Βίλα Κλωναρίδη: Η ιστορία του αρχοντικού που ευτυχώς θα σωθεί
Τα νέα για την ολοκλήρωση των εργασιών αντιστήριξης και αναστήλωσης της ήταν κάτι παραπάνω από χαρμόσυνα
Γράφει ο ΠΕΤΡΟΣ ΚΑΛΟΓΕΡΑΣ Δημοσίευση 12/1/2023 | 00:13
Πρόκειται για ένα κτίριο που έχει ιστορία που έχει φτάσει τα 120 χρόνια. Από το 1994 είχε κριθεί διατηρητέα, αλλά οι εκκλήσεις των κατοίκων για αποκατάσταση της έπεφτε για πολλά χρόνια στο κενό. Το γκρέμισμα του εργοστασίου ΦΙΞ που βρισκόταν δίπλα και η δημιουργία του πάρκου, δεν την συμπεριέλαβαν στις εργασίες.
Έπρεπε να κοντέψει να καεί ολοσχερώς τον Μάιο του 2020, για να ευαισθητοποιηθεί η πολιτεία. Ευτυχώς όμως αυτό έγινε και όπως ανακοίνωσε ο Δήμος Αθηναίων χθες, ολοκληρώθηκαν οι εργασίες αντιστήριξης και αναστήλωσης της, κάτι που σημαίνει ότι άνοιξε ο δρόμος για την πλήρη αποκατάστασή της.
Θυμάμαι όταν έμενα στα Πατήσια σε μικρή ηλικία, να περνάμε το βράδυ και ένα φως να είναι αναμμένο. Η φαντασία μου οργίαζε καθώς δεν μπορούσα να φανταστώ ότι κατοικείται. Κι όμως, μέχρι και το 1999-2000, ένας απόγονος της οικογένειας διέμενε στο κάποτε επιβλητικό αυτό κτίριο. Η ιστορία της βίλας άλλωστε, που όταν χτίστηκε ήταν μια εξοχική κατοικία δεν σε αφήνει να την προσπερνάς αβρόχοις ποσί, ούτε να μη στεναχωρηθείς αν μια ημέρα ξυπνούσε και το κτίριο δεν υπήρχε πια.
Η βίλα Κλωναρίδη, που έδωσε και το όνομά της στη στάση αλλά και τη γύρω περιοχή (περιοχή Κλωναρίδου) χτίστηκε κάπου μεταξύ 1900 και 1902 από τα αδέλφια Κλωναρίδη, που ήταν έμποροι από τη Μικρά Ασία και δραστηριοποιούνταν ήδη σε Γαλλία και Αίγυπτο.
Αποφάσισαν λοιπόν να κάνουν επενδύσεις και στην Ελλάδα και το 1903 το εργοστάσιο ζυθοποιίας και παγοποιίας ήταν έτοιμο λίγα μέτρα μακριά από τη βίλα. Η μπύρα που παρήγαγε το εργοστάσιο αγκαλιάστηκε αμέσως από την αθηναϊκή κοινωνία, με την παραγωγή να είναι μεγάλη για τα τότε δεδομένα. Η οδός Πατησίων, προάστιο τότε, με βοσκότοπους και περιβόλια, άρχισε να γίνεται μέρος του αστικού ιστού.
Η μπύρα Κλωναρίδη έγινε η αγαπημένη της βασιλικής αυλής, ενώ τα αδέλφια Κλωναρίδη έδιναν δωρεάν πάγο στο Δημοτικό Νοσοκομείο και στο Βρεφοκομείο Αθηνών.
Αλλά αμέσως άρχισαν τα προβλήματα με τον ανταγωνισμό και το κράτος. Το 1904, η αύξηση των δασμών στη βύνη έκανε τους αδελφούς Κλωναρίδη να αντιταχθούν, ενώ ο «πόλεμος» με την άλλη μεγάλη ζυθοποιία της εποχής, εκείνη του Καρόλου Φιξ, καλά κρατούσε. Ακολούθησαν οικονομικά σκάνδαλα, με την εταιρεία να κατηγορείται ότι δεν πλήρωνε για μεγάλο διάστημα τον νόμιμο δασμό για την εισαγωγή κριθαριού. Το 1911, ο Ερρίκος Κλωναρίδης συνελήφθη και το εργοστάσιο σφραγίστηκε. Η μπύρα που για 7 χρόνια είχε αγκαλιάσει ο κόσμος σταμάτησε να υπάρχει.
Βέβαια έμεινε η βίλα. Και ευτυχώς παραμένει μέχρι σήμερα. Το εργοστάσιο από την άλλη, το απέκτησε το 1930 ο Κάρολος Φιξ και το μετέτρεψε σε αποθήκη. Λειτούργησε μέχρι το 1982 και μετά από πλειστηριασμό κατέληξε στην κυριότητα του δήμου Αθηναίων.
Η βίλα από την άλλη έμεινε στην οικογένεια Κλωναρίδη. Τη σχεδίασε ο διάσημος Γερμανός αρχιτέκτονας Ερνέστος Τσίλλερ, με την οικογένεια να τη χρησιμοποιεί αρχικά ως εξοχική κατοικία και αργότερα σαν κύρια. Η πλήρης αποκατάστασή της αποτελεί έναν σεβασμό στην ιστορία της περιοχής αλλά και ολόκληρης της πρωτεύουσας και ο ο δρόμος προς τα εκεί που άνοιξε χθες μόνο με χαρά μπορούσε να μας γεμίσει.