Η πρώτη τρικομματική κυβέρνηση παρουσιάστηκε το απόγευμα της Τετάρτης 24 Νοεμβρίου στο Βερολίνο. Σοσιαλδημοκράτες (SPD), Πράσινοι και Φιλελεύθεροι (FDP) επιδιώκουν να συνυπάρξουν για την επόμενη τετραετία και να ηγηθούν της μετα-Μέρκελ εποχής στη Γερμανία.
Εφόσον η Προγραμματική Συμφωνία επικυρωθεί τις επόμενες ημέρες από τα κόμματα, θα υπογραφεί στις 6 Δεκεμβρίου και λίγες ημέρες μετά ο Όλαφ Σολτς (SPD) θα ορκιστεί νέος Καγκελάριος. Δεδομένου ότι οι Πράσινοι είναι δεύτερο κόμμα, ο Ρόμπερτ Χάμπεκ θα αναλάβει μάλλον και το αξίωμα του αντικαγκελάριου αλλά και το υπουργείο Κλίματος και Οικονομίας. Η άλλη συμπρόεδρος του κόμματος των Πρασίνων, Ανναλένα Μπέρμποκ, προορίζεται για υπουργός Εξωτερικών. Τη θέση του υπουργού Οικονομικών θα αναλάβει πιθανότατα ο πρόεδρος των Φιλελευθέρων, ο συντηρητικός Κρίστιαν Λίντνερ.
Οι βασικοί στόχοι της νέας κυβέρνησης
Στις 177 σελίδες της Προγραμματικής Συμφωνίας των εταίρων περιγράφονται οι πολιτικές στις οποίες κατέληξαν τα τρία κόμματα έπειτα από διαπραγματεύσεις δύο μηνών. Κεντρικός στόχος της κυβερνητικής τους θητείας θα είναι η σταδιακή αντικατάσταση των ορυκτών καυσίμων με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και ο ψηφιακός εκσυγχρονισμός της χώρας.
Οι τρεις εταίροι θα επιδιώξουν να καταργηθεί η χρήση του άνθρακα ως το 2030, οκτώ χρόνια νωρίτερα απ' ότι έχει προγραμματιστεί. Ένας επιπλέον στόχος είναι το 2030 να κυκλοφορούν στη Γερμανία 15 εκατομμύρια ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Ενώ εκεί που φαίνεται πως συγκρούστηκαν οι SPD-Πράσινοι με τους Φιλελεύθερους είναι στην αύξηση του κατώτατου μισθού. Τελικά, προς ψήφιση πάει αύξηση από 9,5 στα 12 ευρώ ανά ώρα.
Τι σημαίνει για την Ελλάδα η σύσταση του Φωτεινού Σηματοδότη
Όλη η Ευρώπη έχει στραμμένο το βλέμμα της στη νέα κυβέρνηση της Γερμανίας, καθώς τίποτα δεν θα είναι το ίδιο μετά το τέλος 16ετης καγκελαρίας της Άνγκελα Μέρκελ. Η Γερμανία θα πρέπει να επανεξετάσει τις σχέσεις της με τις γείτονες χώρες, με Ρωσία και Κίνα, να καταπολεμήσει την πανδημία Covid-19 αλλά και να ηγηθεί μιας πράσινης-κλιματικά ουδέτερης ανάπτυξης.
Ο νέος καγκελάριος Όλαφ Σόλτς, δυστυχώς για εκείνον, διαδέχεται μία από τις μεγαλύτερες πολιτικούς της Γερμανίας – αν όχι και της Ευρώπης. Θα χρειαστεί δηλαδή, ιδιαίτερη μαεστρία από μέρος του ώστε να κρατήσει τη «δύναμη» της Γερμανίας στην Ευρώπη.
Αυτή την κατάσταση είναι βέβαιο ότι θα προσπαθήσουν να καρπωθούν άλλοι επίδοξοι πολιτικοί, όπως ο Εμμανουέλ Μακρόν.
Παράλληλα ο Όλαφ Σολτς θεωρείται καταλύτης για τη συμφωνία ευρωπαϊκού χρέους προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι συνέπειες της πανδημίας του κορωνοϊού. «Ο Σολτς δεν είναι ιδεολόγος, είναι πραγματιστής, υπέρ της σύναψης κοινού χρέους στο Ταμείο Ανάκαμψης του κορωνοϊού», δήλωνε στον βρετανικό «Guardian» η ευρωβουλευτής του κόμματος του Εμανουέλ Μακρόν, Στεφανί Γιον-Κουρτάν. Ίσως, λοιπόν δούμε μια στροφή του Βερολίνου ως προς τις πολιτικές του.
Υπερ της Ελλάδας οι SPD και ο Όλαφ Σόλτς
Tο 2015, στην κρίση χρέους, όταν ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε είχε θέσει το Grexit στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, Πράσινοι και Σοσιαλδημοκράτες βουλευτές ψήφιζαν ομόφωνα υπέρ της συνέχισης της βοήθειας προς τη χώρα μας.
Τον Μάιο του 2020 τα δύο αυτά κόμματα ψήφισαν υπέρ της συμμετοχής του Βερολίνου στο Ταμείο Ανάκαμψης για τη στήριξη των πιο «ανίσχυρων» οικονομικά κρατών. Πρωταγωνιστικό ρόλο στη θέσπιση του Ταμείου είχε παίξει ο Όλαφ Σολτς, ο οποίος υπήρξε πρώιμος οπαδός των ευρωομολόγων και της αμοιβαιοποίησης του χρέους.
Οι «φιλέλληνες» Πράσινοι
Η θέση των Πρασίνων μόνο θετική μπορεί να είναι για τη χώρα μας. Τον Μάρτιο του 2020 η ηγέτης των Πρασίνων, Αναλένα Μπέρμποκ είχε στηρίξει την Ελλάδα για το θέμα του προσφυγικού και των συνόρων του Έβρου. «Δεν πρέπει να αφήσουμε ξανά τους Έλληνες μόνους τους», είχε δηλώσει και είχε ζητήσει από την Ε.Ε να λάβει άμεσα δράση. Παράλληλα το «φιλελληνικό» κόμμα των Πρασίνων τάσσεται υπερ του «παγώματος» πώλησης γερμανικών υποβρυχίων στην Τουρκία.
Παράλληλα, σύμφωνα με την DW, έπειτα από επιμονή των Πρασίνων, στο κείμενο της συμφωνίας των τριών κομμάτων συμπεριλήφθηκε αναφορά στις ελληνογερμανικές σχέσεις και στις αποζημιώσεις αναφορικά με τη γερμανική κατοχή.
Μνημονιακότερος των μνημονιακών ο Κρίστιαν Λίντνερ
Τα πράγματα δεν είναι τόσο ευνοϊκά για τη χώρα μας, όσον αφορά την ανάληψη του υπουργείου Οικονομικών, από τον Κρίστιαν Λίντενερ. Ο 42χρονος πολιτικός δεν έχει αναλάβει παρόμοια θέση σε κυβερνητικό σχήμα, ωστόσο επιδιώκει να είναι πολύ «σκληρότερος» στις διαπραγματεύσεις για το δημοσιονομικό και από τον προκάτοχού του, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.
Ο ηγέτης των Φιλελευθέρων φαίνεται πως επιθυμεί να ανέβει στην κυβερνητική ιεραρχία της Γερμανίας, και μάλλον βιάζεται για αυτό. Ο πολιτικός επιστήμονας, Frank Decker, μιλώντας στην DW υπογράμμισε ότι η «μοίρα του Λίντνερ είναι η ηγεσία της Γερμανίας».
Παράλληλα ο Decker εξήγησε τον λόγο που ο Φιλελεύθερος πολιτικός επέλεξε αυτό το υπουργείο, χωρίς να έχει καμία προϋπηρεσία στον χώρο των Χρηματοοικονομικών. «Η θέση του υπουργού Οικονομικών είναι η σημαντικότερη μετά του Καγκελάριου, από αυτό το πόστο ο Λίντνερ θα μπορεί να ασκήσει την επιρροή του στην κυβέρνηση αλλά και να αυξήσει τη δημοφιλία του στον Γερμανικό λαό».
Ο Κρίστιαν Λίντνερ είναι ένας πολιτικός που αγαπά τη δημοσιονομική πειθαρχεία. Λίγο μετά τις εκλογές του 2017, ο Λίντνερ απέκλεισε το ενδεχόμενο ανάληψης νέου χρέους για τη διαχείριση της εξισορροπητικής πράξης της μείωσης των φόρων εισοδήματος και της αύξησης των επενδύσεων σε ψηφιακές υποδομές.
Επιπλέον, επέκρινε τον απερχόμενο υπουργό Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε ότι δεν ήταν αρκετά σκληρός απέναντι στην Ελλάδα και ότι δεν μείωσε τους φόρους εισοδήματος για τους εργαζόμενους της μεσαίας τάξης. Οι Ελεύθεροι Δημοκράτες ήταν ανέκαθεν κατά της συνέχισης της ευρωπαϊκής βοήθειας προς την Ελλάδα και ο ίδιος ο Λίντνερ είχε ταχθεί επανειλημμένως υπέρ του Grexit.
Το ίδιο σκληρός είναι για πολλούς γείτονες και μη, ο νέος υπουργός Οικονομικών. «Δεν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τις αποταμιεύσεις των Γερμανών εργατών για να σώσουμε εκείνες των Ιταλών», είχε πει ενώπιον Ιταλού διπλωμάτη προκαλώντας διπλωματικό επεισόδιο. Όσον αφορά την ίδια του τη χώρα, ο κ. Λίντνερ δεν συμφωνεί με την αύξηση του κατώτατου μισθού, αλλά αντίθετα επιθυμεί αύξηση των φόρων για τους μικρομεσαίους, ώστε να καλυφθεί το δημοσιονομικό έλλειμμα.
Όπως σημειώνουν διεθνείς αναλυτές, σύντομα θα έρθει η ώρα της πληρωμής για τον λογαριασμό της πανδημίας και τότε οι ακραιφνείς απόψεις περί λιτότητας και δημοσιονομικής πειθαρχίας του κ. Λίντνερ δεν αναμένεται να... διευκολύνουν τις χώρες όπως η Ελλάδα στη μετάβαση από τα ελλείμματα της πανδημίας στα πλεονάσματα της επόμενης μέρας, από το 2023 και μετά.
Οι φιλοδοξίες του Λίντνερ θα τον οδηγήσουν να υπερσκελίσει τον αδύναμο κρίκο του «Φωτεινού Σηματοδότη», το κόμμα του και να γίνει ένας πολιτικός με έντονη δράση. Αρκετοί δε, εκτιμούν ότι η αδιαλλαξία του θα επιφέρει σοβαρά προβλήματα στους Ευρωπαίους εταίρους. Προς το παρόν όμως, ο Λίντνερ επευφημεί τον εαυτό του ως προοδευτικό ηγέτη που υπόσχεται να εκσυγχρονίσει την Γερμανία.