Μέξικο, εκεί όπου πριν κάποια χρόνια οι λευκοί τους είχαν προδώσει.

Στην περιοχή, κουμάντο έκανε ο στρατηγός Oliver Otis Howard που οι άντρες του τον φώναζαν «ο Χριστιανός Στρατηγός». Φερόταν πολύ καλά στους ιθαγενείς και πολλοί Απάτσι τον συμπαθούσαν ιδιαίτερα. Ακόμα και ο Τζερόνιμο είχε γράψει «Ο Howard κρατάει πάντα τον λόγο του και μας φέρεται σαν αδέρφια του. Δεν είχαμε ποτέ έναν τόσο καλό φίλο μεταξύ των αξιωματικών του στρατού των ΗΠΑ. Αν υπάρχει ένας αγνός, τίμιος άνδρας στον στρατό των ΗΠΑ, αυτό είναι ο στρατηγός Howard».

Στα τελευταία του χρόνια, ο Τζερόνιμο είδε με τα μάτια του την αργή παρακμή των Απάτσι. Μέχρι το τέλος της ζωής του, είχε πάρει οκτώ συζύγους, αν και σπάνια παντρεύτηκε περισσότερες από μία γυναίκες κάθε φορά. Έγραψε συχνά για τις κούφιες υποσχέσεις των λευκών για εδάφη και ζώα.

Έζησε μέχρι το 1909, όταν τον πέταξαν από το άλογό του και τον άφησαν στη βροχή όλη τη νύχτα. Λίγες μέρες αργότερα, υπέκυψε στην πνευμονία. Σύμφωνα με μάρτυρες στη σκηνή, τα τελευταία τραγικά λόγια του Τζερόνιμο ήταν με λύπη: «Δεν έπρεπε να παραδοθώ ποτέ», είπε. «Θα έπρεπε να πολεμήσω έως ότου ήμουν ο τελευταίος ζωντανός άνθρωπος».