Ο λόγος που αυτό το βιβλίο δεν περιέχει το γράμμα «Ε»
Το «λειπόγραμμα» του Ernest Vincent Wright
Γράφει ο ΠΕΤΡΟΣ ΚΑΛΟΓΕΡΑΣ Δημοσίευση 23/6/2022 | 01:39
Το πιο συχνό γράμμα στην αγγλική γλώσσα είναι το «Ε». Φανταστείτε λοιπόν να είστε συγγραφέας και να σας έχουν αναθέσει να γράψετε ένα μυθιστόρημα. Μπορεί να είναι για όποιο θέμα θέλετε και μπορείτε να το γράψετε σε όσο χρόνο θέλετε. Μοιάζει τέλειο σαν σκέψη αλλά υπάρχει ένας περιορισμός. Δεν μπορείτε να χρησιμοποιήσετε καθόλου το γράμμα «e».
Φαίνεται εντελώς αδύνατο. Κανένας δε θα σου έλεγε κάτι αν του απαντούσες ότι αυτό που ζητά είναι αδιανόητο. Αλλά υπάρχει κάτι που πρέπει να ξέρουμε πρώτα. Ότι μπορεί να γίνει γιατί έχει γίνει ήδη μια φορά.
Το 1939, ο Ernest Vincent Wright είχε ολοκληρώσει και εκδώσει ένα μυθιστόρημα που δεν είναι πουθενά το γράμμα «e», το οποίο είχε τίτλο «Gadsby». Αποτελείται από 50.110 λέξεις και ούτε μια από αυτές δεν περιέχει το πιο συχνό γράμμα στην αγγλική γλώσσα.
Οι αρχαίοι Έλληνες το ονόμαζαν «λειπόγραμμα» και το χρησιμοποιούσαν σαν τεχνική γραφής ή παιχνίδι λέξεων, όπου ένα κείμενο ή μια λέξη γράφεται χωρίς να περιέχει ένα συγκεκριμένο γράμμα της αλφαβήτου. Με λίγα λόγια το γράμμα λείπει.
Ο Wright έπρεπε να αποφύγει κάποιες παγίδες. Παρέλειψε τον αόριστο που σε πολλές περιπτώσεις στα αγγλικά έχει κατάληξη «-ed» και αντικατέστησε κοινές λέξεις που περιέχουν το γράμμα, με άλλες περιφραστικές. Για παράδειγμα, η λέξη «turkey» (γαλοπούλα) μετατράπηκε σε «Thanksgiving national bird» (Εθνικό πουλί της Ημέρας των Ευχαριστιών), ενώ το «wedding cake» (γαμήλια τουρτα) μετατράπηκε σε «Αn astonishing loaf of culinary art» (Ένα εκπληκτικό ψωμί μαγειρικής τέχνης). Επίσης, απέφυγε αντωνυμίες όπως «he», «she», «they».
Δεν ήταν ένα τέλειο σύστημα, αφού ο Wright για να κρατήσει την υπόσχεση του έργου του, έδεσε το πλήκτρο του «e» στη γραφομηχανή για να το μετατρέψει σε άχρηστο, κάτι που ανέφερε και στην εισαγωγή του βιβλίου, αλλά λειτούργησε αρκετά καλά για τον σκοπό του.
@wikipedia.org
Το «λειπόγραμμα» του Ernest Vincent Wright δεν ήταν ένα κατόρθωμα που θαυμάστηκε απ’ όλους, αλλά κατόρθωσε να αποκτήσει λάτρεις και φανατικούς υποστηρικτές. Το «Gadsby» (ουδεμία σχέση με το «The Great Gatsby» του Francis Scott Fitzgerald), αφηγείται την ιστορία ενός φιλόδοξου μεσήλικα που ζει στη φανταστική πόλη Branton Hills. Προκειμένου να αποτρέψει την υποβάθμιση της αγαπημένης του πόλης, ο John Gadsby αναθέτει σε έναν θίασο νεαρών να τον βοηθήσουν να αλλάξει τα πράγματα και να βελτιώσει τις συνθήκες διαβίωσης για τις μελλοντικές γενιές. Ξεκινώντας το 1906, η πλοκή του «Gadsby» έχει διάρκεια περίπου 20 ετών. Πρόκειται για ένα αρκετά μεγάλο εγχείρημα, τόσο αφηγηματικά όσο και τεχνικά. Δυστυχώς όμως, τα καταφέρνει μόνο σε ένα από τα δύο.
Δομικά, δηλαδή ως «λειπόγραμμα», το «Gadsby» τα καταφέρνει πολύ καλά. Αλλά δεν είναι και η πιο συνεκτική και περιεκτική ιστορία που κάποιος θα έχει διαβάσει, λόγω του περιορισμού της. Ο Wright όμως ήταν πολύ περήφανος που ολοκλήρωσε αυτό το έργο, το οποίο θεωρούσε τεχνικό κατόρθωμα.
Η δημοτικότητα του βιβλίου αυξήθηκε αργά αλλά σταθερά. Έτσι, αν ποτέ αμφιβάλετε για τον εαυτό σας, θυμηθείτε ότι τη δεκαετία του 1930, υπήρξε ένας τύπος, ο οποίος κάθισε κι έγραψε ένα ολόκληρο μυθιστόρημα χωρίς το γράμμα «e». Και από εκεί και πέρα, βγάλτε τα δικά σας συμπεράσματα…
Πληροφορίες: grunge.com