Σήμερα έμαθα: Ποιο βιβλίο απαγορεύθηκε πρώτο στην ιστορία;
Η λογοκρισία του γραπτού λόγου υπάρχει από πολύ παλιά
Από το NEWSROOM Δημοσίευση 4/10/2023 | 00:21
Δεν υπάρχει μεγαλύτερη απόδειξη για τη δύναμη του γραπτού λόγου από το ότι οι άνθρωποι έψαχναν ιστορικά τρόπους να τον απαγορεύσουν. Ακόμα και βιβλίο του Dr. Seuss έχει απαγορευτεί το 1971, ως πολιτικό σχόλιο.
Πολιτιστικοί κανόνες, πολιτικές, προσωπικές πεποιθήσεις, σχολική πολιτική και άλλοι παράγοντες μπορούν να συνωμοτήσουν για να θεωρηθεί ένα βιβλίο πολύ εμπρηστικό για να κυκλοφορήσει. Αλλά πόσο πίσω πηγαίνει αυτή η πολιτική ελέγχου της σκέψης;
Όπως συμβαίνει συχνά όταν κοιτάζετε πίσω στην ιστορία, υπάρχουν περισσότερες από μία πιθανές απαντήσεις. Αλλά ένας από τους κορυφαίους διεκδικητές έχει έναν αρκετά προβλέψιμο ένοχο: τους Πουριτανούς.
Το 1637, ένας άνδρας που ονομαζόταν Thomas Morton εξέδωσε ένα βιβλίο με τίτλο New English Canaan. Σε αυτό έκανε σκληρή κριτική για την συντηρητική ζωή των Πουριτανών, την οποία είχε δει με τα μάτια του όταν μετακόμισε στη Μασσαχουσέττη το 1624. Για την κουλτούρα των ανθρώπων της περιοχής, ο Morton ήταν ένας ηδονιστής που του άρεσαν τα γλέντια. Ήταν επίσης φιλικός με τους ιθαγενείς Αμερικανούς, κάτι που δεν άρεσε στους πουριτανούς. Τελικά εξοστρακίστηκε από την περιοχή και αργότερα υπέβαλε μήνυση για την αναγκαστική μετεγκατάστασή του.
Στα μάτια της κοινότητας, ο Morton δεν ήταν ένα πρότυπο άνδρα αλλά μια άμεση απειλή για τον παγιωμένο τρόπο ζωής της. Το βιβλίο του έγινε αντιληπτό ως μια ολοκληρωτική επίθεση στην πουριτανική ηθική, έτσι το απαγόρευσαν και ουσιαστικά απαγόρευσαν και τον ίδιο. Του αρνήθηκαν να επιστρέψει στη Μασσαχουσέττη και παρέμεινε persona non grata για την περιοχή μέχρι το θάνατό του το 1643.
Άλλα βιβλία που αμφισβητήθηκαν για το περιεχόμενό τους εκείνη την εποχή ήταν το βιβλίο πολιτικής θεωρίας The Christian Commonwealth του πουριτανού ταραχοποιού John Elliot τη δεκαετία του 1640 και ένα άλλο αντιπουριτανικό βιβλίο, το The Meritorious Price of Our Redemption, του William Pynchon τη δεκαετία του 1650.
Αλλά μπορούμε να πάμε ακόμα πιο πίσω, όπου υπάρχουν και άλλα παραδείγματα απαγορευμένων βιβλίων, αν και ο ορισμός θα έπρεπε να επεκταθεί για να συμπεριλάβει την εκτέλεση των συγγραφέων. Μεταξύ 259 π.Χ. και 210 π.Χ., ο Κινέζος αυτοκράτορας Τσιν Σι Χουάνγκ εκτέλεσε 460 Κομφουκιανούς μελετητές θάβοντάς τους ζωντανούς, έχοντας την ιδέα ότι είναι ευκολότερο να αποτρέψουμε τους συγγραφείς από το να γράψουν αν είναι νεκροί. Το 35 μ.Χ., ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Καλιγούλας αποθάρρυνε τους ανθρώπους να διαβάσουν την Οδύσσεια του Ομήρου, επειδή μπορούσε να τους δώσει μια γεύση του τι σημαίνει να είσαι ελεύθερος.
Αυτό που επιχειρούν να κάνουν οι απαγορεύσεις βιβλίων και οι λογοκριτές για τον περιορισμό της ανάγνωσης είναι συχνά μάταιο. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να είναι επικίνδυνο για την ίδια την υγεία τους. Γύρω στο 1497, ο Girolamo Savonarola από τη Φλωρεντία, που φανταζόταν τον εαυτό του ως ένα είδος ηθικού δικτάτορα, τα έβαλε με όλα όπως τα αστεία, το σeξ και κάθε είδους «ανηθικότητα». Ο Savonarola έκαψε βιβλία, ποιήματα και πίνακες σε μεγάλες φωτιές. Όμως το 1498, ο Savonarola παρευρέθηκε σε μια άλλη φωτιά. Εκείνη τη φορά, ήταν ο ίδιος που καιγόταν.
Πληροφορίες: mentalfloss.com