Σήμερα έμαθα: Το λάθος που οδήγησε στον όρο του σeξ «Ιεραποστολική στάση»
Το λάθος και η αργοπορημένη αμφισβήτηση
Από το NEWSROOM Δημοσίευση 13/5/2024 | 00:18
Στο εγχειρίδιο του 1972 για το σeξ The Joy of Sex, ο συγγραφέας Alex Comfort περιέγραψε το «γαμήλιο» σeξ, στο οποίο ένας άνδρας βρίσκεται πάνω από μια γυναίκα που βρίσκεται σε ύπτια θέση, ως «την παλιά καλή ιεραποστολική θέση του Αδάμ και της Εύας».
Η ιεραποστολική στάση, είναι το είδος του σeξ που προτιμούν οι σύζυγοι είτε όταν είναι πολύ ερωτευμένοι και θέλουν να κοιτιούνται στα μάτια, είτε είναι πολύ τεμπέληδες για να δοκιμάσουν κάτι άλλο. Είναι αρκετά αγνό και συνήθως συνδέεται τόσο έντονα με την αναπαραγωγή (χωρίς επιστημονικές αποδείξεις ωστόσο) που ακόμη και η μεσαιωνική Καθολική Εκκλησία της έδωσε χρυσή σφραγίδα.
Με αυτή την αντίληψη στο μυαλό, μπορείτε να καταλάβετε πώς η θέση, κατέληξε με ένα θρησκευτικό ψευδώνυμο. Αλλά δεν έγινε ακριβώς έτσι. Στην πραγματικότητα, οι ιεραπόστολοι συμμετείχαν σε αυτή τη βάπτιση κατά λάθος.
Πολλοί σύγχρονοι αναγνώστες θα μπορούσαν να ρίξουν μια ματιά στο βιβλίο του Alfred Kinsey του 1948 Sexual Behavior in the Human Male ή τη συνέχεια του το 1953, Sexual Behavior in the Human Female και να εντοπίσουν ελαττώματα στην έρευνα (π.χ. σχεδόν όλοι οι συμμετέχοντες στην έρευνα ήταν λευκοί) . Αλλά για μια αμερικανική κοινωνία που εκλιπαρούσε για ειλικρινείς συζητήσεις σχετικά με το σeξ, οι εκθέσεις του Kinsey ήταν εύκολο να ληφθούν υπόψη όταν βγήκαν για πρώτη φορά στα ράφια. Και οι δύο τόμοι πέτυχαν κάτι που δεν επιδιώκουν ποτέ πολλές στατιστικές μελέτες: Έγιναν μπεστ σέλερ.
Ακόμη και όταν οι ερευνητές έστρεψαν το βλέμμα στο έργο του Kinsey, ορισμένες λεπτομέρειες διέφυγαν περαιτέρω ανάλυσης. Ένα από αυτά ήταν η προέλευση της φράσης ιεραποστολική στάση.
Στο Sexual Behavior in the Human Male, για να δείξει ότι η ιεραποστολική στάση δεν ήταν παγκόσμια, ο Kinsey αναφέρθηκε στο κείμενο του ανθρωπολόγου Bronisław Malinowski το 1929 σχετικά με τις αυτόχθονες κοινότητες των νήσων Trobriand της Παπούα Νέα Γουινέα. Ο Malinowski, όπως έγραψε ο Kinsey, «σημειώνει ότι οι καρικατούρες της ιεραποστολικής στάσης εκτελούνται γύρω από τις κοινοτικές φωτιές, με τους ιθαγενείς να ονομάζουν τη στάση ‘ιεραποστολική'». Κι αυτό γιατί έμαθαν αυτόν τον γελοίο για εκείνους τρόπο σύζευξης από χριστιανούς ιεραπόστολους.
Μέχρι τη στιγμή που οι Αγγλόφωνοι αγκάλιασαν τον όρο ιεραποστολική στάση κατά τη διάρκεια της σeξουαλικής επανάστασης, ορισμένοι είχαν αρχίσει ήδη να την περιφρονούν. Πολλές σeξουαλικά απελευθερωμένες γυναίκες συνέχισαν να ευνοούν την συγκεκριμένη στάση, αλλά οι πιο αντιδραστικές έτειναν να έχουν την ιδέα ότι όλος αυτός ο πειραματισμός έκανε την ιεραποστολική να φαίνεται άβολη. Ένα κομμάτι του 1970 στον The Guardian την αποκάλεσε «κουρελιασμένη παλιά ιεραποστολική στάση».
Δεν ήταν μόνο η φράση που ξεσηκώθηκε από τις αναφορές του Kinsey. Η ιστορία της προέλευσής της επαναλήφθηκε από ακαδημαϊκά άρθρα έως και στήλες με συμβουλές εφημερίδων. Σε μια έκδοση του 1976 του The Ottawa Citizen, για παράδειγμα, ο σύμβουλος Δρ. Aaron Rutledge υποστήριξε ότι ο ιεραπόστολος «την δίδαξε στους κατοίκους των νησιών του Ειρηνικού και των αφρικανικών φυλών ως τη μόνη θρησκευτικά εγκεκριμένη προσέγγιση στη σeξουαλικότητα του συζύγου».
Γύρω στις αρχές της δεκαετίας του 2000, ο ανθρωπολόγος και ιεραπόστολος Robert J. Priest έκανε κάτι που προφανώς δεν δυσκολεύτηκαν να κάνουν πολλοί μελετητές πριν από αυτόν: Διάβασε το βιβλίο του Malinowski το 1929 για να εντοπίσει την αρχική αναφορά στην ιεραποστολική στάση.
Περιέργως, δεν εμφανίζεται ούτε μία φορά αυτός ο ακριβής όρος στο κείμενο. Αυτό που ανακάλυψε ο Priest, το οποίο παρουσίασε σε μια εργασία το 2001 που δημοσιεύτηκε στο Current Anthropology, μερικά άλλα στοιχεία.
Κάποια στιγμή, ο Malinowski εξιστόρησε στους ανθρώπους των Trobriand που μαζεύτηκαν κάτω από μια πανσέληνο (όχι γύρω από φωτιές, όπως είπε ο Kinsey) για να παίξουν παιχνίδια και να τραγουδήσουν τραγούδια που μερικές φορές περιλάμβαναν σeξουαλικά αστεία. Ενώ σκιαγράφησε τις συνήθεις στάσεις του σeξ των νησιωτών, ο Malinowski ανέφερε ότι «περιφρονούν την ιεραποστολική στάση και τη θεωρούν μη πρακτική και ακατάλληλη». Δεν μιλούσε για όλες τις περιπτώσεις όπου μια γυναίκα είναι ξαπλωμένη ανάσκελα αλλά συγκεκριμένα για εκείνη όπου ο άνδρας ρίχνει όλο το σωματικό του βάρος πάνω της. Σύμφωνα με τα λόγια τους, «την πιέζει πολύ προς τα κάτω, και δεν μπορεί να ανταποκριθεί».
Συνολικά οι ιθαγενείς ήταν σίγουροι ότι οι λευκοί άνδρες δεν ξέρουν πώς να έχουν αποτελεσματική επαφή, όπως έγραψε. Όπως ανέφερε ο Kinsey, απολάμβαναν να γελοιοποιούν αυτό που ο Malinowski περιέγραψε ως «τη συντομία και την έλλειψη σθένους της στάσης».
Αν και φέρεται να έμαθαν αυτούς τους τρόπους από «λευκούς εμπόρους ή αξιωματούχους», ο Malinowski ανέφερε τους ιεραποστόλους σε μια μεταγενέστερη ενότητα σχετικά με τις δημόσιες εκδηλώσεις στοργής όπως «κρατώντας τα χέρια, ακουμπώντας ο ένας πάνω στον άλλον και γενικά την αγκαλιά». Ένας άντρας ονόματι Τοκολιμπέμπα του είπε ότι αυτή η συμπεριφορά, την οποία είχαν υιοθετήσει μερικά ζευγάρια ιθαγενών από ιεραπόστολους, ονομαζόταν «misinari si bubunela», δηλαδή «ιεραποστολική μόδα».
Εν ολίγοις, φαίνεται ότι ο Kinsey μπορεί να συνδύασε πολλές αληθινές ιστορίες σε μια συνοπτική. Όπως το έθεσε ο Priest, «ο Kinsey προφανώς εφηύρε έναν θρύλο, πιστεύοντας ότι ανέφερε ιστορικό γεγονός και επινόησε μια νέα έκφραση νομίζοντας ότι ανέφερε μια παλιά».
Είναι ένα σημάδι της επιρροής του Kinsey ότι η προέλευση αυτής της έκφρασης δεν αμφισβητήθηκε για τόσο πολύ καιρό. Και επίσης ένας δείκτης ότι οι περισσότεροι άνθρωποι που σκέφτονται το σeξ πιθανότατα να μην είναι πολύ κολλημένοι στο πώς πήρε το όνομά της κάθε συγκεκριμένη θέση.