Οι περισσότεροι αναφέρονται σε αυτόν ως «ο βασιλιάς». Κάποιοι μάλιστα, αν τον πεις με το όνομα τού σε διορθώνουν. Σου λένε, όχι Elvis Presley, αλλά «The King». Από την δεκαετία του ’50 μέχρι σήμερα, κανείς άλλος καλλιτέχνης δεν έχει προκαλέσει τέτοια μανία στο κοινό για πάνω από 70 χρόνια. Υπήρξαν πολλοί που προκαλούσαν στο κοινό τσιρίδες ενθουσιασμού, που τους έκαναν επίθεση για ένα κομμάτι ρούχου τους, αλλά ο Elvis δεν ήταν μόνο αυτό.
Ο Elvis δημιούργησε το πρότυποι του σταρ. Για πολλούς ήταν ο Μεσσίας, που θα τους μετέφερε από μια σεμνότυφη εποχή, όπου όλα απαγορεύονταν, σε μια εποχή επανάστασης, στη μουσική, στη διασκέδαση, στο σeξ. Γι’ αυτό και από πολλούς λατρεύτηκε σαν θεός, με αρκετούς συγγραφείς να έχουν ερευνήσει αυτή ακριβώς έννοια. Ότι ο Elvis για πολλούς φαν του, δεν ήταν απλά ένας σταρ, αλλά μια θεότητα της ροκ.
Βρήκε πολλούς μιμητές. Οι Beatles ήταν μόνο ένα παράδειγμα. Στην αρχή της καριέρας τους, ντύνονταν, κινούνταν και μιλούσαν σαν τον Elvis. Κάτι που για πολλούς ανθρώπους, συνεχίζεται μέχρι και σήμερα. Αυτό δεν είναι κάτι απλό και μάλλον συμφωνούμε σε αυτό. Πόσοι καλλιτέχνες συγκέντρωσαν αυτή τη λατρεία στο πρόσωπό τους, η οποία όχι μόνο επιμένει 46 χρόνια μετά τον θάνατό του, αλλά παραμένει παγιωμένη και αναπόσπαστο κομμάτι της αμερικανικής κουλτούρας;
Ο Elvis λοιπόν λατρεύτηκε σαν θεός και σε αυτό το επεισόδιο του αφιερώματος, θα ανατρέξουμε στο παρελθόν τους για να δούμε ως συνήθως από που ξεκίνησε όλη αυτή η λατρεία και ύστερα να παραθέσουμε δυο παραδείγματα που αποδεικνύουν του λόγου το αληθές. Ο «βασιλιάς» δεν παραμένει απλά βασιλιάς, αλλά λατρεύτηκε σαν θεός εν ζωή αλλά και μετά τον θάνατό του. Γι’ αυτό και παραμένει, ένα σύμβολο, που ξεπέρασε την αρχική του σημασία.
@brittanica.com
Η αρχή
O Elvis γεννήθηκε σε μια πάμπτωχη οικογένεια. Κάποιες μέρες δεν υπήρχε ούτε φαγητό. Έφυγαν από το Tupelo και μετακόμισαν στο Memphis, όπου ο Elvis άρχισε να κάνει audition, έχοντας ξεκινήσει να γρατζουνάει τις κιθάρες από τα 11 του χρόνια. Το τηλεφώνημα ήρθε και τα επόμενα χρόνια σιγά σιγά θα χτιζόταν μια σπουδαία καριέρα.
Μεγάλο ρόλο σε αυτήν έπαιξε και ο ατζέντης του Συνταγματάρχης Tom Parker. Ο Elvis έκλεισε χάρη σε αυτόν την πρώτη του συμφωνία και η επιτυχία δεν άργησε ούτε στιγμή να έρθει. Όπου έμπαινε ο κόσμος τσίριζε, έκλαιγε, λιποθυμούσε κοιτάζοντάς τον με δέος. Οι γυναίκες περισσότερο. Γι’ αυτό εκείνη την εποχή πολλοί άνδρες τον μίσησαν.
Το 1958, όταν αποκάλυψε ότι κληρώθηκε να καταταγεί στον αμερικανικό στρατό και να υπηρετήσει τελικά στη Γερμανία, πραγματικά υπήρξαν λίγες ώρες εθνικού πένθους. Ωστόσο το merchandise του τον κράτησε ζωντανό τα δυο επόμενα χρόνια, αφού ακόμα και εκείνα που έλεγαν «I Hαte Elvis» τα πουλούσε ο ίδιος μαζί με τον μάνατζερ του.
Ήταν ένας καταλύτης για εκείνη την περίοδο. Εκατομμύρια άνθρωποι τον ακολουθούσαν και ξεκίνησαν να τον μιμούνται. Πολλοί μετέπειτα σταρ της ροκ του οφείλουν την έμπνευση και μέρος της επιτυχίας τους. Ο Bruce Springsteen είχε πει χαρακτηριστικά: «Ήταν σαν να ψιθύρισε το όνειρό του στα αυτιά μας και εμείς αμέσως να το ονειρευτήκαμε».
Τον λάτρευαν σχεδόν όλοι και όσοι δεν το έκαναν, δεν τους ήταν αδιάφορος, αλλά τον έβρισκαν ελεεινό και άθλιο. Ιεροκήρυκες και λοιποί αναλυτές τον αφόριζαν, βρίσκοντας το οτιδήποτε για να τον κατηγορήσουν. Ωστόσο, σε κάθε του εμφάνιση ο κόσμος δεν καταλάβαινε τίποτα και τον λάτρευε σαν κάτι περισσότερο από άνθρωπο. Σαν σύμβολο σίγουρα αλλά και κάτι περισσότερο. Κι εκείνος μπορεί να ήταν τολμηρός με τις κινήσεις του, το βλέμμα του και γενικά την γλώσσα του κορμιού του, αλλά εμφανιζόταν πάντα ευγενικός, γλυκομίλητος ακόμα και ντροπαλός. Αυτός ο συνδυασμός της ταπεινότητας και της αυτοπεποίθησης που τον διέκρινε, τον συνόδευσε σε όλη την πορεία της ζωής του μέχρι και τον θάνατό του.
Η Graceland
Στις 16 Αυγούστου του 1977, ο Elvis Presley έφυγε από την ζωή σε ηλικία μόλις 42 ετών. Η έπαυλη που είχε αγοράσει στο Memphis του Tennessee, ονομαζόταν Graceland, ένα όνομα που έχει από μόνο του θρησκευτικό χαρακτήρα. Κι έτσι παρέμεινε μετά τον θάνατο του Presley, ο οποίος θάφτηκε μέσα στο έδαφος των 56 χιλιάδων τετραγωνικών μέτρων της περιουσίας του.
Αρχικά η εκτελεστής της διαθήκης του ήταν η Priscilla Presley, η οποία βρέθηκε μπροστά στο δίλημμα να την πουλήσει. Ωστόσο ψάχνοντας τον τρόπο που λειτουργούν κάποια άλλα μουσεία, αποφάσισε να προσλάβει έναν μάνατζερ και να την μετατρέψει σε τέτοιο. Οι πύλες της Graceland για το κοινό άνοιξαν στις 7 Ιουνίου του 1982 και μέσα σε έναν μήνα, είχε βγάλει όλα τα έξοδα που επένδυσε η οικογένεια σε αυτή. Η εταιρεία σε λίγο καιρό είχε αξία 100 εκατομμύρια δολάρια.
Κάθε χρόνο στην επέτειο του θανάτου του γίνεται μια ακολουθία, μια πομπή μέσα στην Graceland. Χιλιάδες κόσμου, έρχονται από όλα τα πέρατα της χώρας, αλλά και του εξωτερικού για αποτίσουν φόρο τιμής στον Elvis, με την τελετή να είναι άκρως θρησκευτική. Το 2002 στην 25η επέτειο του θανάτου του, μαζεύτηκαν πάνω από 40 χιλιάδες άνθρωποι, ενώ στην 40η, ο αριθμός ξεπέρασε τους 50 χιλιάδες.
Οι επισκέπτες πολλές φορές μπορεί να σχεδιάζουν αυτή την επίσκεψη για χρόνια. Κατά τη διάρκεια, με αγιογραφικό τρόπο, οι επισκέπτες φορούν ακουστικά όπου ακούν για τη ζωή του βασιλιά Elvis, που γι’ αυτούς έχει μετατραπεί σε θεό. Κάτι που αποδεικνύουν και λίγο αργότερα, αφού πολλοί όταν φτάνουν στην περιοχή που είναι ο τάφος του, προσεύχονται, γονατίζουν μπροστά του με δέος και καμιά φορά τραγουδούν με ρυθμό ψαλμωδίας κάποια από τα τραγούδια του.
Αρκετοί από αυτούς είναι ντυμένοι όπως εκείνος. Οι Elvis Impersonators, είναι ένα μεγάλο κομμάτι της κουλτούρας που έχει δημιουργηθεί γύρω από τον βασιλιά της rock n roll, με τον αριθμό τους, την προσπάθεια μίμησης και τον σεβασμό που δείχνουν σε αυτό, να έχουν μετατραπεί σε κάτι περισσότερο, που αποδεικνύει επίσης, ότι ο Elvis λατρεύτηκε σαν κάτι περισσότερο από άνθρωπος.
Το ιερατείο του Elvis Presley
Οι Elvis Impersonators υπάρχουν παντού. Οι περισσότεροι βρίσκονται στο Λας Βέγκας βέβαια, όπου μεταξύ άλλων τελούν και γάμους, ως άλλοι ιερείς. Αλλά τόσο σημαντικό και λογικό το θεωρούν πολλοί. Ότι η μορφή του Elvis είναι τόσο ιερή, που μπορεί ακόμα και να δώσει τις ευλογίες της, ώστε ένα ζευγάρι να παντρευτεί.
Το 1992, στο βιβλίο του «Elvis Presley: The Cult of the King», ο συγγραφέας και ανταποκριτής του BBC σε θέματα θρησκείας, αναλύει το ταξίδι του προς την Graceland και περιγράφει ένα σκηνικό που παραπέμπει σε μια θρησκεία και σε μια λατρεία που ξεπερνά την ανθρώπινη υπόσταση. Μίλησε με ανθρώπους που είπαν ότι νιώθουν την παρουσία του Elvis καθημερινά δίπλα τους και πως δεν πέθανε ποτέ.
Η πιο χαρακτηριστική δήλωση που μεταφέρει ο συγγραφέας είναι αυτή ενός Μεθοδιστή ιερέα του οποίου η εκκλησία βρίσκεται κοντά στην Graceland σε μια οδό που έχει το όνομα του Elvis Presley. «Μερικά άτομα που φαίνεται να μην έχουν κανένα σκοπό στη ζωή τους και αναζητούν έναν, βρίσκουν αυτόν τον σκοπό στον Elvis και ίσως τον χρησιμοποιούν ως Θεό. Μερικοί από αυτούς τον θεωρούν ως Θεό αν κρίνω από την αφοσίωσή τους. Το μήνυμα που βρίσκουν στη λατρεία είναι ίσως ένα μήνυμα ελπίδας. Ότι ο Elvis μεγάλωσε άσημος, φτωχός και αργότερα έκανε μεγάλη επιτυχία. Αν εκείνος μπόρεσε να το κάνει αυτό, τότε ίσως άλλοι άνθρωποι μπορούν».
Αυτοί λοιπόν που ντύνονται, μιλάνε, φέρονται και τραγουδούν σαν τον Elvis ίσως το έχουν βάλει σκοπό από μικροί, δηλαδή σε όλη τους τη ζωή. Για άλλους βέβαια μπορεί να είναι ένας τρόπος να βγάλουν απλά χρήματα. Αλλά όπως αναφέρει και ο Harrison στο βιβλίο, πως οι impersonators του Elvis είναι οι αντιπρόσωποί του στη Γη, κάτι σαν τους ιερείς που εκπροσωπούν οποιαδήποτε θρησκεία.
Αυτοί λοιπόν αποτελούν κάτι σαν το ιερατείο του Elvis, κάνοντας γάμους, τραγουδώντας σαν αυτόν, μιμούμενοι τις κινήσεις και τη φωνή του. Αν και κάποιοι άλλοι συγγραφείς, διαφωνούν με τη θρησκευτική πλευρά του θέματος, όπως ο Gregory L. Reece, συμφωνούν σε κάτι: πως υπάρχει αυτή η θρησκευτική εικόνα του Elvis στην ποπ κουλτούρα, ότι στη συλλογική συνείδηση του κόσμου, ο Elvis λατρεύεται σαν κάτι το θεϊκό.
Επίλογος
Αρκετοί φανατικοί θαυμαστές του, διηγούνται την ιστορία του με καθαρά θρησκευτικό τόνο. Γεννήθηκε φτωχός σε ένα σπίτι λίγο μεγαλύτερο από στάβλο και πέθανε προδομένος από τους φίλους του. Στο Τούπελο μάλιστα, στη γενέτειρα του στο Mississippi, υπάρχει ένα παράθυρο διακοσμημένο με γυαλί στο τοπικό εκκλησάκι, όπου αναπαρίσταται η μορφή του Elvis. Ο κόσμος βέβαια αρνείται ότι είναι για θρησκευτικούς λόγους, αλλά παρολ’ αυτά είχε την ανάγκη να βάλει τη μορφή του στην εκκλησία του, αφού η σύνδεση μαζί του δεν είναι μόνο ανθρώπινη.
Όταν πέθανε υπήρξαν πολλοί που δεν το πίστεψαν. Υπήρξαν μάλιστα πολλά περιστατικά με ανθρώπους που υποστηρίζουν ότι τον είδαν. Πράγματι, η φήμη ότι ο Elvis δεν πέθανε ήταν γνωστή ακόμα και στην Ελλάδα, όταν μεγαλώναμε.
Ο Elvis όπως αναφέραμε και παραπάνω έχει και ένα άλλο χαρακτηριστικό που έχουν όλοι οι άνθρωποι που λατρεύτηκαν σαν θεοί. Προκάλεσε μόνο ακραία συναισθήματα. Ή λατρεύτηκε ή μισήθηκε. Κι αυτό είναι ένα χαρακτηριστικό όλων αυτών των ανθρώπων.
Μπορεί ο ίδιος λοιπόν να τραγούδησε σαφέστατα και ξεκάθαρα ότι «Τhere is no Other God But God», δηλαδή ότι «Δεν υπάρχει άλλος θεός παρά μόνο ο θεός», αλλά φαίνεται πως υπάρχουν ακόμα και σήμερα κάποιοι που διαφωνούν μαζί του. Γιατί στο όνομά του, στο όνομα ενός βασιλιά, τίτλου που κανείς δεν αμφισβητεί, υπάρχει όντως μια λατρεία, μια συνολική εικόνα ενός ανθρώπου που ξεπέρασε κατά πολύ τα όρια του και κατάφερε να γίνει κάτι παραπάνω από θρύλος.
