Παρακολουθήστε κάποιον αφού έχει πιει μερικά ποτά και θα βρείτε ξεκάθαρα στοιχεία ότι το αλκοόλ κάνει κάτι στον εγκέφαλό του. Σκοντάφτουν, προσβάλλουν, χάνουν τον έλεγχο των συναισθημάτων τους και ξεχνούν πράγματα.
Μερικοί άνθρωποι προσπάθησαν να εξηγήσουν αυτή τη συμπεριφορά ως συνέπεια του κυτταρικού θανάτου που προκαλείται από το αλκοόλ. Συχνά, συσκευάζεται ως ένα συγκεκριμένο γεγονός όπως για παράδειγμα ότι «τρεις μπύρες σκοτώνουν 10.000 εγκεφαλικά κύτταρα».
Είναι όμως αλήθεια αυτό; Όχι. Αλλά το αλκοόλ βλάπτει ορισμένα από τα 86 δισεκατομμύρια εγκεφαλικά κύτταρα, ή νευρώνες, που στέλνουν ηλεκτρικά και χημικά μηνύματα μέσα στον εγκέφαλο και μεταξύ αυτού και άλλων μερών του σώματος.
Η αιθυλική αλκοόλη (το είδος που βρίσκεται στα ποτά, γνωστή και ως αιθανόλη) μπορεί να σκοτώσει κύτταρα και μικροοργανισμούς. Αυτό είναι που το καθιστά αποτελεσματικό αντισηπτικό. Ευτυχώς, όταν πίνετε αλκοολούχα ποτά, το σώμα σας προσπαθεί να μην αφήσει όλη αυτή την αιθανόλη να περιφέρεται ανεξέλεγκτα. Τα ένζυμα στο συκώτι σας το μετατρέπουν πρώτα σε ακεταλδεΰδη (η οποία είναι εξαιρετικά τοξική) και στη συνέχεια σε οξικό, το οποίο διασπάται σε νερό και διοξείδιο του άνθρακα και αποβάλλεται από το σώμα σας.
Το συκώτι μπορεί να λειτουργήσει γρήγορα, ωστόσο, αφού επεξεργάζεται περίπου 350 ml μπύρας, 150 ml κρασί ή 50 ml αποσταγμένων οινοπνευματωδών ποτών ανά ώρα. Εάν πίνετε τα ποτά αρκετά γρήγορα ώστε το συκώτι σας να μην μπορεί να το κρατήσει, η περίσσεια αλκοόλ μεταφέρεται στο αίμα και ταξιδεύει στο σώμα μέχρι να μπορέσει να επεξεργαστεί.
Όταν αυτό το αλκοόλ φτάσει στον εγκέφαλο, δεν σκοτώνει τα κύτταρα. Αυτό που κάνει είναι να αναστέλλει την επικοινωνία μεταξύ των δενδριτών ή τις διακλαδιστικές συνδέσεις στα άκρα των νευρώνων που στέλνουν και λαμβάνουν πληροφορίες μεταξύ των νευρώνων, στην παρεγκεφαλίδα, ένα μέρος του εγκεφάλου που εμπλέκεται στον κινητικό συντονισμό. Αυτή η κακή επικοινωνία έχει ως αποτέλεσμα ορισμένες από τις τυπικές βλάβες της μέθης.
Ερευνητές στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον στο Σεντ Λούις διαπίστωσαν ότι το αλκοόλ, ακόμη και όταν εφαρμόζεται απευθείας στους νευρώνες, δεν τους σκότωνε. Απλώς παρενέβαινε στον τρόπο με τον οποίο μεταδίδουν πληροφορίες. Συγκεκριμένα, οι ερευνητές έδειξαν ότι το αλκοόλ προκαλεί ορισμένους υποδοχείς στους νευρώνες να παράγουν στεροειδή που αναστέλλουν το σχηματισμό μνήμης.
Μερικοί αλκοολικοί μπορεί να βιώσουν θάνατο νευρώνων ως μέρος μιας εγκεφαλικής διαταραχής που ονομάζεται σύνδρομο Wernicke-Korsakoff. Σε αυτές τις περιπτώσεις, τα στοιχεία υποδηλώνουν και πάλι ότι η ασθένεια και ο κυτταρικός θάνατος δεν προκαλούνται από το ίδιο το αλκοόλ, αλλά μια ανεπάρκεια Β1 (ή θειαμίνη) και γενικό υποσιτισμό που συχνά συμβαδίζουν με τον αλκοολισμό.
Για τους μέτριας κατανάλωσης αλκοόλ, μια σειρά από μελέτες των τελευταίων 15 ετών υποδηλώνουν ότι, όχι μόνο δεν σκοτώνει τα εγκεφαλικά κύτταρα, αλλά συνδέεται στην πραγματικότητα με μειωμένο κίνδυνο γνωστικής μείωσης και άνοιας.