Ο πόλεμος σε Ισραήλ και Παλαιστίνη μαίνεται εδώ και δέκα ημέρες με τα σημάδια να δείχνουν ότι δε θα υπάρξει άμεσα αποκλιμάκωση. Άμαχοι νεκροί και από τις δυο πλευρές, με την ανθρωπιστική κρίση που προϋπήρχε στη Γάζα να επιδεινώνεται όλο και περισσότερο, Μάλιστα, μέλος του ΟΗΕ που βρίσκεται στη Γάζα μίλησε για έναν κόσμο που «έχει χάσει την ανθρωπιά του».
Κάτι τέτοιο συμβαίνει και στον ψηφιακό κόσμο από την έναρξη του πολέμου. Οι χρήστες των social media ανταλλάσσουν βρισιές, υποστηρίζοντας τη μια ή την άλλη πλευρά. Οι συζητήσεις τους μοιάζει λες και πρόκειται για ποδοσφαιρικό αγώνα, με τα «θα σας γα…» και πολλά άλλα παρόμοια να δίνουν και να παίρνουν.
Αυτή η προσέγγιση δεν αφήνει κανέναν να δει τη φρίκη του πολέμου. Οι ζωές αμάχων που χάνονται εκατέρωθεν είναι κάτι το φρικτό, με τους υποστηρικτές να αποτυγχάνουν να το δουν, αφού γι’ αυτούς προέχει πως θα επιβληθούν στους αντιπάλους τους στα social media. Η ενημέρωση τους πάνω στο θέμα επίσης, φαίνεται να μην είναι ούτε καν η στοιχειώδης, με το μένος να δημιουργεί μίσος και όπως πάντα, το μίσος να δημιουργεί ακόμα περισσότερο μίσος.
Φυσικά, σε αυτό παίζουν ρόλο και τα ίδια τα social media με τα fake news να έρχονται στην επιφάνεια σε καθημερινή βάση και να αλλάζουν την ατζέντα σπέρνοντας περισσότερο μίσος, παραπληροφόρηση και προπαγάνδα. Και αυτά σε έναν πόλεμο, ότι χειρότερο μπορεί να τύχει στη ζωή ενός ανθρώπου. Οι σκοποί των ανθρώπων που βρίσκονται πίσω από αυτά είναι, εκτός από τους παραπάνω, αρκετοί ακόμα. Το μόνο που δεν κάνουν, είναι να βοηθούν την κατάσταση και να βοηθήσουν τον κόσμο να κατανοήσει όχι μόνο τι συμβαίνει, αλλά και το πόσο φρικτός και απάνθρωπος είναι ένας πόλεμος.
Οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης προσπαθούν να ελέγξουν το φαινόμενο αλλά αυτό δεν είναι εύκολο για όλες τις περιπτώσεις. Οι fake θεωρίες συνωμοσίας γίνονται viral και τα βίντεο που κανείς δεν ξέρει από που προέκυψαν, το ίδιο. Η ζωή έχει πολλή περισσότερη αξία απ’ όλο αυτό.
Οι Ευρώπη έχει προειδοποιήσει το TikTok, το Facebook, το X και το YouTube να ελέγξουν τις αναρτήσεις ώστε να μην ανεβαίνουν ανακρίβειες. Το X βρίσκεται σε δεινότερη θέση, με το TikTok να έχει αυξήσει τους πόρους για να εντοπίζεται το παραπλανητικό περιεχόμενο και το Facebook να δημιουργεί κέντρο ειδικών επιχειρήσεων στελεχωμένο με εμπειρογνώμονες, συμπεριλαμβανομένων ατόμων που μιλούν άπταιστα εβραϊκά και αραβικά.
Φυσικά, κάποιες ειδήσεις τα καταφέρνουν. Μια viral ιστορία έλεγε πως το Ισραήλ είχε βομβαρδίσει την Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία του Αγίου Πορφυρίου στη Γάζα. Η εκκλησία αργότερα το αρνήθηκε. Σε άλλες περιπτώσεις πάλι, έχουν παρατηρηθεί βίντεο με σωστές πληροφορίες αλλά συνοδεύονται από ψευδείς ισχυρισμούς.
Όλα αυτά οδηγούν σε περισσότερο μίσος, δηλαδή αυτό που πρέπει πάση θυσία να αποφευχθεί, αλλά και σε έξαρση της αντισημιτικής και ισλαμοφοβικής ρητορικής. Ο Γκράχαμ Μπρούκι, ανώτερος διευθυντής του Εργαστηρίου Ψηφιακής Εγκληματολογικής Έρευνας στο Atlantic Council στην Ουάσιγκτον, ανέφερε πως η τάση περιλαμβάνει ένα κύμα τρομοκρατικής προπαγάνδας, περιεχόμενο που απεικονίζει παραστατική βία, παραπλανητικούς και ξεκάθαρα ψευδείς ισχυρισμούς και ρητορική μίσους. Ιδιαίτερα δε «αυξήσεις σε συγκεκριμένες και γενικές ισλαμοφοβικές και αντισημιτικές αφηγήσεις».
Μέσα από όλα αυτά, από τον οπαδικό διάλογο αλλά και τα fake news, ο ψηφιακός κόσμος αδυνατεί να συλλάβει την πραγματικότητα του πολέμου, σε έναν πολύ επικίνδυνο βαθμό, που παίζει και αυτός το ρόλο του ενάντια στην αποκλιμάκωση του. Ο πόλεμος είναι δυστυχία, για όλες τις πλευρές. Ας έχουμε αυτό στο μυαλό μας, όταν σχολιάζουμε και βλέπουμε εικόνες από αυτόν.
