Πήρε τέσσερα «ναι» από τους κριτές του GNTM και σίγουρα όλα τα δικά μας «ναι» μιας και είναι ένα πλάσμα που σε κερδίζει αμέσως. Η Καίτη Γκραμά είναι το πρώτο transgender μοντέλο στη χώρα μας, που κάνει μια πραγματικά αξιοζήλευτη καριέρα στο εξωτερικό. Γεννημένη για αυτό και με μια προσωπικότητα χαμηλών τόνων το κορίτσι αυτό σε κερδίζει αμέσως.

Τη συναντήσαμε ένα ζεστό μεσημέρι και κάναμε μια κουβέντα με αφορμή την παγκόσμια ημέρα υπερηφάνειας στις 28/6. 

52 Χρόνια έχουν περάσει από τα γεγονότα στο stonewall και οι άνθρωποι ανά τον κόσμο χρειάζεται ακόμα να διεκδικούμε ακόμα τα αυτονόητα. Σε χαροποιεί το γεγονός ότι η ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα έχει καταφέρει κάποια πράγματα ή νευριάζει που πρέπει να είναι η κοινότητα σε ένα συνεχόμενο αγώνα;

Ενδεχομένως, τα γεγονότα στο stonewall να είχαν όντως άμεση ανταπόκριση στα δικαιώματα της κοινότητας στην Αμερική και γενικότερα στο δυτικό κόσμο. Θεωρώ όμως, ότι το καλύτερο εν προκειμένω θα ήταν να εξετάσουμε την κατάσταση που έχει να αντιμετωπίσει ένα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομο στη χώρα μας. Ειδάλλως, θα έπρεπε να μας απασχολήσουν μακράν περισσότερο οι συνθήκες που επικρατούν για τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα σε χώρες της Ανατολής και  οι οποίες είναι επιεικώς απάνθρωπες.

Όσον αφορά την Ελλάδα, συνεπώς, χωρίς να θέλω να υποτιμήσω τις κινήσεις του ΛΟΑΤΚΙ+ κινήματος, δε θεωρώ σε καμία περίπτωση ότι έχουμε φτάσει σε στάδιο να έχουμε αποκτήσει τα πλήρως αυτονόητα. Και δε θα αναφερθώ στον κοινωνικό ρατσισμό ο όποιος είναι αυτονόητος για όλους μας καθώς κάθε άτομο της κοινότητας μας τον βιώνει σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό με διαφορετικό τρόπο, αλλά θα αναφερθώ στο πολιτικό κομμάτι. Η έννοια «δικαίωμα» είναι κομμάτι της Νομικής επιστήμης και αυτή είναι η μόνη αρμόδια να μας δώσει απάντηση για το αν απολαμβάνει η κοινότητα ισότητα των δικαιωμάτων. Το δικαίωμα για το σύμφωνο συμβίωσης ΚΑΙ για ομόφυλα ζευγάρια κατοχυρώθηκε νομικά το 2015! Η νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου για τρανς άτομα κατοχυρώθηκε νομοθετικά το 2017! Ενώ ακόμα άλλα θεμελιώδη δικαιώματα, όπως ο γάμος και η τεκνοθεσία για τα ομόφυλα ζευγάρια ακόμα και το 2021 ούτε καν αχνοφαίνονται στον ορίζοντα. Ενώ παράλληλα, οι απαγορεύσεις απολύσεων λόγω ταυτότητας φύλου ή σεξουαλικού προσανατολισμού δε διαθέτουν καν συνταγματική περιωπή. 

Σε μια δημοκρατία στην οποία όλοι οι πολίτες ανεξαιρέτως οφείλουν να απολαμβάνουν ίσα δικαιώματα και υποχρεώσεις οι ΛΟΑΤΚΙ+ άνθρωποι στερούνται αυτήν την ισότητα από το ίδιο το Κράτος που υποχρεούται να της τη δώσει. Και αναρωτιέμαι αν η ίδια σου η Πολιτεία που έχει (την ηθική) υποχρέωση να σε προστατεύει σε αδικεί, πως μπορούμε να περιμένουμε από την υπόλοιπη κοινωνία να μας αποδεχτεί ως κάτι φυσιολογικό; 

Ποια η σχέση σου με τη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα και πώς αυτοπροσδιορίζεσαι σeξουαλικά;

Σε γενικές γραμμές δεν τα πάω πάρα πολύ καλά με τον όρο «κοινότητα» πάσης φύσεως και δυστυχώς έχω παρεξηγηθεί πάρα πολλές φορές για αυτό. Φυσικά, και αντιλαμβάνομαι ότι έχουμε κάποια κοινά βιώματα όλοι μας και έχουμε περάσει όλοι από άσχημες συνθήκες που καλούμασταν να αντιμετωπίσουμε σε μια ετεροκανονική κοινωνία λόγω της ταυτότητας μας ή των σεξουαλικών μας προτιμήσεων. Ως προς αυτό εννοείται ότι δεν έχω κάποιο πρόβλημα. Παρ’ όλα αυτά, θεωρώ πως ο κάθε άνθρωπος είναι εντελώς ξεχωριστός και ο δρόμος προς την αναγνώριση και την αποδοχή του εαυτού του είναι αμιγώς μοναχικός. Ούτε μπορώ να σου πω ότι μπορεί να υπάρξει εξ ολοκλήρου ταύτιση μεταξύ δύο ατόμων της κοινότητας. Παραδείγματος χάρη, κανένας gay άντρας δεν μπορεί ούτε να φανταστεί πόσο επίπονη είναι η διαδικασία της ορμονοθεραπείας για ένα τρανς άτομο, ούτε εγώ μπορώ να σου πω ότι μπορώ να αισθανθώ πόσο δύσκολο είναι για ένα ομόφυλο ζευγάρι να φοβάται να εκδηλώσει δημοσίως τα ερωτικά του συναισθήματα, αφού εγώ ως τρανς γυναίκα είμαι εντελώς ελεύθερη να το κάνω αυτό και να είναι «αποδεκτό» κοινωνικά. Για το λόγο αυτό, όταν γνωρίζω έναν καινούργιο άνθρωπο είτε ανήκει στην κοινότητα μας είτε όχι προσπαθώ να είμαι εντελώς αποδεσμευμένη από οποιαδήποτε προκατάληψη απέναντι του είτε αρνητική είτε θετική.  

Σeξουαλικά, αυτοπροσδιορίζομαι ως straight γυναίκα, αφού ως επί το πλείστον ελκύομαι ερωτικά από άντρες.

Ήταν εύκολη ή δύσκολη η διαδρομή του να αποδεχθείς τη διαφορετικότητα σου;

Θυμάμαι από την παιδική αλλά και την προεφηβική μου ηλικία ότι ήταν πολύ δύσκολη όχι ακριβώς η αποδοχή αλλά η πλήρης κατανόηση της διαφορετικότητας μου. Ένιωθα ότι υπήρχαν διαφορετικά και αντισυμβατικά πράγματα πάνω μου , όπως τα ενδιαφέροντα μου, οι κλίσεις μου, οι κινήσεις μου, η αντίληψη για το σώμα μου και τον εαυτό μου, το τι με έκανε να νιώθω όμορφα ή άνετα κτλπ. Το πιο δύσκολο κομμάτι όμως ήταν ότι δεν μπορούσα με κάποιον τρόπο να δώσω μια ταυτότητα σε όλο αυτό, να προσδιορίσω όλο αυτό που μου συνέβαινε. Αυτό για ένα παιδί που αντιλαμβάνεται τον κόσμο γύρω του, αλλά δε γνωρίζει πώς να το εκφράσει είναι πάρα πολύ επικίνδυνο ώστε να του προκαλέσει πλήρη σύγχυση ως προς την ταυτότητα του ή ακόμα χειρότερα να του δημιουργήσει ενοχικά σύνδρομα. Πολύ αργότερα, στην τελευταία τάξη του γυμνασίου, στα 15 μου χρόνια έμαθα ότι υπάρχει και τι είναι ακριβώς η τρανς ταυτότητα και φυσικά από μόνη μου και με προσωπική μου έρευνα χωρίς καμία εξωτερική βοήθεια.

     Για το λόγο αυτό, πιστεύω ακράδαντα ότι πρέπει να υπάρχει σωστή ενημέρωση ως προς τα ζητήματα σεξουαλικότητας και της έμφυλης ταυτότητας ειδικά στην εφηβεία που όλοι μας αρχίζουμε και αντιλαμβανόμαστε τη σεξουαλικότητα μας από τα σχολεία. Αυτό θα δώσει λύση και στο αδιέξοδο που μπορεί να νιώθουν τα παιδιά που είναι διαφορετικά, αλλά θα βοηθήσει και τα ετεροκανονικά παιδιά να αντιληφθούν ότι υπάρχουν και άλλοι άνθρωποι εκτός της γυάλας τους και να τα σεβαστούν, ώστε να μειωθεί και ο ρατσισμός και ο σχολικός εκφοβισμός.

 Περιέγραψε μας το coming out σου, σε ένα πολύ δικό σου άνθρωπο; Πώς νιώσατε και οι δύο; Πόσο εύκολο ή δύσκολο ήταν και ποια η εξέλιξη της σχέσης σας; Θα το ξαναέκανες; 

        Ένα από τα πιο «αστεία», αν όχι το πιο αστείο και επεισοδιακό ταυτόχρονα ήταν και το πρώτο coming out που έκανα στη ζωή μου, στον πατέρα μου 16 ετών. Όπως σου είπα και πριν, ήταν το πρώτο διάστημα της ζωής μου που μπορούσα να προσδιορίσω όλη αυτήν την κατάσταση που αισθανόμουν και ακόμα φυσικά δεν ήξερα ακόμη πώς να το εκφράσω με ακρίβεια. Επειδή λογικά δε μου έφτανε όλο αυτό που περνούσα ήμουν και παρά πολύ ερωτευμένη ως έφηβη με ένα αγόρι που ήταν και ο πρώτος για τον οποίο αισθάνθηκα ποτέ κάτι πάρα πολύ δυνατό χωρίς όμως ανταπόκριση και αμιγώς πλατωνικά. Ένα βράδυ λοιπόν μετά από ένα πάρτι μιας κολλητής μου φίλης και από το πρώτα εφηβικά μεθύσια της ζωής μου, γύρισα σπίτι κλαίγοντας, όπου ο πατέρας μου προσπάθησε να με συνεφέρει και να με βάλει στο κρεβάτι μου για ύπνο, όταν με άκουσε μεθυσμένη να σιγοψιθυρίζω το όνομα του αγοριού που ήμουν ερωτευμένη. Έτσι, εντελώς απρόσμενα, απροειδοποίητα και ασυνείδητα έκανα coming out στον πατέρα μου ότι ελκύομαι ερωτικά από άντρες.

Το επόμενο πρωί, ο πατέρας μου μη χάνοντας καιρό και απολύτως πράος και ψύχραιμος όπως είναι πάντα με ρώτησε σχετικά με αυτό το αγόρι για το οποίο κλαψούριζα όλο το προηγούμενο βράδυ και αφού του απάντησα ότι είμαι ερωτευμένη μαζί του με ξανά ρώτησε με εντελώς ήρεμο τόνο «άρα… είσαι gay;» και του απάντησα «όχι. Είμαι γυναίκα!». Έτσι ολοκληρώθηκε και το coming out μου ως τρανς.

Ποιο ήταν το άτομο που φοβήθηκες περισσότερο να μιλήσεις για εσένα;

    Ε, νομίζω ήταν η μητέρα μου. Παρ’ όλο που και οι δύο μου γονείς είναι πολύ αυστηροί, είναι εντελώς διαφορετικοί στον τρόπο που εκδηλώνουν την αυστηρότητα τους. Ο πατέρας μου όπως σου είπα και πριν είναι από τη φύση του πολύ ήρεμος άνθρωπος και ένας γλυκός μπουλάκος με μαγουλάκια, ενώ απεχθάνεται τους καυγάδες και τις συγκρούσεις και τις αποφεύγει με κάθε κόστος. Η μητέρα μου από την άλλη μεριά ενώ είναι ως επί το πλείστον γλυκύτατη και άμα τη γνωρίσεις θεωρείς ότι είναι αδύνατον η φωνή της να φτάσει σε υψηλή συχνότητα, δεν είναι λίγες οι φορές που βγαίνει εκτός ορίων και συγκρούεται με τον πιο θυελλώδη τρόπο. Μεγαλώνοντας μάλιστα εγώ συνειδητοποιώ όλο και περισσότερο πόσα κοινά στοιχεία έχω με τη μητέρα μου, τα όποια είμαι σχεδόν σίγουρη ότι θα γίνουν οριακά ταυτόσημα όταν γίνω μάνα και εγώ. Με βάση όλα αυτά λοιπόν, όπως καταλαβαίνεις, όλοι οι έντονοι καυγάδες που υπήρχαν μέσα στο σπίτι μετά το coming out μου και σε συνδυασμό με την πρόθεση μου να εργαστώ ως μοντέλο γίνονταν κατά κύριο λόγο με τη μητέρα μου. Τότε δεν μπορώ να σου πω ψέματα ήταν κάτι που με πίεζε και με στεναχωρούσε πολύ. Τώρα είμαι πάρα πολύ χαρούμενη γιατί λίγα χρόνια μετά η μητέρα μου έχει γίνει ο πιο υποστηρικτικός μου φίλος και η μεγαλύτερη μου δύναμη να συνεχίζω να παλεύω, γεγονός που δείχνει πόσο εξελιχθήκαμε και οι δύο μας αλλά και η σχέση μας μέσα από όλες αυτές τις τριβές.

 Σε αυτή τη διαδικασία του coming out υπήρχαν και κάποια ευτράπελα ή κάποιες αναπάντεχες αντιδράσεις;

             Μόνο ευτράπελα και αναπάντεχες αντιδράσεις είχαμε τι εννοείς ακριβώς; (γελάει). Νομίζω ότι στην ηλικία που βρίσκομαι έχω πλήρως απομυθοποιήσει τον όρο «ιδανικό coming out», αλλάζεις μια κατάσταση, μια πραγματικότητα στον πυρήνα του και ξεβολεύεις κάποιους ανθρώπους από την πραγματικότητα που νόμιζαν ότι βρίσκονταν και σε κανέναν δεν αρέσει να ξεβολεύεται από τη συνήθεια του. Οι καυγάδες στο σπίτι ήταν αδιάκοποι, εννοώντας όχι προφανώς ότι μαλώναμε κάθε μέρα όλη μέρα ή δεν είχαμε και χαρές στο σπίτι. Απλώς, όταν λάμβανε χώρα ένας καυγάς σχετικά με την ταυτότητα μου δε σταματούσε επειδή κάποια στιγμή λυνόταν το θέμα, αλλά επειδή κουραζόταν η μια από τις δυο πλευρές να τσακώνεται άλλο, με αποτέλεσμα να πετάμε το αγκάθι που πυροδότησε τον καυγά κάτω από το χαλί και όχι λύνοντας το πρόβλημα του στη βάση του. Επίσης, προφανώς και έχασα κόσμο από γύρω μου με το coming out και χάνω και ακόμα μετά από τόσα χρόνια ακόμα και φίλους. Αν και λογικά πρέπει να καταλήξω στο συμπέρασμα ότι μάλλον δε θα ήταν πραγματικοί φίλοι μου ποτέ. Καλώς ή κακώς και για λόγους που αδυνατώ πολλές φορές να το καταλάβω δεν μπορούν να το διαχειριστούν όλοι και έχω κουραστεί να μπαίνω στη διαδικασία να προσπαθώ να δείξω κατανόηση σε όλο αυτό. Όσοι δεν αντέχουν να είναι δίπλα μου για τον οποιοδήποτε λόγο μπορούν να φύγει δε χρειάζεται να καταπιέζονται.

Η Καίτη στο Λύκειο με την Καίτη που ξέρουμε σήμερα, πόσο διαφορετική είναι;

Όχι, τόσο πολύ όσο ενδεχομένως πιστεύεις. Τα κοινά χαρακτηριστικά που μπορώ να σου πω ότι έχουν μείνει σχεδόν ατόφια είναι ότι ανέκαθεν επέλεγα συνειδητά να είμαι μονίμως χαμογελαστή, αισιόδοξη, γλυκιά, καλοπροαίρετη με τους ανθρώπους και με τις καταστάσεις και γενικά να δείχνω πολύ μεγάλη πίστη στη δύναμη της θετικής ενέργειας. Ειδικά στην περίοδο του Λυκείου που ήμουν κανονικά και με τον νόμο ένα παιδί ακόμα απαλλαγμένο από τις ευθύνες της ενηλικότητας, είχα κάθε ελευθερία να σκέφτομαι, να φέρομαι και να γελάω δυνατά. Δεν ήμουν ποτέ ένα περιθωριοποιημένο παιδί στο σχολείο και όση αρνητική ενέργεια ή σχόλια και να λάμβανα από το περιβάλλον μου λόγω της διαφορετικότητας μου προσπαθούσα από τότε να την μπλοκάρω και να μην την αφήσω να με επηρεάζει. Στον αντίποδα όλης αυτής της ευθυμίας και της κοινωνικότητας, όμως, ήμουν και παραμένω πάρα πολύ αυστηρή και απαιτητική με τον εαυτό μου πρωτίστως και δευτερευόντως σε μικρότερο βαθμό με τους γύρω μου. Πίεζα καθημερινά με ένα ατέρμονο άγχος τον εαυτό μου να τα κάνω όλα σωστά, να είμαι και να φαίνομαι τέλεια με οτιδήποτε και αν καταπιανόμουν στη ζωή μου, στο σχολείο, στις εξωσχολικές μου δραστηριότητες, στην προσωπική μου ζωή, στις φιλίες μου, στις σχέσεις μου με την οικογένεια μου, συνεπής προς τα όνειρα μου και τις φιλοδοξίες μου κτλπ. Πολλές φορές μάλιστα επωμιζόμουν και ευθύνες που δεν μου αναλογούσαν γεμίζοντας ενοχές τον εαυτό μου για πράγματα που δε φταίω, γιατί ήταν σαν να είχα πειστεί με κάποιον τρόπο ότι αυτός είναι ο μόνος δρόμος να πας παρακάτω και να γίνεσαι συνεχώς καλύτερος, με το αυτομαστίγωμα.
Όσον αφορά τις διαφορές, σίγουρα η πιο χαρακτηριστική ήταν ότι η Καίτη στο Λύκειο κυρίως λόγω ηλικίας αλλά και ψυχικής δυσφορίας ήταν σίγουρα πολύ πιο μπερδεμένη, πιο χαμένη στον μικρόκοσμο της, πιο αβέβαιη σχετικά με τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσει. Όλη αυτή η πίεση που λάμβανε από τον ίδιο της τον εαυτό ήταν αδύνατον να τη διαχειριστεί και την ξεσπούσε σε αντίδραση, όποτε ήταν πάντα σε μια μόνιμη τσίτα και έτοιμη να εκνευριστεί, να θυμώσει και να συγκρουστεί όποτε άκουγε κάτι που δεν μπορούσε να αντέξει.

Η Καίτη σήμερα έχει μάθει καλύτερα να μπλοκάρει αυτές τις “κακές φωνές” και να μην αφήνει τον εαυτό της να επηρεάζεται ή να ετεροκαθορίζεται. Είναι πιο σίγουρη για τον εαυτό της, έχει μάθει να βασίζεται στα δυνατά της στοιχεία και να παλεύει να βελτιώσει τις αδυναμίες της. Παραμένει αυστηρή , αλλά έχει μάθει ότι κάποιες φορές αυτό δεν ωφελεί πουθενά και ότι πρέπει να χαλαρώνει και να αφήνεται στους ανθρώπους γύρω τους. Με δυο λόγια είναι μια πιο συγκροτημένη προσωπικότητα που δεν έχει χρόνο για πέταμα!

Τι είναι άδικο για σένα στη σημερινή ελληνική κοινωνία, σε σχέση με τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα;

Δεν είναι θέμα δικαίου ακριβώς. Αυτό που σίγουρα δεν μπορώ να καταλάβω από την άποψη ότι ξεπερνάει τη δική μου σφαίρα αντίληψης είναι αυτή η ατέρμονη ανάγκη κάποιων ανθρώπων να απολαμβάνουν περισσότερα αγαθά από κάποιον άλλον άνθρωπο, σε συνδυασμό φυσικά με την παντελή έλλειψη ενσυναίσθησης. Αυτό ειλικρινά με βγάζει εκτός εαυτού και ειλικρινά αδυνατώ να αντιληφθώ πόσο θράσος ή πόσα σύνδρομα ανωτερότητας πρέπει να έχει ένας άνθρωπος για να απαιτεί προνομιούχες θέσεις σε μια δημοκρατική κοινωνία στην οποία πρέπει κατά κανόνα να βασιλεύει η ισότητα και η ελευθερία. Για παράδειγμα, πέφτει μια πρόταση στο τραπέζι για τους gay γάμους. Απευθείας, θα πεταχτεί κάποιος ο οποίος συνήθως δε θα έχει ερωτηθεί κιόλας, και θα διαφωνήσει. Μα χρυσέ μου straight άνθρωπε δεν είπαμε να μην παντρευτείς εσύ, δε θέλουμε να σου στερήσουμε εσένα τη δυνατότητα, ούτε θα την πάρουμε από εσένα και θα τη δώσουμε στον άλλον. Λέμε απλώς όπως μπορείς εσύ που είσαι straight και μπράβο σου να μπορεί και ο άλλος που είναι gay και μπράβο και σε αυτόν. Πού ακριβώς διαφωνείς με μια πράξη που δεν έχει άμεση επίδραση σε εσένα; Άρα δεν ενδιαφέρεσαι να είναι προστατευμένα τα δικά σου δικαιώματα, αυτό που σε απασχολεί είναι να μην τα έχει ο δίπλα σου. Να νιώθεις με κάποιον τρόπο ανώτερος από τον άλλον σε μια ισόνομη κοινωνία σε καίει. Και αναρωτιέμαι: Ποιος νομίζεις πως είσαι για να μπορείς να απαιτείς κάτι τέτοιο; Αυτό πραγματικά φοβάμαι ότι δε θα μπορέσω να το κατανοήσω ποτέ όσα χρόνια και αν περάσουν.