Ο «Ριζοσπάστης» είναι μια από τις πιο γνωστές εφημερίδες στην Ελλάδα. Πρόκειται για το δημοσιογραφικό όργανο του ΚΚΕ, αλλά πριν γίνει αυτό, υπήρξε όνομα αρκετών εφημερίδων στη χώρα.

Η πρώτη χρήση του ονόματος έγινε στην Κέρκυρα το 1850, με την εφημερίδα που εξέφραζε το κόμμα των Ριζοσπαστών, το οποίο δρούσε στα Επτάνησα κατά την Αγγλοκρατία. 13 χρόνια αργότερα εκδόθηκε μια εφημερίδα με το ίδιο όνομα στην Κεφαλληνία, ενώ το 1878, το ίδιο συνέβη και στην Αθήνα.

Ο Ριζοσπάστης που η συνέχεια του είναι η σημερινή εφημερίδα, εκδόθηκε για πρώτη φορά στις 9 Φεβρουαρίου του 1908. Τότε ο πολιτικός Γιώργος Φιλάρετος επέλεξε αυτό το όνομα για να εκδώσει μια εβδομαδιαία εφημερίδα «δημοκρατικών αρχών». Η εφημερίδα ήταν όργανο του Ριζοσπαστικού Συνδέσμου και προπαγάνδιζε την ανάγκη για σοβαρή λαϊκή δράση κατά της μοναρχίας και την εξυγίανση του δημόσιου βίου της χώρας.

Κυκλοφόρησε όμως μόλις για τρία χρόνια, αφού έκλεισε τον Φεβρουάριο του 1911. Πέντε χρόνια αργότερα ο σοσιαλιστής Γιάννης Πετσόπουλος εξέδωσε την 15νθημερη εφημερίδα «Ριζοσπάστης» στη Θεσσαλονίκη, που έγινε η μοναδική αντιμοναρχική εφημερίδα. Φιλομοναρχικοί όμως κατέστρεψαν τα γραφεία της, με αποτέλεσμα ο Πετσόπουλος να κατέβει στην Αθήνα, ο Φιλάρετος ως ιδιοκτήτης του τίτλου, έδωσε άδεια για να κυκλοφορήσει η εφημερίδα με αυτό το όνομα.

Έτσι, τον Ιούλιο του 1917 ο «Ριζοσπάστης» κυκλοφόρησε ως «εφημερίδα δημοκρατικών αρχών», με διευθυντή τον Γιάννη Πετσόπουλο και αρχισυντάκτη τον Νικόλαο Γιαννιό. Λίγου ςμήνες αργότερα και για μικρό χρονικό διάστημα διακόπηκε η κυκλοφορία του, για να επανέλθει στις 30 Δεκεμβρίου του 1918, όταν και τάχθηκε στο πλευρό του «Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος Ελλάδος», που αποτέλεσε πρόδρομο του ΚΚΕ.

Στις 31 Ιουλίου του 1920, τα γραφεία της καταστράφηκαν εντελώς από οπαδούς των Φιλελευθέρων, μετά τη δολοφονική απόπειρα κατά του Ελευθερίου Βενιζέλου στο Παρίσι. Τον επόμενο χρόνο, ο Πετσόπουλος παρέδωσε την ιδιοκτησία της εφημερίδας στο κόμμα, γιατί πίστευε ότι η εφημερίδα του κόμματος δεν πρέπει να είναι ιδιωτική επιχείρηση.

Το 1923 ήταν που προστέθηκε και η τελική φράση του Κομμουνιστικού Μανιφέστου των Μαρξ /Ένγκελς «Προλετάριοι όλου του κόσμου ενωθείτε», η οποία παραμένει μέχρι σήμερα. Μετά το 3ο συνέδριο του ΣΕΚΕ, ο Ριζοσπάστης πήρε τον χαρακτηρισμό «Όργανο του ΚΚΕ και ΓΣΕΕ».

Η δικτατορία του Πάγκαλου απαγόρευσε την κυκλοφορία της εφημερίδα για έναν χρόνο, ενώ από το 1931 μέχρι το 1934, καταδικάστηκε σε στέρηση τίτλου λόγω παράβασης του Νόμου Περί Τύπου και κυκλοφορούσε ως «Νέος Ριζοσπάστης».

Με την κήρυξη της δικτατορίας της 4ης Αυγούστου, ξεκίνησε μια μακρά περίοδος παράνομης κυκλοφορίας του. Επανεκδόθηκε για λίγο μετά την Απελευθέρωση και για δυο χρόνια μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας. Το 1947 έπαψε η νόμιμη κυκλοφορία του βάσει του Γ' Ψηφίσματος της κυβέρνησης Σοφούλη. Η διακοπή αυτή κράτησε αυτή τη φορά 27 χρόνια. Ο Ριζοσπάστης επανεκδόθηκε στις 25 Σεπτεμβρίου 1974, δύο μήνες μετά την πτώση της Χούντας των Συνταγματαρχών, και από τότε κυκλοφορεί ανελλιπώς μέχρι σήμερα.