Υπό την αυξανόμενη πίεση να περιορίσει την άφιξη μεταναστών με μικρά σκάφη στις αγγλικές ακτές, ο βρετανός πρωθυπουργός Ρίσι Σούνακ ανακοίνωσε την Τρίτη (13/12), σχέδια για την αντιμετώπιση της μεγάλης καθυστέρησης στη Βρετανία σε αιτήσεις ασύλου και για την ταχεία επιστροφή των περισσότερων Αλβανών που αναζητούν καθεστώς πρόσφυγα.

Περιγράφοντας μια «σκληρή» δέσμη μέτρων, ο Ρίσι Σούνακ είπε ότι ορισμένοι αιτούντες άσυλο που κάνουν το επικίνδυνο ταξίδι στη Μάγχη θα στεγαστούν σε εγκαταλελειμμένα πάρκα, πρώην φοιτητικές αίθουσες και στρατιωτικούς χώρους, αντί σε ξενοδοχεία, που κόστισαν στην κυβέρνηση 5,5 εκατομμύρια λίρες (περίπου 6,8 εκατομμύρια δολάρια) την ημέρα. Επιπλέον, υποσχέθηκε να προτείνει νόμους που θα απαγορεύουν την παραμονή σε όσους εισέρχονται στη Βρετανία μέσω «ανεπίσημων» οδών.

Σε μια από τις πρώτες μεγάλες πολιτικές πρωτοβουλίες του ως πρωθυπουργός, ο Ρίσι Σούνακ έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στην απόρριψη αιτημάτων ασύλου από Αλβανούς, λέγοντας ότι το έθνος τους θα αντιμετωπίζεται ως ασφαλής χώρα, διασφαλίζοντας ότι οι περισσότεροι αιτούντες θα μπορούσαν να επιστραφούν γρήγορα. «Πρέπει να σταματήσουμε τις βάρκες και αυτή η κυβέρνηση θα κάνει ό,τι πρέπει να γίνει», τόνισε ο βρετανός πρωθυπουργός σε μια δήλωση στο κοινοβούλιο που είχε σκοπό να κατευνάσει την αυξανόμενη οργή στο Συντηρητικό Κόμμα του για το θέμα των μικρών σκαφών που φτάνουν με μετανάστες.

Οι παράνομες διελεύσεις μεταναστών έχουν δημιουργήσει μεγάλη πολιτική αμηχανία για τους υποστηρικτές του Brexit, όπως ο νεοκλεγείς πρωθυπουργός, ο οποίος ισχυρίστηκε ότι η έξοδος από την Ευρωπαϊκή Ένωση θα επέτρεπε στη Βρετανία να ανακτήσει τον έλεγχο των συνόρων της. Ωστόσο, περισσότεροι από 40.000 άνθρωποι διέσχισαν την επικίνδυνη Μάγχη φέτος, κυρίως από τη Γαλλία, εν μέρει επειδή άλλες διαδρομές έκλεισαν καθώς οι αρχές έχουν καταπολεμήσει την παράνομη μετανάστευση με φορτηγά και εμπορευματοκιβώτια, ωθώντας τους μετανάστες να κάνουν το ίδιο ταξίδι με ακατάλληλα μέσα, όπως με μικρές βάρκες. Από αυτούς που έφτασαν με αυτόν τον επικίνδυνο τρόπο, περίπου 13.000 ήταν Αλβανοί, είπε ο Σουνάκ, προσθέτοντας ότι η συντριπτική πλειοψηφία θα γυρίσει πίσω. «Πέρυσι, η Γερμανία, η Γαλλία, η Σουηδία απέρριψαν σχεδόν το 100% των αλβανικών αιτημάτων ασύλου», είπε. «Ωστόσο το ποσοστό απόρριψής μας είναι μόλις 45%».

Amid growing anger within Britain’s Conservative Party, Prime Minister Rishi Sunak announced plans to tackle the country's big backlog in asylum claims and to fast-track the return of most Albanians seeking refugee status. https://t.co/aWOfYJKvcl

— The New York Times (@nytimes) December 13, 2022

Καθώς το μεταναστευτικό σύστημα της Βρετανίας αγωνίζεται να ανταπεξέλθει, η συνολική συσσώρευση αιτήσεων ασύλου έφτασε τις 150.000. Την Τρίτη, η κυβέρνηση δεσμεύτηκε να εξαλείψει περισσότερους από 92.000 από αυτούς μέχρι το τέλος του επόμενου έτους, προσλαμβάνοντας επιπλέον προσωπικό.

«Πίεση» από του Συντηρητικούς ψηφοφόρους

Το κόστος του logjam στην ανθρώπινη δυστυχία ήταν σημαντικό φέτος, καθώς χιλιάδες έχουν στεγαστεί σε συνθήκες συνωστισμού πριν μεταφερθούν σε ξενοδοχεία. Ένας άνδρας που έπασχε από διφθερίτιδα πέθανε αφού κρατήθηκε για μια εβδομάδα στο κέντρο υποδοχής Manston στο Κεντ της Αγγλίας. Αλλά το οικονομικό κόστος υπολογίζεται και στους λογαριασμούς ξενοδοχείων για όσους αναμένουν απόφαση για το αν μπορούν να παραμείνουν στη χώρα. Ο Σουνάκ είπε ότι έχουν βρεθεί θέσεις για 10.000 άτομα σε αχρησιμοποίητα κτίρια και ότι η επέκταση της χρήσης τους θα μπορούσε να φιλοξενήσει αιτούντες άσυλο με το μισό κόστος από αυτό των ξενοδοχείων, μεταδίδουν οι New York Times. Τον Οκτώβριο, η υπουργός Εσωτερικών, Σουέλα Μπράβερμαν, είπε στους νομοθέτες ότι το σύστημα ασύλου είχε «σπάσει». Ωστόσο, αυτό άσκησε πίεση στον Σουνάκ να αντιμετωπίσει ένα ζήτημα που αφορά σημαντικό αριθμό ψηφοφόρων, ιδιαίτερα αυτούς που τείνουν να υποστηρίξουν το Συντηρητικό Κόμμα του, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις.

Η ανακοίνωση της Τρίτης ήταν η τελευταία σε μια σειρά προσπαθειών για «σκληρότερη» πολιτική με την ελπίδα ότι θα αποτρέψει τους ανθρώπους από το πέρασμα της Μάγχης. Φέτος, ο Μπόρις Τζόνσον, όταν ήταν ακόμα πρωθυπουργός, ανακοίνωσε σχέδια να στείλει αιτούντες άσυλο στη Ρουάντα για να γίνουν οι σχετικές διαδικασίες, αλλά αυτό το σχέδιο αμφισβητήθηκε στα δικαστήρια και μέχρι στιγμής κανένας μετανάστης δεν έχει μεταφερθεί στο αφρικανικό έθνος.

Από την πλευρά του, ο νέος πρωθυπουργός φαίνεται πως παραμένει προσηλωμένος στην πολιτική της Ρουάντα, αλλά έχει επίσης υιοθετήσει μια πιο ρεαλιστική προσέγγιση, βελτιώνοντας τη συνεργασία με τη Γαλλία.

Την Τρίτη, ανακοίνωσε επίσης μια νέα μονάδα αφιερωμένη στη διεκπεραίωση υποθέσεων που αφορούν Αλβανούς και μια συμφωνία για την ενσωμάτωση Βρετανών συνοριοφυλάκων στο αεροδρόμιο των Τιράνων. Μόλις τελειώσουν οι διελεύσεις με μικρά σκάφη, είπε ο Σουνάκ, η Βρετανία θα είναι έτοιμη να δημιουργήσει περισσότερες «νόμιμες διαδρομές» για τους αιτούντες άσυλο.

Πυρά αντιπολίτευσης – ΜΚΟ

Ωστόσο, απέφυγε ερωτήσεις σχετικά με το εάν η πρότασή του να αποτρέψει όσους κάνουν τις παράνομες διελεύσεις θα παραβίαζε τις διεθνείς υποχρεώσεις της χώρας. Οι ομάδες υποστήριξης των αιτούντων άσυλο καταδίκασαν την ανακοίνωση. «Χωρίς ασφαλείς διαδρομές, δεν έχουν άλλη επιλογή από το να κάνουν επικίνδυνα ταξίδια», ανέφερε σε ανακοίνωσή του το Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες, μια φιλανθρωπική οργάνωση.

«Ο πρωθυπουργός απέτυχε να εκθέσει κανένα συγκεκριμένο σχέδιο για την επέκταση αυτών των διαδρομών μέσω ενός προγράμματος επανεγκατάστασης ή μιας επέκτασης των θεωρήσεων οικογενειακής επανένωσης». «Αντίθετα, αυτή η κυβέρνηση θέλει να αντιμετωπίζει τους ανθρώπους που έρχονται στο Ηνωμένο Βασίλειο αναζητώντας ασφάλεια ως παράνομους εγκληματίες», προστίθεται στην ανακοίνωση. «Αυτό είναι βαθιά ανησυχητικό και έρχεται σε αντίθεση με το διεθνές δίκαιο και τη δέσμευση του Ηνωμένου Βασιλείου ως υπογράφοντος της Σύμβασης του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες να δώσει δίκαιη ακρόαση στους ανθρώπους που έρχονται εδώ αναζητώντας ασφάλεια και προστασία». Υπήρξε επίσης ανησυχία για μια ανακοίνωση του κ. Σουνάκ να καταστήσει δυσκολότερο για τους αιτούντες άσυλο να διεκδικήσουν προστασία που κατοχυρώνεται στον νόμο κατά της δουλείας – νομοθεσία που οι Βρετανοί αξιωματούχοι φοβούνται ότι γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης.

Η πρώην πρωθυπουργός Τερέζα Μέι, αρχιτέκτονας αυτού του νόμου, ρώτησε τον Σουνάκ στο κοινοβούλιο την Τρίτη εάν συμφωνούσε ότι «δεν πρέπει να κάνουμε τίποτα για να μειώσουμε την κορυφαία στον κόσμο προστασία μας για τα θύματα αυτού του τρομερού, φρικτού εγκλήματος» της δουλείας. Από την πλευρά του, ο Κιρ Στάρμερ, αρχηγός του αντιπολιτευόμενου Εργατικού Κόμματος, απέρριψε την ανακοίνωση ως προσπάθεια να αποσπαστεί η προσοχή από τα προβλήματα αντί να τα λύσει. «Τα τεχνάσματα συνεχίζονται, όπως και η διάβαση», είπε. «Πρέπει να δώσουμε ένα τέλος. Αυτό σημαίνει ένα σωστό σχέδιο για την πάταξη των συμμοριών – γρήγορη επεξεργασία, συμφωνίες επιστροφής, σοβαρές λύσεις σε ένα σοβαρό πρόβλημα».

Άλλοι ήταν δύσπιστοι ότι οι βρετανικές αρχές για τα σύνορα και τη μετανάστευση, οι οποίες αγωνίζονται να διατηρήσουν το προσωπικό και έχουν μικρό ιστορικό στην επεξεργασία του ασύλου, θα εκπλήρωναν τις δεσμεύσεις του πρωθυπουργού να επισπεύσουν τα πράγματα.

«Παρά τις υποσχέσεις για αύξηση των αριθμών λήψης αποφάσεων, οι στόχοι έχουν χαθεί και το ποσοστό μείωσης του προσωπικού το 2021 ήταν 46 τοις εκατό», δήλωσε η Νταϊάνα Τζόνσον, πρόεδρος της επιτροπής εσωτερικών υποθέσεων της Βουλής των Κοινοτήτων.