Η Νέα Υόρκη πρωτοστατεί σε μια ηχηρή κίνηση για την αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης. Κι αυτό σημαίνει πως βάζει σειρά από νέους κανονισμούς που θεσπίζουν ένα αυστηρότερο πλαίσιο λειτουργίας και περιορίζουν σημαντικά τις βραχυχρόνιες ενοικιάσεις διαμερισμάτων.

Τα νέα μέτρα προβλέπουν συγκεκριμένους και αυστηρούς κανόνες και περιορισμούς για τους ιδιοκτήτες διαμερισμάτων βραχυχρόνιας μίσθωσης. Συγκεκριμένα στο εξής οι νόμιμες βραχυχρόνιες ενοικιάσεις αφορούν μόνο ακίνητα για φιλοξενία έως δύο ατόμων, ενώ ο οικοδεσπότης θα πρέπει να αποδεικνύει ότι διαμένει σε αυτά και ταυτόχρονα να είναι πάντα παρών, όσο διαμένει ένας επισκέπτης ή δύο επισκέπτες στο σπίτι του, οι οποίοι θα πρέπει να έχουν ταυτόχρονα πρόσβαση σε όλα τα μέρη του σπιτιού.

Αντικατοπτρίζοντας τον ολοένα και πιο επαγγελματικό χαρακτήρα της Airbnb, η πλειονότητα των ακινήτων που αναφέρονται στον ιστότοπο δεν είναι ελεύθεροι χώροι. Στο Λονδίνο, για παράδειγμα, από τα 81.000 διαθέσιμα ακίνητα της Airbnb, περισσότερα από 50.000 είναι ολόκληρα ακίνητα, που σημαίνει ότι τουλάχιστον ένα στα 74 σπίτια στην πρωτεύουσα του Ηνωμένου Βασιλείου είναι διαθέσιμο για βραχυπρόθεσμη μίσθωση. Ο νόμος της Νέας Υόρκης απαιτεί από τους οικοδεσπότες να εγγραφούν στο γραφείο του δημάρχου και να αποδείξουν ότι θα μένουν στο σπίτι που νοικιάζουν κατά τη διάρκεια της διαμονής τους. Δεν επιτρέπονται περισσότεροι από δύο επισκέπτες κάθε φορά - ουσιαστικά απαγορεύονται οι οικογένειες - και οι οικοδεσπότες που παραβιάζουν τη νομοθεσία μπορεί να τιμωρηθούν με πρόστιμο έως και 5.000 $.

Ο νέος νόμος, γνωστός ως Τοπικός Νόμος 18, ακολουθεί μια δικαστική διαμάχη με την Airbnb, η οποία μήνυσε την πόλη δύο φορές, απηχώντας νομικές μάχες με άλλες πόλεις που προσπαθούν να περιορίσουν την εταιρεία. Στο Εδιμβούργο, τη δεύτερη πόλη με τις περισσότερες επισκέψεις από διεθνείς τουρίστες στην ΗΒ, το συμβούλιο αναγκάστηκε να τροποποιήσει το προτεινόμενο σύστημα αδειοδότησης.

photo:John Tekeridis/Pexels

Μετά από δικαστική αναθεώρηση που ασκήθηκε από ιδιοκτήτες παραθεριστών τον Ιούνιο διαπίστωσε ότι το τεκμήριο κατά της ενοικίασης ολόκληρων διαμερισμάτων σε βραχυπρόθεσμη βάση (εκτός εάν οι ιδιοκτήτες μπορούσαν να αποδείξουν γιατί έπρεπε να εξαιρεθούν) ήταν παράνομο, το σύστημα αδειοδότησης υποβαθμίστηκε, με κανόνες Αυτό θα δυσκόλευε την ενοικίαση κατοικιών, καθώς οι άδειες διακοπών καταργούνται. Στο Βερολίνο, η ενοικίαση ολόκληρων κατοικιών έγινε παράνομη το 2016, αλλά η απόφαση ανατράπηκε το 2018, αν και παραμένουν σημαντικοί περιορισμοί.

Σε ολόκληρη την Ευρώπη, ένα συνονθύλευμα διαφορετικών εθνικών νόμων και διαφορετικών περιορισμών μεταξύ των πόλεων αντικατοπτρίζει τις προσπάθειες εισαγωγής διαφορετικών βαθμών ρύθμισης.

Πόλεις όπως η Βαρκελώνη και η Μαδρίτη επιβάλλουν αυστηρότερους περιορισμούς, ενώ το Λονδίνο και η Πράγα είναι από τις λιγότερο ρυθμιζόμενες. Πολλές πόλεις θέτουν πλέον όρια στον αριθμό των διανυκτερεύσεων ετησίως που οι οικοδεσπότες μπορούν να νοικιάσουν ένα ακίνητο, με όριο 90 ημερών στο Λονδίνο και 120 ημερών στο Παρίσι.

photo: Cottonbro/Pexels

Αλλά εκτός εάν η συμμόρφωση παρακολουθείται αυστηρά, οι ιδιοκτήτες παραβιάζουν τους κανόνες. Εταιρείες διαχείρισης ακινήτων όπως η Houst, η οποία λέει ότι βρίσκει το όριο των 90 ημερών του Λονδίνου «πολύ περιοριστικό», απαριθμούν τα σπίτια σε πολλές πλατφόρμες, συμπεριλαμβανομένων των Expedia και Booking.com, καθώς και της Airbnb. Στη Βαρκελώνη, η Ada Colau, ακτιβίστρια στέγασης έγινε δήμαρχος της πόλης από το 2015 έως το 2023, έκλεισε χιλιάδες παράνομα διαμερίσματα διακοπών και αρνήθηκε να ανανεώσει άδειες σε περιοχές με τη μεγαλύτερη πυκνότητα Airbnbs, ενώ η Πορτογαλία σταμάτησε να εκδίδει νέες άδειες για Airbnbs και παρόμοια βραχυπρόθεσμες μισθώσεις, εκτός από τις αγροτικές περιοχές.

Στην Αγγλία, η κρίση προσιτότητας στις τουριστικές περιοχές με τον πολλαπλασιασμό των δεύτερων κατοικιών, σε συνδυασμό με τα ραγδαία ενοίκια σε μεγάλα τμήματα της χώρας, είναι πιθανό να οδηγήσει σε κάποια αλλαγή, με την κυβέρνηση να διαβουλεύεται για ένα πιθανό σχέδιο εγγραφής για βραχυπρόθεσμες ενοικιάσεις. Στην απάντησή του στη διαβούλευση, ο δήμαρχος του Λονδίνου, Sadiq Khan, ζήτησε την εισαγωγή ενός συστήματος αδειοδότησης, ισχυριζόμενος ότι πολλοί ιδιοκτήτες ακινήτων νοικιάζουν παράνομα σπίτια και παραβιάζουν τους κανόνες που περιορίζουν τους οικοδεσπότες της Airbnb σε 90 ημέρες. Για παράδειγμα, το συμβούλιο του Camden κατέγραψε περισσότερες από 4.400 βραχυπρόθεσμες ενοικιάσεις πέρυσι, εκ των οποίων σχεδόν το ένα τέταρτο υπερέβη το όριο των 90 ημερών.

Photo: AXP Photography/Pexels

Αλλά ακόμα κι αν η κυριαρχία της Airbnb περιοριστεί, μήπως είναι... ήδη αργά; Είναι μόνο ένας παράγοντας πίσω από το αυξανόμενο πληθωριστικό περιβάλλον σε πόλεις σε όλο τον κόσμο, αναγκάζοντας εκατομμύρια κόσμου να πληρώσουν δυσβάσταχτα ενοίκια και αποκλείοντας όλους εκτός από όσους έχουν υψηλά εισοδήματα από το να ανέβουν στη σκάλα στέγασης.

Οι κύριες αιτίες της παγκόσμιας στεγαστικής κρίσης δεν μπορούν να βρεθούν στις καταχωρίσεις της Airbnb, αλλά στην εκμετάλλευση των κατοικιών, πράγμα που σημαίνει ότι θεωρείται κυρίως ως οικονομικό περιουσιακό στοιχείο και όχι ως κοινωνικό αγαθό.

Σε συνδυασμό με τις συνέπειες της νομισματικής πολιτικής, τον πληθωρισμό, έως τα χαμηλά επιτόκια που διευκολύνουν μια πιστωτική έκρηξη, ακολουθούμενη από αύξηση των επιτοκίων που ωθεί τα ενοίκια προς τα πάνω, ο έλεγχος της ανάπτυξης της Airbnb μπορεί να είναι μόνο μέρος μιας πολύ ευρύτερης συζήτησης για το πώς θα λυθεί η στεγαστική κρίση.