E-Daily Τα Νέα της ημέρας και ότι σου κάνει κλικ!
LOL Feed OMG Feed Retro Feed A-List Feed LGBTQI+ Feed
E-Daily

Πάσχα στην παλιά Αθήνα: Συνήθειες και έθιμα που έχουμε πια ξεχάσει

Παραδόσεις της Μ.Εβδομάδας

Γράφει η ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΠΟΛΥΧΡΟΝΙΔΟΥ Δημοσίευση 10/4/2023 | 00:47

Πάσχα στην παλιά Αθήνα: Συνήθειες και έθιμα που έχουμε πια ξεχάσει

Το υπαίθριο σούβλισμα του αρνιού το Πάσχα είναι ένα από τα παλαιότερα ελληνικά έθιμα με ρίζες μάλιστα, στην αρχαία Ελλάδα - Σε κάθε συνοικία, σε κάθε πλατεία έκαιγαν και ένα ομοίωμα του Ιούδα

Είτε πλούσιος είτε φτωχός, κάθε Αθηναίος γιόρταζε το Πάσχα - όπως αναφέρουν στα βιβλία, "Η πόλις κατά τα παληά χρόνια –τα πρώτα μετά την επανάστασιν του 1821- μετεβάλετο την ημέραν του Πάσχα εις μίαν ατελεύτητον ψησταριάν. Και ο πλέον πτωχός εθεώρει τον εαυτόν του υποχρεωμένον να ψήση αρνί. Το ψήσιμο εγίνετο στην αυλή. Εκείνοι όμως που εστερούντο αυλής δεν εδίσταζαν να σκάψουν ένα λάκκο μπροστά στην πόρτα των και να ψήσουν το αρνί των". Μαζί με το ψήσιμο το συνοδευτικο ήταν πυροβολισμοί και βαρελότα! 

Σύμφωνα με το Κέντρο Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών, «Το Πάσχα οι νοικοκυραίοι από τα Μεσόγεια κατέφθαναν στην πόλη με μουσικά όργανα να χαιρετήσουν τον “καλό κόσμο” σπίτι- σπίτι. Κατέληγαν στο Θησείο, όπου έψηναν αρνιά και κοκορέτσια και ξεφάντωναν μέχρι το πρωί, με τη συμμετοχή των Αθηναίων. Ο χορός είχε επικεφαλής των ιερέα και οι άλλοι ακολουθούσαν κατά ηλικία τραγουδώντας».

Το υπαίθριο σούβλισμα του αρνιού το Πάσχα είναι ένα από τα παλαιότερα ελληνικά έθιμα με ρίζες μάλιστα, στην αρχαία Ελλάδα. Η παράδοση απαιτούσε οι αρχαίοι Έλληνες, σαράντα ημέρες μετά τον θάνατο των συγγενών τους, να μαγειρεύουν δίπλα από τον τάφο, καθώς πίστευαν ότι στο γεύμα που δίνεται μετά την ταφή και στο μνημόσυνο, συμμετέχει και ο ίδιος ο νεκρός. Οι αρχαίοι έψηναν αρνιά σε εστίες, έπιναν κρασί και χόρευαν για να τον τιμήσουν. 

Η νύχτα της Ανάστασης είχε τις δικές της εκπλήξεις αφού τα κορίτσια τότε, είχαν ως συνήθεια να περιμένουν να κοιμηθούν για να δουν στον ύπνο τους αν θα "ανοίξει η τύχη τους" και θα βρουν γαμπρό "η νυξ της Αναστάσεως απετέλει μαντείον αλάθητον των ιδιοτροπιών της τύχης και ότι στο όνειρό των θα διέκρινον τον «καλόν» των!". Χάραζαν το όνομα του αγαπημένου τους στο κερί, και μετά την εκκλησία, όταν έπεφταν για ύπνο, έπρεπε να κοιμηθούν μαζί του.

Το πρωί του Πάσχα ήξεραν. Αν η λαμπάδα είχε μείνει άθικτη ο οιωνός ήταν καλός. Αν είχε σβηστεί τότε μαύρα τα μαντάτα.

Στην μεταπολεμική Αθήνα, όταν το άστυ ήταν στην περιοχή της Κυψέλης και στο Κολωνάκι, οι βοσκοί από τα ορεινά, δηλαδή το Γαλάτσι και τον Υμηττό, κατέβαιναν με το κοπάδι των αρνιών στην πόλη. Ήταν συνήθειο φυσικά να καθαρίζουν το σπίτι και να το ανανεώνουν, ενώ οι λαμαρίνες με τα κουλούρια και τα τσουρέκια πηγαιναν κι ερχόντουσαν στους φούρνους! Τη Μεγάλη Τετάρτη στα συστατικά του ευχέλαιου αποδίδονται θεραπευτικές ιδιότητες. Από το αλεύρι οι νοικοκυρές «ανάπιαναν» τη ζύμη για το ψωμί και την κουλούρα της Λαμπρής. Την Μεγάλη Πέμπτη από το πρωί οι γυναίκες έβαφαν τα αβγά, παλιότερα με μπακάμι, με ριζάρι, φύλλα από κρεμμύδια κλπ.

Το Μεγάλο Σάββατο το πρωί, οι πιστοί στόλιζαν το ναό με κλαδιά δάφνης με κορδέλες και δεντρολίβανο. Ο ιερέας λέγοντας το «Ανάστα ο Θεός» σκορπούσε δαφνόφυλλα. Οι πιστοί χτυπούσαν τα πόδια τους στο στασίδι αλλά και τις καμπάνεςγια να διώξουν τον θάνατο. Στην τελετή της Ανάστασης τα μεσάνυχτα, όταν ο ιερέας ψάλλει το «δεύτε λάβετε φως!» έτρεχαν οι νέοι να ανάψουν τη λαμπάδα τους, πρώτοι για γούρι και τα κορίτσια από κάποιον άντρα για να παντρευτούν.

Τέλος το απόγευμα της Κυριακής λάμβανε χώρα και το «κάψιμο του Ιούδα». Σε κάθε συνοικία, σε κάθε πλατεία έκαιγαν και ένα ομοίωμα του Ιούδα.

ΣΤΗΝ ΙΔΙΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ

Τα σπίτια που στέκονται στο χείλος του γκρεμού, καταρρέουν μέρα με τη μέρα

Stories 22.12.2024
Αν και τα συγκεκριμένα σπίτια στέκουν για χρόνια κυριολεκτικά στο χείλος του γκρεμού, οι πρόσφατες βροχοπτώσεις και οι κλιματικές αλλαγές έχουν επιδεινώσει δραματικά την κατάσταση.

Περίεργα εορταστικά έθιμα από όλη την Ελλάδα

Stories 22.12.2024
Τα Χριστούγεννα με άρωμα παράδοσης και… εκπλήξεις

Τι είναι το οικολογικό χρήμα ‑ Το κοινωνικοοικονομικό «πείραμα» στη Γαλλία

Νέα Εποχή 22.12.2024
Τι είναι τα τοπικά εναλλακτικά νομίσματα

Τι είναι το γυναικείο κίνημα 4B και πώς επηρεάζει το σeξ και τις σχέσεις των δυο φύλων

Νέα Εποχή 22.12.2024
Τα τέσσερα «όχι» - και τι σχέση έχει αυτό το κίνημα με τη νίκη του Donald Trump

Περίεργα επαγγέλματα που όμως πληρώνονται πολύ καλά

Stories 22.12.2024
Όχι, δεν είναι ο χειριστής αυτόματης τέντας!

Πολιτικοί, τραγουδιστές, ηθοποιοί: 7 διάσημοι που έπαιξαν σε διαφημιστικά

TV Σειρές 22.12.2024
Ένα μικρό αφιέρωμα σε διαφημίσεις που δεν ξεχάσαμε ποτέ

Τι συμβαίνει με τα μυστήρια drones στο Νιου Τζέρσεϊ

Νέα Εποχή Χτες
Από που έρχονται και τι ψάχνουν

Πώς είναι η ζωή για μια Ελληνίδα μαμά στο εξωτερικό


ΡΕΠΟΡΤΑΖ Stories Χτες
Χαρές, δυσκολίες και προσαρμογή σε μια νέα πραγματικότητα

Gen Z: Οι άγραφοι κανόνες που οι εργαζόμενοι δεν ακολουθούν

Νέα Εποχή Χτες
Οι παλιότερες γενιές σίγουρα μελαγχολούν...

Η κόντρα Ντόναλντ Τραμπ και Αντι Γουόρχολ για ένα πίνακα

Stories Χτες
Η συνεργασία που ναυάγησε και έφερε «φέσια»

Ποιοι celebrities εχουν στο σπίτι τους ακριβά έργα τέχνης

Stories Χτες
Αυτοί οι διάσημοι δεν βλέπουν την τέχνη μόνο ως διακόσμηση, αλλά και ως επένδυση