Τινάνειος Κήπος: Η σκοτεινή ιστορία πίσω από το πράσινο καταφύγιο του Πειραιά
Ο κήπος των καλλιτεχνών και των θρύλων
Γράφει ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ Δημοσίευση 20/1/2025 | 00:06
Στην καρδιά του Πειραιά, κοντά στον Άγιο Σπυρίδωνα και λίγα βήματα πριν το λιμάνι, βρίσκεται ο Τινάνειος Κήπος. Ένας χώρος γεμάτος ιστορίες και μυστήριο, που αποχαιρετά τους ταξιδιώτες καθώς ξεκινούν το ταξίδι τους προς τα νησιά του Αιγαίου.
Πέρα από την ομορφιά του, ο κήπος κουβαλά το βάρος της ιστορίας της Τρούμπας, με το σκοτάδι να τον σκεπάζει τις νύχτες, σε αντίθεση με τη ζωντάνια της Πλατείας Κοραή και του Δημοτικού Θεάτρου. Πήρε το όνομά του από τον Γάλλο στρατηγό Τινάν, ο οποίος σχεδίασε τον χώρο την περίοδο 1854-1855, όταν οι Γάλλοι κατείχαν τον Πειραιά.
Στα τέλη του 19ου αιώνα, υπό την καθοδήγηση του δημάρχου Θ. Ρετσίνα, ο κήπος μετατράπηκε σε μια όαση πρασίνου με κιγκλιδώματα και κινεζικού στιλ περίπτερα. Ο Πειραιάς τότε θύμιζε «Μόντε Κάρλο», καθώς το άλσος γινόταν σημείο συνάντησης για δροσιά και μουσική τα καλοκαίρια.
Η ιστορία του κήπου περιλαμβάνει και πιο δραματικές στιγμές, όπως μια λαμαρίνα σφηνωμένη σε δέντρο – απομεινάρι της έκρηξης του πλοίου Clan Fraser κατά τον γερμανικό βομβαρδισμό του 1941. Αυτό το μακάβριο «στολίδι» έμεινε για χρόνια ως υπενθύμιση του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, που σημάδεψε τον Πειραιά.
Ο Τινάνειος έγινε γνωστός και ως τόπος όπου καλλιτέχνες, όπως ο Κωνσταντίνος Βολανάκης και ο Λάμπρος Πορφύρας, πουλούσαν τα έργα τους για ένα κομμάτι ψωμί. Ακόμα και ο Αιμίλιος Βεάκης πέρασε από εκεί, πριν καταξιωθεί ως ηθοποιός.
Η έκφραση «Θα καταλήξεις στον Τινάνειο» γεννήθηκε από τις ιστορίες αυτών των καλλιτεχνών. Την είπε πρώτος ένας ξυλέμπορος στον ανιψιό του, τον νεαρό τότε Βεάκη, για να τον αποτρέψει από την καλλιτεχνική πορεία. Στην πειραιώτικη αργκό, η φράση συμβολίζει την κοινωνική ή οικονομική πτώση, αλλά ίσως και τη διατήρηση του πάθους για δημιουργία, παρά τις αντιξοότητες.