Ο HIV είναι πλέον ένας πολύ γνωστός σeξουαλικά μεταδιδόμενος ιός, που εμφανίστηκε και άρχισε να διαδίδεται κυρίως τη δεκαετία του 1980, και μέχρι στιγμής έχει σκοτώσει περίπου 36 εκατομμύρια ανθρώπους.
Σε ολόκληρο τον κόσμο, οι γνωστοί ασθενείς πλησιάζουν τα 38 εκατομμύρια. Φυσικά μπορεί να υπάρχουν άλλοι τόσοι που να μην το ξέρουν. Αυτό είναι εναντίον των πιθανοτήτων για να μειωθεί η μετάδοσή της.
Ωστόσο, πριν από 10 περίπου ημέρες, η ιατρική κοινότητα είχε έναν λόγο να το γιορτάσει. Μια 64χρονη γυναίκα που ζούσε για αρκετά χρόνια με τον ιό, είναι πλέον ελεύθερη από αυτόν. Έτσι, έγινε ο τρίτος άνθρωπος που «θεραπεύεται» από τον HIV και η πρώτη γυναίκα. Η θεραπεία της ξεκίνησε το 2017 και μετά από μια πενταετία δεν έχει δείξει κανένα σημάδι υποτροπής.
Η 64χρονη πάσχει από λευχαιμία. Θεραπεύτηκε από τον HIV όταν της έγινε μεταμόσχευση βλαστοκυττάρων από έναν δωρητή ο οποίος ήταν φυσικά ανθεκτικός στον ιό που προκαλεί το AIDS, όπως αναφέρει έκθεση του Reuters.
Η περίπτωσή της παρουσιάστηκε στο Συνέδριο Ρετροϊών και Ευκαιριακών Λοιμώξεων στο Ντένβερ των ΗΠΑ, αποκαλύπτοντας ότι ήταν η πρώτη φορά που χρησιμοποιήθηκε θεραπεία η οποία περιελάμβανε αίμα από τον ομφάλιο λώρο, μια νεότερη δηλαδή προσέγγιση.
Η επιτυχία της είναι ένα άκρως ενθαρρυντικό σημάδι, αφού μπορεί να διατεθεί σε έναν ευρύτερο πληθυσμό. Ωστόσο, αυτό μπορεί να μη συμβεί πολύ σύντομα, προειδοποίησε η καθηγήτρια Sharon Lewin, εκλεγμένη πρόεδρος της Διεθνούς Εταιρείας για το AIDS.
Σε μια συνέντευξη της στην The Telegraph, είπε πως απέχουμε αρκετά χρόνια από μια θεραπεία ευρείας κλίμακας στις χώρες υψηλού εισοδήματος. Αυτό σημαίνει πως μια τέτοια θεραπεία θα είναι διαθέσιμη στις αναπτυσσόμενες χώρες σε ακόμα περισσότερο χρόνο. Μην ξεχνάμε ότι η πλειοψηφία των ασθενών ζει στην Αφρική. Και παρόλο που δεν υπάρχει συγκεκριμένο χρονικό πλαίσιο, οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι μια βιώσιμη θεραπεία για τον HIV είναι τουλάχιστον 10 έως 20 χρόνια μακριά.
Η 64χρονη συμμετείχε σε μια μελέτη που δείχνει ότι ένα σημαντικό στοιχείο για την επιτυχία είναι η μεταμόσχευση κυττάρων ανθεκτικών στον HIV. Ωστόσο, όταν γίνεται μεταμόσχευση βλαστοκυττάρων, μια κοινή παρενέργεια που βιώνει ο ασθενής είναι η νόσος μοσχεύματος έναντι του ξενιστή. Αυτή η ασθένεια έχει να κάνει με το ανοσοποιητικό σύστημα του δότη, το οποίο επιτίθεται σε εκείνο του λήπτη, με τους ερευνητές να πιστεύουν πως αυτή η παρενέργεια ήταν το κλειδί για την κατανόηση του τρόπου εύρεσης της θεραπείας.
«Αν δεις μαζί και τις τρεις αυτές περιπτώσεις θεραπείας (δυο άνδρες είχαν θεραπευτεί νωρίτερα) μετά τη μεταμόσχευση βλαστοκυττάρων, βοηθούν στο να ξεκαθαρίσουν τα διάφορα συστατικά του μοσχεύματος που ήταν απολύτως βασικά για μια θεραπεία», αναφέρει η Lewin.
Η ιδανική θεραπεία θα ήταν βέβαια ένα εμβόλιο για τον ιό, αλλά οι τωρινές έρευνες απέχουν από το να φτάσουν σε αυτόν τον στόχο. Τα τελευταία χρόνια, μία από τις στρατηγικές που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία ασθενών με HIV είναι το «poke and clear» που σπρώχνει και αφυπνίζει τα αδρανοποιημένα κύτταρα που έχουν μολυνθεί από τον ιό HIV και στη συνέχεια, όπως υποδηλώνει το όνομα, καθαρίζει τα κύτταρα που έχουν προσβληθεί από τον ιό.
Μια άλλη δημοφιλής μέθοδος θεραπείας είναι η στρατηγική «block and lock» που λειτουργεί με αντίθετο τρόπο και ωθεί τα αδρανοποιημένα κύτταρα σε μια πιο ήσυχη και ανενεργή κατάσταση. Μια τρίτη προσέγγιση περιλαμβάνει τη στρατηγική «reduce and control», η οποία μειώνει το μέγεθος των αδρανών κυττάρων και βοηθά το ανοσοποιητικό σύστημα στον έλεγχο της αναπαραγωγής του ιού. Ωστόσο, καμία από αυτές τις προσεγγίσεις δεν έχει οδηγήσει στην πλήρη «θεραπεία» της νόσου, μέχρι στιγμής.