Μια 39χρονη γυναίκα, η Ντέμπορα Ροντρίγκεζ ντος Σάντος, καταδικάστηκε σε πολύχρονη φυλάκιση –την οποία εκτίει σε κατ’ οίκον περιορισμό– επειδή έγραψε ένα σύνθημα πάνω σε μνημείο στην Μπραζίλια κατά τη διάρκεια κινητοποιήσεων ακροδεξιών υποστηρικτών του Ζαΐρ Μπολσονάρο, που απαιτούσαν στρατιωτική επέμβαση.

Η υπόθεσή της προστέθηκε στα επιχειρήματα εκείνων που μιλούν για πολιτικά υποκινούμενες διώξεις. Χριστιανή, μητέρα δύο παιδιών και σκληρά εργαζόμενη από τα 14 της, η Ντος Σάντος παρουσιάστηκε ως η τυπική «γυναίκα του λαού». Με αυτή την εικόνα, έγινε μασκότ του Μπολσονάρο στην προσπάθειά του να αθωωθεί τόσο ο ίδιος όσο και οι υποστηρικτές του για την επίθεση της 8ης Ιανουαρίου 2023 κατά των θεσμών της Βραζιλίας.

«Perdeu, mané» 

Η ίδια, σε επιστολή της, δήλωσε πως χωρίς ιδιαίτερη σκέψη χρησιμοποίησε το κόκκινο κραγιόν της για να γράψει το σύνθημα «Perdeu, mané» ("Έχασες, ηλίθιε") πάνω στο άγαλμα της Δικαιοσύνης, υποστηρίζοντας ότι παρασύρθηκε από τη στιγμή και δεν είχε πολιτικά κίνητρα. Αν και αρνήθηκε συμμετοχή σε βανδαλισμούς ή οργανωμένο σχέδιο, δεν ανέφερε ότι ταξίδεψε από το Σάο Πάολο για να στρατοπεδεύσει μαζί με άλλους φανατικούς έξω από το Στρατηγείο του Στρατού και να προχωρήσει με αυτούς στην επίθεση.

Η αφήγηση γύρω από το πρόσωπό της, ωστόσο, αγνόησε αυτές τις λεπτομέρειες, προωθώντας την εικόνα μιας «άδικα διωκόμενης» γυναίκας. Με το αφήγημα αυτό, ο Μπολσονάρο και οι υποστηρικτές του ενισχύουν το επιχείρημα ότι η δικαιοσύνη της Βραζιλίας ενεργεί μεροληπτικά και πολιτικά.

Η Ντος Σάντος καταδικάστηκε σε 14 χρόνια κάθειρξη, κατηγορούμενη –όπως και ο Μπολσονάρο– για βανδαλισμό και απόπειρα πραξικοπήματος. Παρ’ όλα αυτά, η ιστορία της βρήκε απήχηση σε ευρύτερα κοινωνικά στρώματα, δημιουργώντας αμφιβολίες για τη σκληρότητα των ποινών.

Μάλιστα, δικαστής του Ανώτατου Ομοσπονδιακού Δικαστηρίου δήλωσε σε δημόσια συνεδρίαση πως θεωρεί υπερβολική την ποινή της και πρότεινε την επανεξέτασή της. Αυτό έφερε τις πρώτες ρωγμές στην έως τώρα ομοφωνία του δικαστικού σώματος και οδήγησε στην αποφυλάκισή της υπό όρους, όπως και σε άλλες παρόμοιες περιπτώσεις.

Στο Κογκρέσο, πολιτικοί του Μπολσονάρο πιέζουν για την ψήφιση νόμου αμνηστίας για όσους συμμετείχαν σε πολιτικές διαδηλώσεις μετά τις εκλογές του 2022 – δηλαδή και για όσους επιχείρησαν πραξικόπημα. Η πρόταση συγκεντρώνει ευρεία υποστήριξη, ακόμα και από μέλη του κυβερνητικού συνασπισμού, και αναμένεται να συζητηθεί.

Παράλληλα, εξετάζονται αλλαγές στη νομοθεσία, ώστε να διαχωριστούν οι ρόλοι ηγετών και απλών συμμετεχόντων στα γεγονότα, κάτι που θα μπορούσε να οδηγήσει σε μειώσεις ποινών.

Έτσι, η "κομμώτρια με το κόκκινο κραγιόν" έγινε, χωρίς να το περιμένει, το κεντρικό πρόσωπο σε μια μεγάλη πολιτική μάχη για την αμνήστευση των ακροδεξιών που επιχείρησαν να ανατρέψουν τη δημοκρατία στη Βραζιλία.