Ποιοι χρηματοδοτούν τους τζιχαντιστές
Το πολύπλοκο μωσαϊκό πάνω στο οποίο κινείται το Ισλαμικό Κράτος
Δημοσίευση 17/11/2015 | 00:53
Η Σαουδική Αραβία, απαντά ο καθηγητής Günter Meyer, αλλά και το πετρέλαιο. Από την κατάληψη της Μοσούλης, η οργάνωση Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ και της Συρίας (ISIS) θεωρείται η πιο πλούσια τρομοκρατική οργάνωση του κόσμου.
Κατά την κατάληψη της Μοσούλης, οι τζιχαντιστές πήραν 500 δισ. ιρακινά δηνάρια (γύρω στα 420 εκ. δολάρια) από την Κεντρική Τράπεζα. Έτσι, η οργάνωση Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ και της Συρίας (ISIS) διαθέτει συνολικά 2 δισ. δολάρια για τον ιερό πόλεμο. Η προέλευση των χρημάτων αποτελεί σημείο διαφωνιών, όπως τονίζει σε ρεπορτάζ της η Deutsche Welle.
«Τα χρήματα προέρχονται από τη Σαουδική Αραβία»
Η σιιτική κεντρική κυβέρνηση υπό τον Νούρι αλ Μαλίκι είναι πεπεισμένη ότι η Σαουδική Αραβία είναι ο χρηματοδότης της ISIS, αλλά οι Αμερικανοί, παραδοσιακοί εταίροι των Σαουδαράβων, αποκρούουν τις κατηγορίες ως «ανακριβείς και προσβλητικές». Ο Meyer, καθηγητής και ερευνητής για τον Αραβικό Κόσμο, δεν έχει καμιά αμφιβολία: «Η σημαντικότερη πηγή χρηματοδότησης προερχόταν μέχρι στιγμής από τα αραβικά κράτη, κυρίως από τη Σαουδική Αραβία, αλλά και το Κατάρ, το Κουβέιτ και τα Ενωμένα Αραβικά Εμιράτα. Αλλά πιο σημαντική χώρα είναι σε κάθε περίπτωση η Σαουδική Αραβία».
Κίνδυνος και για την ίδια τη Σαουδική Αραβία
Κατά την άποψη του Γερμανού καθηγητή, κίνητρο των σουνιτικών αραβικών κρατών του Αραβικού Κόλπου είναι ο αγώνας των μαχητών του ISIS εναντίον του προέδρου Μπασάρ αλ Ασάντ στη Συρία. Τα ¾ του συριακού πληθυσμού είναι μουσουλμάνοι σουνίτες, αλλά η χώρα κυβερνάται από τη μειοψηφία των Αλεβιτών, ένα παρακλάδι του σιιτικού Ισλάμ. Βέβαια, στο μεταξύ και η σουαδαραβική κυβέρνηση έχει συνειδητοποιήσει τους κινδύνους. Και όπως υποστηρίζει ο Meyer, η πλειοψηφία των ξένων μαχητών τους ISIS είναι Σαουδάραβες, οι οποίοι όταν επιστρέψουν στη χώρα τους, υπάρχει ο κίνδυνος να στραφούν εναντίον του ίδιου του καθεστώτος. Όμως η ροή χρηματοδότησης από τη Σαουδική Αραβία δεν σταματά, αλλά συνεχίζεται από τους πλούσιους Σαουδάραβες.
Πετρέλαιο και συστηματικοί εκβιασμοί
Η δεύτερη σημαντική πηγή του ISIS είναι οι πετρελαιοπηγές στη Β. Συρία.
«Στις κατεχόμενες περιοχές τη Β. Συρίας υπάρχουν πολλές πετρελαιοπηγές, οι πιο σημαντικές βρίσκονται υπό τον έλεγχο των τζιχαντιστών», υποστηρίζει ο G. Meyer. «Οι μαχητές μεταφέρουν με φορτηγά το πετρέλαιο προς την Τουρκία. Επίσης, εκτός από την Κεντρική Τράπεζα της Μοσούλης λεηλατήθηκαν κι άλλα οικονομικά ινστιτούτα. Το ίδιο συνέβη και σε άλλες πόλεις που έχουν υπό τον έλεγχό τους».
Ο Charles Lister από το Κέντρο Brookings Doha θεωρεί ότι το ISIS είναι σε θέση να αυτοχρηματοδοτηθεί σε μεγάλο ποσοστό. «Έχει καταφέρει να δημιουργήσει κοινωνικά δίκτυα που της αποφέρουν σταθερή χρηματοδότηση», λέει. Και φέρνει ως παράδειγμα τους συστηματικούς εκβιασμούς κυρίως μικρών, αλλά και μεγάλων επιχειρηματιών και οικοδομικών εταιρειών στη Μοσούλη. «Υπάρχουν πληροφορίες», προσθέτει ο Lister, «ότι στις πόλεις που θέτει υπό τον έλεγχό της επιβάλλει ειδικούς φόρους».
Όπλα σε αφθονία
Ο Γερμανός καθηγητής αποκλείει πάντως τη χρηματοδότηση των τζιχαντιστών από σουνιτικούς κύκλους του Σαντάμ Χουσεΐν. Γιατί οι στόχοι είναι διαφορετικοί. Ναι μεν και οι δύο θέλουν την πτώση της κυβέρνησης αλ-Μαλίκι, αλλά οι τζιχαντιστές επιδιώκουν στη συνέχεια την ίδρυση θεοκρατικού κράτους. Με τα χρήματα που διαθέτει μόνο από τη λεηλασία της Μοσούλης, το ISIS μπορεί να χρηματοδοτήσει έναν στρατό 60.000 μαχητών για έναν ολόκληρο χρόνο. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, προς το παρόν διαθέτει 10.000 άνδρες, χωρίς να υπάρχουν πληροφορίες για το πώς τους πληρώνει. Κατά την κατάληψη της Μοσούλης έπεσαν στα χέρια της αμερικανικά όπλα και στρατιωτικά οχήματα. Και με τους πόρους που διαθέτει, το μόνο εύκολο είναι να απευθυνθεί στις διεθνείς αγορές για να αγοράσει όπλα.