Γιατί το καρπούζι είναι ένα από τα σύμβολα της αλληλεγγύης στην Παλαιστίνη;
Η απλή απάντηση και η ιστορία από πίσω της
Από το NEWSROOM Δημοσίευση 30/5/2024 | 00:08
Ο πόλεμος στην Γάζα ξεκίνησε τον περασμένο Οκτώβριο και σχεδόν αμέσως, το καρπούζι μετατράπηκε σε σύμβολο της αλληλεγγύης στον παλαιστινιακό λαό και αντίστασης στο Ισραήλ. Μπλούζες, σημαίες, σε αναρτήσεις στα κοινωνικά δίκτυα, παντού μπορείς να δεις το καρπούζι και πλέον να το συνδέσεις άμεσα με την Παλαιστίνη.
Γιατί όμως μετατράπηκε σε σύμβολο αλληλεγγύης για τον παλαιστινιακό λαό; Η απλή απάντηση είναι γιατί έχει τα ίδια χρώματα με την παλαιστινιακή σημαία. Ωστόσο υπάρχουν και πιο ιστορικοί λόγοι που συνέβη αυτό.
Όταν τελείωσε ο πόλεμος του 1967 στη Μέση Ανατολή, το Ισραήλ πήρε κάποια μέτρα κατά της παλαιστινιακή σημαίας και στη γάζα αλλά και στη Δυτική Όχθη. Δεκατρία χρόνια αργότερα, ο ισραηλινός στρατός έκλεισε μια γκαλερί στη Ραμάλα, το διοικητικό κέντρο του εν μέρει αναγνωρισμένου Παλαιστινιακού Κράτους. Την γκαλερί διατηρούσαν τρεις καλλιτέχνες που δημιουργούσαν έργα που είχαν τα χρώματα της σημαίας της Παλαιστίνης.
Ένας ισραηλινός αξιωματικός φώναξε τους τρεις τους. Όπως είπε αργότερα ο καλλιτέχνης και διοργανωτής της έκθεσης, Sliman Mansour, ο Ισραηλινός του είπε ότι «Πρώτον, απαγορεύεται η διοργάνωση έκθεσης χωρίς την άδεια του στρατού και, δεύτερον, απαγορεύεται να ζωγραφίζεις στα χρώματα της παλαιστινιακής σημαίας». Και ανέφερε το καρπούζι ως παράδειγμα, το οποίο παραβίαζε τους κανόνες του στρατού.
Από τότε ο κόσμος άρχισε να το χρησιμοποιεί ως διαμαρτυρία σε δημόσιους χώρους. Την επόμενη δεκαετία υπήρξαν κάποιες ειρηνευτικές συμφωνίες μεταξύ των δυο πλευρών, ώσπου τα ηνία στο Ισραήλ πήραν οι εθνικιστές με επικεφαλής τον Μπέντζαμιν Νετανιάχου. Η σημαία της Παλαιστίνης επανήλθε ξανά στην ατζέντα, ύστερα από σχεδόν 30 χρόνια.
Το 2023 απαγορεύτηκαν σε δημόσιους χώρους. Η αντίδραση ήταν άμεση. Η ακτιβιστική ομάδα Αράβων και Εβραίων Ισραηλινών, Zazim, κόλλησε μεγάλα αυτοκόλλητα καρπουζιού σε ταξί του ΤΕΛ Αβίβ, γράφοντας «Αυτή δεν είναι παλαιστινιακή σημαία». Για πολλούς, το να αγαπούν τα χρώματα της σηαμίας δεν σημαίνει απαραίτητα της ίδρυση κράτους, αλλά ότι αγωνίζονται για την ισότητα και την ελευθερία.
Δεν είναι σύμβολο εθνικισμού. Πρόκειται για μια σημαία ενός λαού που δεν είχε ποτέ την ανεξαρτησία του, κι όταν απαγορεύεται γίνεται σύμβολο αντίστασης και όχι εθνικισμού, ανέφερε μεταξύ άλλων ο Mayssoun Sukarieh, ειδικός στις Μεσανατολικές σπουδές στο King’s College του Λονδίνου.
Τα καρπούζια είναι επίσης βασικό συστατικό της διατροφής στη Γάζα, όπως μια δημοφιλής σαλάτα που σερβίρεται στα νότια της περιοχής και προέρχεται από φυλές Βεδουίνων.
Νεαροί ακτιβιστές όλους αυτούς του μήνες, χρησιμοποιούν όλο και πιο πολύ το emoji καρπούζι🍉, ώστε με αυτόν τον τρόπο να ζητήσουν μια κατάπαυση του πυρός στη Γάζα. Με το emoji καρπούζι, μπορεί οι αλγόριθμοι των εταιρειών τεχνολογίας που απαγορεύουν λέξεις - κλειδιά όπως τη λέξη Γάζα, να μπερδευτούν.«Νομίζω πως είναι η πρώτη φορά που βλέπω το καρπούζι emoji , να χρησιμοποιείται ευρέως ως υποκατάστατο. Και αυτό για μένα σηματοδοτεί μια αξιοσημείωτη αύξηση της λογοκρισίας του παλαιστινιακού περιεχομένου», λέει η Τζίλιαν Γιορκ, διευθύντρια για τη διεθνή ελευθερία της έκφρασης στο Electronic Frontier Foundation.
«Η λογοκρισία είναι κάπως προφανής»λέει η Γιορκ στις εφαρμογές της Meta, Facebook και Instagram. Ειδικά στο δεύτερο, από τα μέσα Οκτωβρίου, αν κάποιος είχε στο προφίλ του ότι είναι Παλαιστίνιος στα αγγλικά, την παλαιστινιακή σημαία και το «Δόξα τω Θεώ» στα αραβικά, η εφαρμογή μετέφραζε το κείμενο σε «Τρομοκράτης».