Το έθιμο της Καμήλας στην Γαλάτιστα: Αναβιώνει από νέα παιδιά ως σήμερα!
Κάθε χρόνο εδώ και πολλά χρόνια αναβιώνει το έθιμο της Καμήλας και ο γάμος της Μανιώς στη Γαλάτιστα της Χαλκιδικής.
Γράφει η ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΠΟΛΥΧΡΟΝΙΔΟΥ Δημοσίευση 5/1/2024 | 00:26
Το γαλατσιάνικο έθιμο της Καμήλας, κατά την προφορική παράδοση, δεν είναι άλλο παρά η αναπαράσταση ενός πραγματικού γεγονότος. Αυτό το γεγονός αναβιώνουν οι νέοι στο Σύλλογο της Γαλάτιστας και αξίζει να πας ως εκεί για να το ζήσεις!
Από την αρχαιότητα υπήρχε η συνήθεια στη Μακεδονία και τη Θράκη των μεταμφιεσμένων (τζαμαλάρηδων) σε ζώα (καμήλα, τράγος, ελάφι). Οι τζαμαλάρηδες παρίσταναν πονηρά όντα που διώχνουν τα κακά πνεύματα. Έφυγες για Χαλκιδική!
Πως ξεκίνησε
Στα τέλη του 19ου αιώνα ή στις αρχές του 20ου ζούσε στη Γαλάτιστα μια όμορφη κοπέλα, η Μανιώ. Η ομορφιά της ήταν ξακουστή και στα γύρω χωριά και ακόμη παραπέρα. Κόσμος πολύς πέρναγε από το σπίτι της: έμποροι που προφασίζονταν πως ήθελαν να πουλήσουν πραμάτειες περίεργες, οδοιπόροι που ακριβώς μπροστά στο σπίτι της διψούσαν... Όλους τους έβλεπε από το καφασωτό της αυλής το Μανιώ και χαιρόταν. Μα απ' την άλλη λυπόταν γιατί δεν ήταν όμορφοι. Τελικά η πανέμορφη Μανιώ βρήκε τον καλό της, ένα όμορφο παλικάρι που το συνάντησε κάποτε η κόρη κι έμεινε με το στόμα ανοιχτό. Μέρα με τη μέρα ο έρωτάς τους φούντωσε. Για κακή τους τύχη όμως έβαλε στο μάτι τη Μανιώ και ο αναιδής γιος του Τούρκου Επιτρόπου της περιοχής, ο οποίος παρά τις σοφές συμβουλές του πατέρα του που δεν ήθελε μπλεξίματα με τους γκιαούρηδες, έκλεψε την κόρη, προκαλώντας μεγάλη αναστάτωση στο χωριό.
Ο αγαπημένος της Μανιώς ανέλαβε δράση, φτιάχνοντας ένα ομοίωμα καμήλας όπως ο Δούρειος Ίππος στην Τροία! Ετοίμασαν ένα γλέντι. Για να μπορέσουν δε να μπουν στον τούρκικο οντά χωρίς να τους μετρήσουν, κάτω από το οποίο μπήκαν οι φίλοι του ερωτευμένου. Ο χορός, τα τραγούδια και τα καμώματα των νεαρών αντρών έφεραν αποτελέσματα. Οι Τούρκοι άνοιξαν τις πύλες κι άρχισαν να διασκεδάζουν με τους Ρωμιούς. Όταν οι Τούρκοι βρέθηκαν αναίσθητοι πάνω στις πλάκες να ροχαλίζουν, η παρέα βρήκε την Μανιώ, την έβαλε κάτω από την καμήλα και εξαφανίστηκαν. Μάλιστα, για να μην προλάβουν οι Τούρκοι να την ξαναπάρουν, την άλλη μέρα του Αϊ Γιαννιού τελέστηκε ο γάμος των δύο ερωτευμένων.
Η κατασκευή της Καμήλας
Κάθε χρονο ο Συλλογος Νεολαίας στη Γαλάτιστα φτιάχνει ένα τέτοιο ομοίωμα! Το στόμα στηρίζεται σε κορδόνια που είναι σκεπασμένα με ραμμένα σαγίσματα. Κάτω από το σώμα 3 άνδρες με κουδούνια βαδίζουν ή χορεύουν με ρυθμό.
Την ημέρα, λοιπόν, των Φώτων κατασκευάζεται το ομοίωμα της καμήλας, το οποίο είναι ένας ξύλινος σκελετός με επένδυση από χοντρά ρούχα υφαντά, ενώ στο εσωτερικό του είναι τοποθετημένα μεγάλα κουδούνια με τέτοιο τρόπο, ώστε να βγάζουν αρμονικό ήχο. Οι νέοι του χωριού ντύνονται με τις τοπικές ενδυμασίες.
Την Καμήλα τη συνοδεύουν κλαρίνα και νταούλια. Ένα γαϊδούρι φορτωμένο με ένα βαρελάκι για κρασί, μια νταμιτζάνα για το ούζο και ένα μεγάλο κοφίνι για το κρέας, τα λουκάνικα, το τυρί και το ψωμί που έδιναν οι νοικοκυρές.