Στα υψηλά προς της πανδημίας επίπεδα επέστρεψαν η προσφορά και η κατανάλωση ναρκωτικών, που είχαν ελαφρά μειωθεί το 2020 λόγω της υγειονομικής κρίσης, προειδοποιεί το Ευρωπαϊκό Κέντρο Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας (ΕΚΠΝΤ) στην ετήσια έκθεσή του.

Η έκθεση προειδοποιεί για την αύξηση της παραγωγής ναρκωτικών στην Ευρώπη καθώς και για την διασπορά των νέων ψυχοτρόπων ουσιών που πωλούνται και καταναλώνονται στην ευρωπαϊκή ήπειρο.

Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας επιβεβαιώνει προηγούμενη προειδοποίησή της σύμφωνα με την οποία η ευρωπαϊκή ήπειρος μετατρέπεται, από αγορά μέχρι σήμερα, σε παγκόσμιο κέντρο παραγωγής, πώλησης και κατανάλωσης ναρκωτικών.

Η ανάλυση των χρησιμοποιημένων υδάτων σε 75 πόλεις 25 χωρών (23 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Τουρκία και Νορβηγία) έδειξαν αύξηση στην κατανάλωση κάνναβης, κοκαΐνης, αμφεταμινών και μεταμφεταμινών.

«Πρωτιά» για την κάνναβη

Το ecstasy (και το κύριο συστατικό του, το MDMA) είναι το μόνο ναρκωτικό «για το οποίο τα δείγματα έχουν μειωθεί στις περισσότερες από τις πόλεις που μελετήθηκαν, ίσως διότι τα περισσότερα νυκτερινά κέντρα διασκέδασης ήταν κλειστά μέχρι την άνοιξη του 2021, όταν πραγματοποιήθηκε η έρευνα.

Η κάνναβη είναι μακράν η ουσία με την μεγαλύτερη κατανάλωση, με περισσότερα των 22 εκατομμυρίων ευρωπαίων ενηλίκων να δηλώνουν ότι την κατανάλωσαν εντός του 2021, σύμφωνα με τα στοιχεία της έκθεσης.

Ακολουθούν η κοκαΐνη (3,5 εκατομμύρια), το MDMA/ecstasy (2,6 εκατομμύρια) και οι αμφεταμίνες (2 εκατομμύρια).

Η προσφορά ναρκωτικών «παραμένει υψηλή στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης» και ξεπερνά μάλιστα «τα προ της πανδημίας επίπεδα σε ό,τι αφορά την κοκαΐνη: όγκος ρεκόρ 213 τόνων» κατασχέθηκε στην ΕΕ το 2020, την τελευταία χρονιά για την οποία υπάρχουν δεδομένα. Και αυτό παρά το γεγονός ότι η χρονιά χαρακτηρίσθηκε από περιορισμούς στις μετακινήσεις και το κλείσιμο των κέντρων διασκέδασης λόγω της Covid.

Το 2019, είχαν κατασχεθεί συνολικά 202 τόνοι κοκαΐνης. «Ο δείκτης αυτός και άλλοι οδηγούν στο συμπέρασμα ότι, σήμερα, τίποτε δεν δείχνει ότι η αύξηση της διαθεσιμότητας του ναρκωτικού αυτού, η οποία είχε διαπιστωθεί κατά τα τελευταία χρόνια, έχει αλλάξει», σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Κέντρο Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας.

Γενικότερα, «τα κλασικά ναρκωτικά δεν ήταν ποτέ τόσο εύκολα προσβάσιμα, ενώ νέες ισχυρές ουσίες συνεχίζουν να εμφανίζονται», προειδοποιεί η έκθεση.

«Σχεδόν οτιδήποτε έχει ψυχοτρόπο δράση μπορεί σήμερα να εμφανισθεί στην αγορά», σύμφωνα με το ΕΚΠΝΤ. Το 2021, 52 νέα ναρκωτικά «εντοπίσθηκαν για πρώτη φορά», ανάμεσά τους «15 νέα συνθετικά κανναβιδοειδή».

Οι νέες αυτές ναρκωτικές ουσίες, ορισμένες από τις οποίες είναι πολύ ισχυρές και τοξικές, που παράγονται στο εργαστήριο, μιμούνται το αποτέλεσμα της THC (της ψυχοτρόπου ουσίας της κάνναβης) και συχνά κονιορτοποιούνται επάνω σε χόρτο, ορισμένες φορές εν αγνοία των καταναλωτών.

Στην έκθεση του 2021, η ευρωπαϊκή υπηρεσία εξέφραζε ήδη ανησυχίες για τα προϊόντα αυτά.

Ανησυχία για τα συνθετικά ναρκωτικά

Στην φετινή έκθεση εκφράζονται επίσης ανησυχίες για την αύξηση των «συνθετικών καθινονών», (έχουν εντοπισθεί 6 νέες), και αποτελούν κοκτέιλ κοκαΐνης, MDMA/ecstasy και αμφεταμινών.

Οι δύο πλέον διαδεδομένες είναι οι 3-MMC και 3-CMC, οι οποίες μπορούν να πωληθούν νομίμως και να μετατραπούν σε ναρκωτικές ουσίες.

Στην Ολλανδία τα ύποπτα κρούσματα δηλητηρίασης από 3-MMC αυξήθηκαν από 10 το 2018 σε 64 το 2020, σύμφωνα με την έκθεση. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε τον Μάρτιο την επιβολή ελέγχου επί των ουσιών αυτών αναφέρει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, επικαλούμενο το Reuters και το AFP.

«Η παραγωγή συνθετικών ναρκωτικών συνεχίζει να αυξάνεται στην Ευρώπη», προειδοποιεί η έκθεση επισημαίνοντας ότι παράνομα εργαστήρια στην Ευρώπη παράγουν τεράστιες ποσότητες αμφεταμίνης, μεταμφεταμίνης και άλλων συνθετικών ναρκωτικών για τοπική κατανάλωση και εξαγωγή εκτός της Ευρώπης.

Τα ναρκωτικά και οι χημικές ουσίες που χρειάζονται για την παραγωγή τους εισάγονται στο μεγαλύτερο μέρος τους από άλλες περιοχές του κόσμου, κυρίως από την Νότια Αμερική και την Ασία, αλλά οι ευρωπαϊκές εγκληματικές οργανώσεις ενισχύουν τους δεσμούς του με καρτέλ εκτός της ευρωπαϊκής ηπείρου με στόχο την μείωση των κόστους της παραγωγής και της διακίνησης των ναρκωτικών, σύμφωνα με την έκθεση, η οποία βασίζεται σε στοιχεία των ευρωπαϊκών υπηρεσιών επιβολής του νόμου.

Περισσότερα από 350 εργαστήρια παραγωγής συνθετικών ναρκωτικών εντοπίσθηκαν και καταστράφηκαν το 2020 στην Ευρώπη, τον τελευταίο χρόνο για τον οποίο υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή υπηρεσία. Οι διωκτικές αρχές έχουν επίσης εντοπίσει περισσότερα εργαστήρια κοκαΐνης και νέων ναρκωτικών όπως η καθινόνη (η ψυχοτρόπα ουσία του δημοφιλούς στην ανατολική Αφρική και την Αραβική Χερσόνησο khat).

Τα περισσότερα από τα εργαστήρια που διαλύθηκαν από τις διωκτικές αρχές εντοπίσθηκαν στο Βέλγιο και την Ολλανδία. Μονάδες παραγωγής έχουν επίσης εντοπισθεί στην Τσεχία, την Πολωνία, την Γερμανία και άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Πώς μπορεί να επηρεάσει ο πόλεμος στην Ουκρανία

Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία μπορεί να επηρεάσει την κατάσταση στην Ευρώπη προκαλώντας αλλαγή στους δρόμους διακίνησης και εκθέτοντας, εν δυνάμει, περισσότερους ανθρώπους στις ναρκωτικές ουσίες, προειδοποιεί επίσης το Ευρωπαϊκό Κέντρο Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας, καθώς πολλοί που υπέφεραν από σοβαρό ψυχολογικό στρες κατά την διάρκεια της σύρραξης, ενδεχομένως θα είναι περισσότερο ευάλωτοι στο μέλλον σε προβλήματα χρήσης ουσιών.

Η διακίνηση των ναρκωτικών πιθανόν να επιλέξει εναλλακτικές οδούς λόγω της αύξησης των μέτρων ασφαλείας εξαιτίας του πολέμου, ενώ οι υπηρεσίες υγείας στις ευρωπαϊκές χώρες, ιδίως στις χώρες που συνορεύουν με την Ουκρανία, είναι πιθανόν να βρεθούν υπό αυξημένη πίεση, καθώς οι χρήστες ναρκωτικών ουσιών που διαφεύγουν από την Ουκρανία θα χρειασθούν στήριξη.

Η ευρωπαϊκή υπηρεσία προειδοποιεί επίσης ότι η οικονομική δυσπραγία στο Αφγανιστάν μπορεί να αυξήσει την σημασία των εισοδημάτων από την τοπική βιομηχανία ναρκωτικών αυξάνοντας τις ποσότητες ηρωίνης που διακινούνται στην Ευρώπη.