Ο τσαρλατάνος γιατρός που με τον τρόπο του βοήθησε την επιστήμη
Τα εργαλεία του που δεν χρησίμευαν πουθενά
Γράφει ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ Δημοσίευση 1/12/2023 | 00:15
Όσο υπάρχουν ευκολόπιστοι άνθρωποι, υπάρχουν και τσαρλατάνοι πρόθυμοι να τους εκμεταλλευτούν - και ακόμη και διάσημα μεγάλα μυαλά, όπως ο πρώτος πρόεδρος των ΗΠΑ.
Ο Ελίσα Πέρκινς ήταν ένας γιατρός από τις Ηνωμένες Πολιτείες που δημιούργησε μια δόλια ιατρική συσκευή, το Perkins Patent Tractors. Αν και ήταν κατασκευασμένα από χάλυβα και ορείχαλκο, ο ιδιος ισχυρίστηκε ότι ήταν κατασκευασμένα από ασυνήθιστα κράματα μετάλλων.
Η θαυματουργή θεραπεία του Ελίσα Πέρκινς δεν περιελάμβανε μυστηριώδη τονωτικά ή αμφισβητήσιμες χειρουργικές επεμβάσεις. Για τη θεραπεία των ρευματισμών, της ουρικής αρθρίτιδας και άλλων παθήσεων, ο γιατρός συνέστησε το τρίψιμο δύο κομματιών μετάλλου στην πάσχουσα περιοχή.
Οι πατέντες του αποτελούνταν από μια μυτερή ορειχάλκινη ράβδο και μια σιδερένια. Όποιος είχε χρήματα για να αγοράσει τα εργαλεία... μπορούσε να χορηγήσει τη θεραπεία στον εαυτό του, και γρήγορα σάρωσε τη μεταεπαναστατική Αμερική - ακόμη και ο πρόεδρος Τζορτζ Ουάσιγκτον αγόρασε ένα σετ!
Τα εργαλεία του, όπως έλεγε θεράπευσαν τη φλεγμονή, τους ρευματισμούς και τον πόνο στο κεφάλι - και πώς έλεγε πως γινόταν κάτι τέτοιο; Άπλωνε τα εργαλεία στο σημείο του σώματος που πονούσε και τα περνούσε πάνω από το μέρος για περίπου 20 λεπτά. Ο ιδιος ισχυριζόταν ότι μπορούσαν «να αντλήσουν το επιβλαβές ηλεκτρικό υγρό που βρισκόταν στη ρίζα του πόνου». Τώρα οι ασθενείς πείθονταν πολλές φορές οτι τα συμπτώματά τους υποχωρούσαν; Yποχωρούσαν στ'αληθεια; Οι απόψεις διίστανται.
Μετά τον θάνατο του Πέρκινς, πάντως, οι Βρετανοί γιατροί άρχισαν να έχουν αμφιβολίες για τις μεθόδους του.
Πέρα από το ότι ήταν εργατικός και ακούραστος, ο Elisha Perkins είχε επίσης μερικές ασυνήθιστες συνήθειες που είδαν οι ασθενείς του: «Όταν έκανε τις επαγγελματικές του επισκέψεις και νύσταζε, έδινε το ρολόι του σε ένα άτομο και έπεφτε σε ένα κρεβάτι ή καναπέ, έδινε εντολή να ξυπνήσει σε πέντε λεπτά ακριβώς. Με αυτή την πρακτική του δόθηκε η δυνατότητα να εκτελεί τα καθήκοντά του με τρεις ή τέσσερις ώρες ύπνου τη νύχτα για πολλές διαδοχικές εβδομάδες».
Οι ράβδοι του Πέρκινς μπορεί όπως φαινεται να μην είχαν πραγματική ιατρική αξία, αλλά είχαν επιστημονική σημασία.
Έρευνα από το 1799 διαπίστωσε ότι τα άτομα ήταν εξίσου πιθανό να αναφέρουν ότι αισθάνονται «θεραπεύονται» από τα εργαλεία αυτά - ένα από τα πρώτα παραδείγματα του φαινομένου του εικονικού φαρμάκου σε μια επιστημονική μελέτη.