Σήμερα έμαθα: Ποια ακριβώς εποχή ονομάζεται «Βικτωριανή»;
Δεν αφορούσε μόνο το Ηνωμένο Βασίλειο για ένα πολύ σημαντικό λόγο
Από το NEWSROOM Δημοσίευση 25/4/2024 | 00:34
Αυτές τις μέρες, ο όρος βικτωριανή θυμίζει εικόνες από καπέλα και φασαρία, βαγόνια τρένων και κάρβουνο. Με άλλα λόγια, χρησιμοποιείται συχνά ως συνώνυμο του παλιού καιρού με έναν αόριστα βρετανικό τρόπο. Αλλά οι ημερομηνίες έναρξης και λήξης της βικτωριανής εποχής δεν είναι καθόλου ασαφείς.
Η βικτωριανή εποχή πήρε το όνομά της από τη βασίλισσα Βικτώρια, η οποία κυβέρνησε το Ηνωμένο Βασίλειο από το 1837 έως το 1901. Ως εκ τούτου, ξεκίνησε μόλις έγινε βασίλισσα στις 20 Ιουνίου 1837 και τελείωσε με το θάνατό της στις 22 Ιανουαρίου 1901. Τα 63 χρόνια βασιλείας της Βικτώριας την έκαναν τη μακροβιότερη μονάρχη του Ηνωμένου Βασιλείου στην ιστορία, ένα ρεκόρ που έσπασε η βασίλισσα Ελισάβετ Β' τον Σεπτέμβριο του 2015.
Η Βιομηχανική Επανάσταση είχε ξεκινήσει στην Αγγλία δεκαετίες πριν ανέβει η Βασίλισσα Βικτώρια στο θρόνο και η βικτοριανή εποχή χαρακτηρίστηκε εν μέρει από τη μόχλευση αυτής της δύναμης για την ανελέητη επέκταση της Βρετανικής Αυτοκρατορίας. Μέχρι την αυγή του 20ου αιώνα, ο βρετανικός ιμπεριαλισμός είχε εξαπλωθεί τόσο πολύ που η βασίλισσα Βικτώρια κυβέρνησε περίπου το ένα τέταρτο του παγκόσμιου πληθυσμού.
Ο Καναδάς, η Νέα Ζηλανδία, η Αυστραλία, η Ινδία και τεράστιες εκτάσεις της Αφρικής όπως η σημερινή Κένυα, η Ουγκάντα, η Ζιμπάμπουε, η Νότια Αφρική, η Γκάνα κ.α., ήταν μερικές από τις πολλές περιοχές της Βρετανικής Αυτοκρατορίας. Αυτή η εκτεταμένη εξάπλωση εξηγεί γιατί ο όρος βικτωριανή εποχή δεν αναφέρεται απαραίτητα στο Ηνωμένο Βασίλειο κατά τη διάρκεια της βασιλείας της Βικτώριας, αλλά σε ολόκληρο τον κόσμο σε μια εποχή που η ισχύς της μεγαλύτερης αυτοκρατορίας γινόταν αισθητή ακόμη και από εκείνους που δεν ήταν άμεσα υπό την κατοχή της.
Πλήθος άλλων αξιομνημόνευτων γεγονότων συνέβησαν στο Ηνωμένο Βασίλειο και πέρα από αυτό, ενώ οι ηγέτες του έκαναν αρπαγή γης από τα μέσα έως τα τέλη του 19ου αιώνα. Ο μεγάλος λιμός κατέστρεψε την Ιρλανδία το 1845, ο Κάρολος Δαρβίνος δημοσίευσε το «On the Origin of Species» το 1859 και ο Τζακ ο Αντεροβγάλτης εμφανίστηκε, με τον εγγονό της Βασίλισσας Βικτώριας να θεωρείται αργότερα ύποπτος. Αξιοσημείωτες εφευρέσεις περιελάμβαναν τον τηλέγραφο, το τηλέφωνο και το εμβόλιο της ευλογιάς. Τα βικτοριανά χόμπι ήταν περίεργα, η βικτοριανή μόδα ήταν δυνητικά θανατηφόρα και τόσο οι βικτοριανές συμβουλές για το σeξ όσο και οι βικτοριανές ιατρικές συμβουλές ήταν αμφίβολες στην καλύτερη περίπτωση.
Η πολιτιστική και κοινωνικοοικονομική ατμόσφαιρα της βικτωριανής εποχής αποτυπώθηκε από τον Charles Dickens σε κλασικά έργα όπως το «A Christmas Carol» και το «Great Expectations». Θα μπορούσατε να πείτε ότι ήταν η καλύτερη εποχή ή η χειρότερη εποχή (αν και ο Ντίκενς έγραψε αυτή την φράση για τα χρόνια που οδήγησαν στη Γαλλική Επανάσταση).
Της βικτωριανής εποχής προηγήθηκε η Γεωργιανή περίοδος ή εποχή της Γεωργίου. Όταν η βασίλισσα Άννα (που υποδύθηκε η Ολίβια Κόλμαν στο The Favourite του 2018) πέθανε χωρίς κληρονόμο το 1714, ο θρόνος πήγε στον Γεώργιο Α' του Οίκου του Ανόβερου της Γερμανίας. Δεν ήταν ο πλησιέστερος συγγενής της βασίλισσας Άννας, αλλά ήταν ο πιο στενός προτεστάντης συγγενής της και σύμφωνα με την Πράξη του Διακανονισμού του 1701, απαγορευόταν στους Ρωμαιοκαθολικούς να κυβερνούν τη Βρετανία.
Τον Γεώργιο Α' ακολούθησαν μια σειρά από συναδέλφους από το Αννόβερο. Ο Γεώργιος Β' (που κυβέρνησε από το 1727 έως το 1760), ο Γεώργιος Γ' (1760 έως το 1820) και ο Γεώργιος Δ' (1820 έως το 1830). Λόγω των προβλημάτων του Γεωργίου Γ' με ψυχικές ασθένειες, ο γιος του, Γεώργιος Δ', ανέλαβε Πρίγκιπας Αντιβασιλέας το 1811. Αυτά τα εννέα χρόνια πριν γίνει βασιλιάς ονομάζονται περίοδος της Αντιβασιλείας ή εποχή της Αντιβασιλείας—ίσως πιο γνωστή ως η εποχή της ακμής της Τζέιν Όστεν.
Όπως η βασίλισσα Άννα, ο Γεώργιος Δ' πέθανε χωρίς κληρονόμο, έτσι ο μικρότερος αδελφός του Γουλιέλμος έγινε ο βασιλιάς Γουλιέλμος Δ' το 1830. Δεδομένου ότι κυβέρνησε μόνο για επτά χρόνια και ήταν μέλος του Οίκου του Ανόβερου, η βασιλεία του θεωρείται γενικά μέρος της γεωργιανής περιόδου.
Ως εγγονή του Γεωργίου Γ', η Βικτώρια ήταν επίσης μέλος του Οίκου του Ανόβερου, αλλά ήταν η τελευταία από το Αννόβερο που κάθισε στον θρόνο της Αγγλίας. Την διαδέχθηκε ο γιος της, Εδουάρδος Ζ΄, ο οποίος ακολούθησε τα βήματα του πατέρα του ως μέλος του Οίκου των Σαξ-Κόμπουργκ-Γκόθα.
Η βασιλεία του Εδουάρδου Ζ', γνωστή ως Εδουαρδιανή εποχή ή Εδουαρδιανή περίοδος, διήρκεσε από το 1901 μέχρι το θάνατό του το 1910. Από εκεί ανέλαβε ο γιος του, Γεώργιος Ε'. Δεδομένου ότι τα πράγματα ήταν σχεδόν κανονικά μέχρι το ξέσπασμα του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου το 1914, ορισμένοι ιστορικοί θεωρούν ότι η ημερομηνία λήξης της Εδουαρδιανής εποχής είναι το 1914.
Η πρακτική της ονομασίας εποχών με τους Βρετανούς ηγεμόνες έληξε με τον Εδουάρδο Ζ΄, αλλά η δυναστεία των Σαξ-Κόμπουργκ-Γκόθα συνεχίζει. Σήμερα, το γνωρίζουμε με ένα άλλο όνομα, το Windsor, το οποίο επέλεξε ο Γεώργιος Ε’ το 1917 επειδή το Σαξ-Κόμπουργκ-Γκόθα ακουγόταν υπερβολικά γερμανικό.