Οι πολιτικές δολοφονίες δεν είναι κάτι νέο στην ιστορία του κόσμου, ο 21ος αιώνας έχει δει αρκετές από αυτές. Κυρίως στη Μέση Ανατολή και τη Νότια Ασία, στον Βόρειο Καύκασο, την Αφρική και τα σύνορα ΗΠΑ-Μεξικού, όπου η βία που προκαλείται από τα καρτέλ είναι ανεξέλεγκτη.

Ξεκινούν από τοπικούς αξιωματούχους που καταπολέμησαν το οργανωμένο έγκλημα μέχρι προέδρους και πρωθυπουργούς, με το πιο γνωστό όνομα να είναι ο Ιάπωνας πρωθυπουργός Σίνζο Άμπε.

Ενώ ορισμένες από τις δολοφονίες σε αυτή τη μικρή λίστα, όπως του Σίνζο Άμπε, φαίνεται ότι ήταν έργο «μοναχικών λύκων» ή χωρών που ξεκαθάρισαν παλιούς λογαριασμούς, δεν μπορεί κανείς παρά να παρατηρήσει τον αμέτρητο αριθμό πολιτικών που σκοτώθηκαν από μέλη παραστρατιωτικών ομάδων. Τις περισσότερες φορές, οι δολοφόνοι συνδέονται με εξτρεμιστικές οργανώσεις, οργανωμένο έγκλημα και λαθρεμπόριο ναρκωτικών ή άλλους μη κρατικούς παράγοντες. Παρακάτω θυμόμαστε 5 πολιτικούς που δολοφονήθηκαν από το 2000 και μετά.

Σίνζο Άμπε

Ο πρώην πρωθυπουργός της Ιαπωνίας Σίνζο Άμπε, είχε ακολουθήσει μια πολιτική περιορισμού της οικονομικής ανόδου της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας μέσω μιας σειράς στρατιωτικών και οικονομικών μεταρρυθμίσεων, συμπεριλαμβανομένων προσπαθειών αλλαγής του ειρηνιστικού συντάγματος της χώρας για να επιτραπεί στον ιαπωνικό στρατό να επιχειρεί στο εξωτερικό και σε μη ειρηνευτικές δράσεις, για πρώτη φορά μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Παραμένοντας ενεργός στην πολιτική μετά την παραίτησή του από την πρωθυπουργία το 2020, η ατζέντα του έληξε το 2022, όταν ένας ένοπλος τον σκότωσε στην πόλη Νάρα.

Οι Ιάπωνες αξιωματούχοι έμαθαν γρήγορα το κίνητρο της δολοφονίας. Ο δράστης, ο Tetsuya Yamagami, είχε βάλει στο στόχαστρο τον Κορεάτη θρησκευτικό ηγέτη Χακ Τζα Χαν Μουν, επικεφαλής της αμφιλεγόμενης Εκκλησίας της Ενοποίησης - μια οργάνωση που συχνά χαρακτηρίζεται ως αίρεση. Σε μια επιστολή που φέρεται να εστάλη σε έναν ανώνυμο παραλήπτη, ο Yamagami είπε ότι η μητέρα του είχε δωρίσει μεγάλο μέρος του οικογενειακού πλούτου στην εκκλησία, καταστρέφοντας τα οικονομικά της οικογένειας. Ο θείος του επιβεβαίωσε ότι είχε δωρίσει περίπου 720.000 δολάρια και ότι τα χρηματικά προβλήματα που προέκυψαν ανάγκασαν τον Yamagami να εγκαταλείψει το κολέγιο.

Όταν ο Yamagami δεν μπόρεσε να πυροβολήσει τον Μουν λόγω των περιορισμών του COVID-19, στόχευσε τον Άμπε. Ο παππούς του Άμπε, ο πρώην πρωθυπουργός της Ιάπωνας, Νομπουσούκε Κίσι, είχε βοηθήσει στη δημιουργία της αντικομμουνιστικής πολιτικής πτέρυγας της ομάδας, με την οποία ο Άμπε διατηρούσε στενούς δεσμούς. Η δολοφονία του Άμπε ήταν ένα είδος εκδίκησης με πληρεξούσιο. Η κυβέρνηση του Πρωθυπουργού Φούμιο Κισίντα προσπάθησε έκτοτε να διαλύσει το ιαπωνικό τμήμα της Εκκλησίας της Ενοποίησης μετά τη δολοφονία, λόγω ανησυχιών ότι ασκεί υπερβολική επιρροή. Η οργάνωση έχει αρνηθεί κάθε παράνομη ενέργεια.

Ζοβενέλ Μοΐζ

Η θητεία του αείμνηστου προέδρου της Αϊτής, Ζοβενέλ Μοΐζ, ήταν τουλάχιστον ταραχώδης, καθώς η κυβέρνησή του πάλευε με τη φτώχεια, την αστάθεια και τη βία των συμμοριών. Για την τελευταία ειδικά, κατηγορήθηκε ότι επέτρεψε να γίνει ανεξέλεγκτη. Η δολοφονία του το 2021, η οποία συνέβη στο σπίτι του στην περιοχή Pelerin 5 του Πορτ-ο-Πρενς από τα χέρια μερικών πρώην Κολομβιανών στρατιωτών, απλώς επιδείνωσε την κατάσταση.

Μια έρευνα υπό την ηγεσία των ΗΠΑ κατηγόρησε πολίτες τριών διαφορετικών χωρών για τη δολοφονία, η οποία πιστεύεται ότι ήταν μέρος ενός ευρύτερου σχεδίου αλλαγής καθεστώτος από τους αντιπάλους του Μοΐζ. Αρχικά, η συνωμοσία ήταν η σύλληψη του Μοΐζ και η απομάκρυνσή του από το γραφείο. Μόλις η απαγωγή κρίθηκε αδύνατη από τεχνική άποψη, οι συνωμότες φέρεται να έβαλαν μια ομάδα πρώην Κολομβιανών στρατιωτών, που φέρεται να προσλήφθηκαν μέσω της ιδιωτικής εταιρείας ασφαλείας CTU με έδρα τη Φλόριντα, για να πραγματοποιήσουν το χτύπημα.

Αρχικά, οι εισαγγελείς υποψιάστηκαν ότι ο Αϊτό-αμερικανός γιατρός Κρίστιαν Εμμανουέλ Σανόν, ο οποίος φέρεται να ήθελε να γίνει πρόεδρος της Αϊτής, ήταν επικεφαλής της συνωμοσίας. Οι ομοσπονδιακοί εισαγγελείς ισχυρίστηκαν ότι ο Σανόν συζήτησε την αλλαγή καθεστώτος στην Αϊτή με έναν άλλο συνωμότη που ονομαζόταν Τζέιμς Σόλατζ. Οι συνωμότες, ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες, αποφάσισαν ότι ο Σανόν ήταν ένας κακός αντικαταστάτης του Μοΐζ και συμβιβάστηκαν με κάποιον άλλο, με αποτέλεσμα οι συνεργάτες του Σανόν να ισχυριστούν ότι ήταν στημένο. Το 2023, ο Rodolphe Jaar ομολόγησε την ενοχή του ότι παρείχε χρήματα για τα όπλα που χρησιμοποιήθηκαν στη δολοφονία, αλλά αυτό εξακολουθεί να αφήνει το ερώτημα ποιος τράβηξε τα νήματα. Οι ισχυρισμοί του Σανόν ότι ήταν αποδιοπομπαίος τράγος, έριξαν τις υποψίες στον γερουσιαστή της Αϊτής, Ζαν Τζοέλ Τζόζεφ, το πιο υψηλόβαθμο στέλεχος που κατηγορήθηκε για τη δολοφονία.

Άντριου Πένινγκτον

Ο Άντριου Πένινγκτον, ο οποίος υπηρέτησε ως δημοτικός σύμβουλος στην κομητεία Gloucester, στην Αγγλία, δολοφονήθηκε το 2000 όταν ένας θυμωμένος ντόπιος επιτέθηκε στο μέλος του κοινοβουλίου Nigel Jones, με ένα ξίφος σαμουράι, στα κεντρικά γραφεία του Φιλελεύθερου Δημοκρατικού Κόμματος. Ο Πένινγκτον μπήκε στη μέση για να προσπαθήσει να προστατεύσει τον Jones, αλλά μαχαιρώθηκε έξι φορές. Ο δολοφόνος, ένας ντόπιος και πατέρας δύο παιδιών, ονόματι Robert Ashman, καταδικάστηκε για ανθρωποκτονία εξ αμελείας και όχι για φόνο λόγω της ψυχικής του κατάστασης.

Τα κίνητρα του Ashman ήταν θολά. Την ημέρα της επίθεσης, είχε πει, σύμφωνα με την Independent, ότι «πήγε να δει τον κ. Jones για να τον τρομάξει και να ανακαλύψει την αλήθεια», αλλά όχι με την πρόθεση να τον σκοτώσει, κάτι που φαινομενικά σχετίζεται με τα ψυχικά του προβλήματα. Κατηγόρησε τον Jones πως δεν τον βοήθησε να σταθεί ξανά στα πόδια του, αλλά κατηγόρησε επίσης τις τοπικές αρχές επιβολής του νόμου ότι τον παρενόχλησαν χωρίς λόγο. Η κατάσταση του Ashman είχε επιδεινωθεί αφού υπέστη μια σειρά από σοβαρές αποτυχίες στη ζωή του, όπως χρεοκοπία, απώλεια εργασίας και διαζύγιο.

Σύμφωνα με τον ντετέκτιβ Wayne Murdock, οι ηρωικές ενέργειες του Πένινγκτον κατέληξαν να σώσουν τη ζωή του Jones, κερδίζοντας μετά θάνατον το μετάλλιο Τζορτζ, μια πολιτική τιμή που δίνεται για ηρωισμό. Ο Ashman αφέθηκε ελεύθερος από τη φυλακή το 2012 μετά από οκτώ χρόνια, αφού οι αρχές έκριναν ότι δεν αποτελεί πλέον απειλή.

Χεσούς Μανουέλ Λάρα

Το 2010, ο Χεσούς Μανουέλ Λάρα, δήμαρχος της συνοριακής πόλης Γουαδαλούπη (κοντά στο λιμάνι εισόδου Ciudad Juárez-El Paso), πλήρωσε το υπέρτατο τίμημα για την αντίθεσή του στη βία των καρτέλ όταν πυροβολήθηκε μπροστά στα μάτια της οικογένειάς του. Ο Λάρα ήταν ήδη στο ραντάρ των καρτέλ για τις προσπάθειές του να βάλει τάξη στη Γουαδαλούπη. Ωστόσο, η αστυνομική του δύναμη των 40 αστυνομικών, στους οποίους βασιζόταν το σχέδιό του, μειώθηκε σε μόλις τέσσερις καθώς οι άνδρες τον εγκατέλειψαν σιγά- σιγά, πιθανώς ενόψει απειλών θανάτου από καρτέλ. Καθώς οι απειλές κατά του ίδιου κλιμακώθηκαν, μετακόμισε την οικογένειά του στο Ciudad Juárez, μια από τις πιο επικίνδυνες πόλεις στην Αμερική, όπου δήμαρχος ήταν ο πολιτικός του συνεργάτης, Jose Reyes Ferriz. Δολοφονήθηκε αμέσως μετά.

Η δολοφονία του Λάρα ήταν ένα κλασικό παράδειγμα του βοήθησε μας ή θα πεθάνεις, που κυριαρχεί στα σύνορα ΗΠΑ - Μεξικού. Οι πολιτικοί και στις δύο πλευρές των συνόρων αντιμετωπίζουν την αυστηρή επιλογή να αγνοήσουν ή να υποστηρίξουν τη βία ή να διακινδυνεύσουν την απαγωγή, τα βασανιστήρια και τον θάνατο επειδή αντιτίθενται σε αυτήν, μερικές φορές με τη συνενοχή του μεξικανικού στρατού και των τοπικών αρχών επιβολής του νόμου. Ο θάνατος του Λάρα έδωσε κάποιες ενδείξεις πάνω σε αυτό. Σύμφωνα με τον Ferriz, ο Λάρα δεν ζήτησε ποτέ καμία επίσημη προστασία, αν και η θέση του ως δήμαρχος στα σύνορα και οι προηγούμενες απειλές που είχε δεχθεί θα του το επέτρεπαν. Δεν ενημέρωσε ποτέ τον Ferriz για την παρουσία του στο Ciudad Juárez. Από τις αρχές του 2024, η δολοφονία του παραμένει ανεξιχνίαστη.

Μπεναζίρ Μπούτο

Η Μπεναζίρ Μπούτο, κόρη του πρώην προέδρου του Πακιστάν, Ζουλφικάρ Αλί Μπούτο, ήταν η πρώτη γυναίκα που έγινε πρωθυπουργός του Πακιστάν, υπηρετώντας δύο θητείες μεταξύ 1988-90 και 1993-96. Μετά τη δεύτερη θητεία της, ένα στρατιωτικό πραξικόπημα του στρατηγού Περβέζ Μουσάραφ το 1999, σε συνδυασμό με ισχυρισμούς για διαφθορά και πιθανή ποινή φυλάκισης, την έστειλαν στην εξορία. Επέστρεψε στην πατρίδα της το 2007, κάτι που σήμανε το τέλος της, μόλις δύο μήνες μετά την απόβασή της από το αεροπλάνο.

Η Μπούτο επέστρεψε στο Πακιστάν αφού ο Μουσάραφ της έδωσε χάρη για τις κατηγορίες για διαφθορά αλλά οι απόπειρες δολοφονίας ξεκίνησαν σχεδόν αμέσως. Στο Καράτσι, δύο βομβιστές αυτοκτονίας χτύπησαν την αυτοκινητοπομπή της, χωρίς να καταφέρουν να την σκοτώσουν, αλλά σκότωσαν περισσότερους από 130 ανθρώπους. Μια δεύτερη επίθεση αυτοκτονίας από ένα 15χρονο αγόρι στο Ραβαλπίντι, ωστόσο, τη σκότωσε μαζί με άλλους 20. Οι υποστηρικτές της έδειξαν το δάχτυλο στην πακιστανική κυβέρνηση και σε τρομοκρατικές οργανώσεις, ενώ η κυβέρνηση κατηγόρησε αρχικά τα κενά ασφάλειας και τους Πακιστανούς Ταλιμπάν, οι οποίοι αρνήθηκαν κάθε ανάμειξη.

Η Υπηρεσία Πληροφοριών του Πακιστάν κατηγόρησε τελικά τον ηγέτη της Αλ Κάιντα, Οσάμα Μπιν Λάντεν, ότι παρείχε τα εκρηκτικά. Αυτό είναι εύλογο, καθώς η Μπούτο είπε στον Ντέιβιντ Φροστ του Al-Jazeera ότι οι Αφγανοί Μουτζαχεντίν είχαν προσπαθήσει να τη σκοτώσουν τη δεκαετία του '90. Αλλά μια τέτοια επιχείρηση πιθανότατα δεν θα είχε πετύχει χωρίς εσωτερική βοήθεια. Έτσι, πιστεύεται ότι τρομοκρατικές ομάδες και άλλοι αντίπαλοι της Μπούτο εντός του μηχανισμού ασφαλείας του Πακιστάν, συνεργάστηκαν για να τη σκοτώσουν. Οι συγγενείς της Μπούτο είπαν στο BBC ότι η συνενοχή εκτείνεται μέχρι τον ίδιο τον Μουσάραφ, κατηγορώντας τον πρώην πρόεδρο ότι μείωσε την ασφάλεια της Μπούτο. Έκτοτε, το Πακιστάν κατηγορεί τον Μουσάραφ για τη δολοφονία και τον θεωρεί φυγόδικο.

Πηγή φωτογραφιών: wikipedia.org