Η νέα παράσταση της Εθνικής Λυρικής Σκηνής για παιδιά, έρχεται από τις 22 Νοεμβρίου 2015 στο Θέατρο Ολύμπια, με τον υπέροχο τίτλο Καρμενσίτας!

Πρόκειται για μια πρωτότυπη παραγωγή, σε ιδέα της Α' Χορεύτριας του Μπαλέτου της ΕΛΣ Μαρίας Κουσουνή, η οποία συνδυάζει την όπερα και το μπαλέτο και βασίζεται στην μουσική της Κάρμεν του Ζωρζ Μπιζέ.

Οι Καρμενσίτας είναι μια παράσταση για τη χαρά τη ζωής , το σύντομο του βίου και την ανάγκη να επενδύουμε στις αξίες που μας φέρνουν κοντά: τη φιλία, την αγάπη, την αλληλεγγύη . Διαδραματίζεται ένα κυριακάτικο πρωινό σε ένα πάρκο, όπου μια παρέα παιδιών, ένα τάγμα προσκόπων και ηλικιωμένοι επισκέπτες συναντώνται και μοιράζονται τη χαρά της ζωής.

Πρόκειται για ένα έργο που επιχειρεί, με κύριο μέσο τη βιωματική τέχνη του χορού, να μεταδώσει μία εμπειρία ζωής στους νεαρούς θεατές του. Απευθύνεται σε ηλικίες που ξεκινούν από την προσχολική ηλικία και μπορούν να φτάσουν ως και τις τελευταίες τάξεις του δημοτικού. Αν και βασίζεται κατά κύριο λόγο στο χορό, το τραγούδι και ο λόγος θα χρησιμοποιηθούν για να κάνουν την αφήγηση εύληπτη και για τον λιγότερο εξοικειωμένο με το λεξιλόγιο του χορού θεατή. Με όχημα τη διάσημη μουσική που έγραψε ο Ζωρζ Μπιζέ για την Κάρμεν, οι χορευτές του Μπαλέτου της ΕΛΣ και διακεκριμένοι μονωδοί θα μας ταξιδέψουν στον κόσμο της αθωότητας, μέσα από μια πολύχρωμη, αστεία αλλά και συγκινητική παράσταση. Η χορογραφία της Μαρίας Κουσουνή βασίζεται στις τεχνοτροπίες του μπαλέτου, ενσωματώνοντας παράλληλα και το σύγχρονο χορευτικό λεξιλόγιο, σε μια παράσταση γεμάτη από την ενέργεια των παιδιών.

Η Α' Χορεύτρια του Μπαλέτου της ΕΛΣ Μαρία Κουσουνή, η οποία είχε την ιδέα για την παράσταση αυτή και υπογράφει την χορογραφία, σημειώνει: "Η χορογραφία μου είναι ένας συνδυασμός σύγχρονου και κλασικού χορού, αποκωδικοποιημένος σε ένα κινησιολογικό λεξιλόγιο αναγνωρίσιμο από τα παιδιά. Ήθελα να υπάρχει ένας νέος κινησιολογικος κώδικας επικοινωνίας, άμεσος και αναγνωρίσιμος από όλους που θα παρακολουθήσουν τους Καρμενσίτας. Να δημιουργηθεί κάτι καινούριο, διαφορετικό από αυτά που συνήθως βλέπουμε στις παραστάσεις που απευθύνονται σε παιδιά. Να είναι πιο κοντά στη φύση τους. Για τους χορευτές αρχικά έμοιαζε περίεργο να επεξεργαστούν τέτοιες πληροφορίες, επειδή γιΆ αυτούς ήταν καινούρια εμπειρία. Χρειάζεται σωστές δόσεις κλασικού, σύγχρονου χορού, προσωπική αποκωδικοποίηση και μέτρο. Πιο πολύ από όλα όμως χρειάζεται να μπεις μέσα στη ψυχολογία των ρόλων. Είτε αυτοί αφορούν τα παιδιά, τους προσκόπους, είτε την τρίτη ηλικία. Πρέπει να αντλήσεις στο έπακρο τον ενθουσιασμό σου, την τεχνική σου και την αντοχή σου. Δεν είναι εύκολο μπαλέτο για τους χορευτές, διότι είναι πολυδιάστατο. Σκοπός ήταν να δημιουργήσω ένα ρεαλιστικό-φανταστικό έργο που είτε βρίσκεσαι μέσα σε αυτό είτε έξω από αυτό ως παρατηρητής, να βλέπεις τη ζωή όπως τότε που ήμασταν παιδιά. Αληθινά, πραγματικά, γεμάτοι ενθουσιασμό".

Για τη δημιουργία της παράστασης συνεργάστηκε μια πολυμελής ομάδα διακεκριμένων συντελεστών. Την μουσική διεύθυνση μοιράζονται οι Χρύσανθος Αλισάφης, Ραφαήλ Πυλαρινός, Γιώργος Παπαδόπουλος, ενώ την ενορχήστρωση και την διασκευή της μουσικής του Μπιζέ ανέλαβε ο Γιάννης Μπελώνης. Η σκηνοθετική επιμέλεια είναι του Αλέξανδρου Ευκλείδη και οι στίχοι των τραγουδιών της Αιμιλίας Βασιλακάκη. Τα σκηνικά υπογράφει ο Γιάννης Κατρανίτσας, τα κοστούμια η Τότα Πρίτσα και τους φωτισμούς η Ελευθερία Ντεκώ. Συμμετέχουν η Ορχήστρα της Παιδικής Σκηνής, οι Α' Χορευτές, οι Σολίστ, οι Κορυφαίοι, το Corps de Baller και Μονωδοί της ΕΛΣ. Στις παραστάσεις του Σαββάτου και Κυριακής συμμετέχει η Παιδική Χορωδία της ΕΛΣ, υπό τη διεύθυνση της Μάτας Κατσούλη, στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής της αποστολής.

ΣΥΝΟΨΗ

Σε ένα πάρκο, μια όμορφη κυριακάτικη ημέρα, αρχίζουν να καταφτάνουν οι γνώριμοι  επισκέπτες. Παππούδες και γιαγιάδες με τα πι και τα μπαστούνια τους, βρίσκουν ένα σημείο για πικ νικ, για να πουν τα νέα τους και να επιδείξουν τα πλεκτά τους. Τα εγγονάκια τους οργανώνονται και αρχίζουν να παίζουν διάφορα παιχνίδια. Οι πρόσκοποι, με αρχηγό τους τον Δον ´Ομπρε, έχουν έρθει να εξερευνήσουν τη φύση. Ανάμεσα τους είναι ο Εσπαντρίγιο, ένας διαφορετικός  και πολύ παρατηρητικός πρόσκοπος.  

Υπάρχουν όμως και κάποιοι που έρχονται πρώτη φορά στο πάρκο. Είναι ο Χόρχε και η Χουρχίτα, δύο αδέρφια που τα φέρνει η γιαγιά τους. Θέλουν να παίζουν με τα άλλα παιδιά, αλλά εκείνα δεν τους δίνουν σημασία.

Έτσι, ο Χόρχε και η Χουρχίτα πρέπει να αναζητήσουν καινούργιους φίλους. Βλέπουν ένα κορίτσι, την  Κάρμεν, που έρχεται εκείνη την ώρα στο πάρκο για να παίξει μόνη με το μπαλόνι της. Είναι λίγο περίεργη και ανεξάρτητη. Σύντομα εμφανίζεται και ένα άλλο αγόρι με ένα γιογιό. Είναι ο Χοσέ. Η Κάρμεν εντυπωσιάζεται τόσο μαζί του που τον ακολουθεί. Θέλει να γίνουν φίλοι. Τελικά, η Κάρμεν, ο Χοσέ, ο Χόρχε και η Χουρχίτα γίνονται μια παρέα και περνάνε υπέροχα στο πάρκο παίζοντας χαρούμενοι. Κερδίζουν τόσο πολύ ο ένας την εμπιστοσύνη του άλλου, που ανταλλάσσουν και παιχνίδια.

Σε μια στιγμή, από λάθος, το μπαλόνι της Κάρμεν φεύγει από χέρια του Χοσέ και ανεβαίνει ψηλά στον ουρανό. Η Κάρμεν νευριάζει πολύ. Αρχίζει να κοροϊδεύει τον Χοσέ και για να τον εκδικηθεί πετάει το γιογιό του μακριά, ώστε να χαθεί όπως το μπαλόνι της. Τώρα νευριάζει και ο Χοσέ με τη σειρά του. Τα δυο παιδιά αρχίζουν να τσακώνονται. Αναστατώνουν όλο το πάρκο με τον καυγά τους και σταδιακά εμπλέκονται όλοι οι επισκέπτες, προσπαθώντας να τους χωρίσουν. Μέσα στο χαμό ο Δον ´Ομπρε χτυπά κατά λάθος στο κεφάλι και πέφτει αναίσθητος στο έδαφος. Ονειρεύεται ότι βρίσκεται σΆ ένα εξωτικό μέρος και περνά υπέροχα. Τον μεταφέρουν για να του δώσουν τις πρώτες βοήθειες.

Οι τέσσερις φίλοι, η Κάρμεν με τη Χουρχίτα και ο Χοσέ με τον Χόρχε πληγωμένοι και στενοχωρημένοι για ό, τι έχει γίνει και για το κακό που έχει προκληθεί, κατηγορούν ο ένας τον άλλον. Τελικά αποφασίζουν να χωρίσουν και φεύγουν μακριά σε διαφορετικά μέρη του πάρκου, ξεχωριστά τα αγόρια από τα κορίτσια.  Όλα τα παιδιά αναλογίζονται όσα έγιναν και είναι πολύ στενοχωρημένα. Χωρίς όρεξη για παιχνίδι και χαρά. Μάταια προσπαθούν ο Χόρχε και η Χουρχίτα να τα εμψυχώσουν.

Έχοντας παρακολουθήσει όλα όσα συνέβησαν, ο μικρός Εσπαντρίγιο αισθάνεται έντονα την ανάγκη να κάνει κάτι για να βοηθήσει τα παιδιά να ξαναγίνουν φίλοι. Του έρχεται μια ιδέα: με τη βοήθεια των υπόλοιπων προσκόπων να βρει τα χαμένα παιχνίδια των παιδιών. Πράγματι, ψάχνουν και τα καταφέρνουν! Βρίσκει τον Χοσέ και του δίνει το μπαλόνι… για να το δώσει ο ίδιος στη Κάρμεν και να επανορθώσει. Πηγαίνει στη Κάρμεν και της δίνει το γιογιό για να το επιστρέψει πίσω στον Χοσέ... Οι πρωταγωνιστές μας μπορούν τώρα να επανορθώσουν για την άσχημη τους συμπεριφορά. Συναντούνται και ο ένας ζητάει από τον άλλο συγνώμη, καθώς του επιστρέφει το παιχνίδι του.
Ήρωας της ημέρας είναι ο Εσπαντρίγιο, ο οποίος μεσολάβησε για να δώσει χαρά. Έχοντας κάνει τη καλή πράξη της ημέρας παίρνει το παράσημο. Η ζωή είναι πιο όμορφη όταν έχεις δίπλα σου αυτούς που αγαπάς. Όλοι στο πάρκο χαρούμενοι και ευτυχισμένοι αποθεώνουν την αγάπη, τη φιλία, τα διδάγματα από την ίδια τη ζωή.

Να βλέπεις τη ζωή όπως τότε που ήμασταν παιδιά / Σημείωμα Χορογράφου

Η αρχική ιδέα για την όπερα-μπαλέτο Καρμενσίτας ανάγεται στο 2013 όταν χορογράφησα το Don't forget to play στο πλαίσιο της "Ανοιχτής πρόβας Νέων Χορογράφων" της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Το έργο δημιουργήθηκε για τη Μαργαρίτα Κώστογλου, η οποία υποδυόταν το κορίτσι με το μπαλόνι και τον Βαγγέλη Μπίκο, ο οποίος ερμήνευε το αγόρι με το γιογιό. Τους ρόλους του ηλικιωμένου ζευγαριού απέδιδαν η Κόμη Κλουκίνα και ο Αγάπιος Αγαπιάδης. «DonΆt forget to play» για μένα σημαίνει να μην ξεχνάς το παιδί που κρύβεις μέσα σου. Και αυτό δεν έχει να κάνει με την ηλικία. Αρκεί να το διατηρήσεις μέσα σου -και να θυμάσαι να βλέπεις- όλα τα όμορφα και απλά καθημερινά πράγματα που δίνουν απέραντη χαρά.  Κάτι που, συνήθως, πολύ συχνά ξεχνάμε όταν γινόμαστε ενήλικες και διανύουμε τη δημιουργική περίοδο της ζωής μας. Αυτός ήταν ο λόγος που στο έργο δεν υπάρχουν μεγάλες αναφορές στους ενήλικες.

Μετά από εκείνη την πρώτη παρουσίαση η ιδέα μεγάλωνε και έψαχνε να βρει τη μουσική που θα την εξέφραζε και η οποία θα μπορούσε να αφηγηθεί μια ιστορία, την οποία, όμως, ακόμη δεν γνώριζα. Τη δική της ιστορία. Μέσα στην αρχική χορογραφία υπήρχε το σόλο του αγοριού που έκανε επίδειξη με το γιογιό του. Το σόλο αυτό στηριζόταν στη «χαμπανέρα» από την Κάρμεν του Μπιζέ. Το σόλο με οδήγησε από μόνο του σε αυτή την επιλογή. Στον κόσμο του χορού συνηθίζεται να γίνονται μουσικές επιλογές και να ξαναχτίζονται από την αρχή ολόκληρα μπαλέτα ανάλογα με τις ανάγκες του χορογράφου και του λιμπρέτου. Μου αρέσει να παρατηρώ ξανά και ξανά  τα πράγματα. Αυτό σήμαινε για εμένα ότι έπρεπε να δω τη Κάρμεν από το μηδέν, σαν να μην γνώριζα τη δραματουργία της. Έτσι κι έγινε. ¶κουγα τη μουσική της σαν να ήταν η πρώτη φορά και σαν να γράφτηκε ειδικά για εμάς. Για αυτό για τους Καρμενσίτας έγινε από την αρχή η ενορχήστρωση, ώστε να έχει διαφορετικά ακούσματα από την όπερα. Η ιστορία εξελισσόταν δραματουργικά και κινησιολογικά από μόνη της. Υπήρχε πολύ μεγάλη επιλογή μουσικών κομματιών. Όμως κινήθηκα με βάση τη μουσική δομή  των εκδοχών του Ματς Εκ και του Ρολάν Πετί για να εμπνευστώ και να μπορέσω να πάρω την αντίθετη χορογραφική κατεύθυνση και απόσταση από αυτές, ώστε να δημιουργήσω ένα τελείως διαφορετικό μπαλέτο.

Η χορογραφία μου είναι ένας συνδυασμός σύγχρονου και κλασικού χορού, αποκωδικοποιημένος σε ένα κινησιολογικό λεξιλόγιο αναγνωρίσιμο από τα παιδιά. Ήθελα να υπάρχει ένας νέος κινησιολογικος κώδικας επικοινωνίας, άμεσος και αναγνωρίσιμος από όλους που θα παρακολουθήσουν τους Καρμενσίτας. Να δημιουργηθεί κάτι καινούριο, διαφορετικό από αυτά που συνήθως βλέπουμε στις παραστάσεις που απευθύνονται σε παιδιά. Να είναι πιο κοντά στη φύση τους. Για τους χορευτές αρχικά έμοιαζε περίεργο να επεξεργαστούν τέτοιες πληροφορίες, επειδή γιΆ αυτούς ήταν καινούρια εμπειρία. Χρειάζεται σωστές δόσεις κλασικού, σύγχρονου χορού, προσωπική αποκωδικοποίηση και μέτρο. Πιο πολύ από όλα όμως χρειάζεται να μπεις μέσα στη ψυχολογία των ρόλων. Είτε αυτοί αφορούν τα παιδιά, τους προσκόπους, είτε την τρίτη ηλικία. Πρέπει να αντλήσεις στο έπακρο τον ενθουσιασμό σου, την τεχνική σου και την αντοχή σου. Δεν είναι εύκολο μπαλέτο για τους χορευτές, διότι είναι πολυδιάστατο. Σκοπός ήταν να δημιουργήσω ένα ρεαλιστικό-φανταστικό έργο που είτε βρίσκεσαι μέσα σε αυτό είτε έξω από αυτό ως παρατηρητής, να βλέπεις τη ζωή όπως τότε που ήμασταν παιδιά. Αληθινά, πραγματικά, γεμάτοι ενθουσιασμό.

Η μουσική μού έδειξε την εξέλιξη της ιστορίας. Ο συνδυασμός μπαλέτου και όπερας, ήταν μια υπέροχη και πρωτότυπη ιδέα του Καλλιτεχνικού Διευθυντή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής κ. Μύρωνα Μιχαηλίδη. Έτσι  ξεκίνησε το δημιουργικό κομμάτι της συνεργασίας και η επιλογή των συνεργατών, ώστε να γίνει για πρώτη φορά όπερα-μπαλέτο με θέμα μια παιδική ιστορία χαρούμενη γεμάτη μηνύματα και αξίες. Έπρεπε να ξαναγραφτούν από την αρχή τα λόγια για τα τραγουδιστικά μέρη, πάνω σε μουσική η οποία ήδη υπήρχε. Χάρη στην καθοδήγηση και τον συντονισμό του σκηνοθέτη Αλεξάνδρου Ευκλείδη το τελικό αποτέλεσμα κινήθηκε σε δυο παράλληλες αλληλένδετες δράσεις και ταχύτητες μεταξύ μονωδών, παιδικής χορωδίας και χορευτών, έχοντας για κορμό το βασικό λιμπρέτο του μπαλέτου.

Για την τελική μορφή του Καρμενσίτας μια μεγάλη ομάδα εργάστηκε θετικά και δημιουργικά. Η Αιμιλία Βασιλακάκη, η οποία έγραψε τα κείμενα των τραγουδιών, ο σκηνογράφος Γιάννης Κατρανίτσας, η Ελευθερία Ντεκώ που έκανε τους φωτισμούς, η Τότα Πρίτσα, η οποία σχεδίασε τα κοστούμια, ο Γιάννης Μπελώνης που διασκεύασε και ενορχήστρωσε τη μουσική και ο στενός μου συνεργάτης Γιάννης Τσιγκρής, όπως, φυσικά, όλοι εκείνοι οι οποίοι συνέβαλαν με τον ενθουσιασμό τους στις κατασκευές, την οργάνωση, τις πρόβες του έργου και, τέλος, οι χορευτές με τους οποίους τελικά παραδίδουμε τον μαγικό κόσμο του Καρμενσίτας.

Μαρία Κουσουνή


Μουσική διεύθυνση Χρύσανθος Αλισάφης - Ραφαήλ Πυλαρινός - Γιώργος Παπαδόπουλος
Χορογραφία Μαρία Κουσουνή
Ενορχήστρωση - Διασκευή Γιάννης Μπελώνης
Σκηνοθετική επιμέλεια Αλέξανδρος Ευκλείδης / Ποιητικό κείμενο Αιμιλία Βασιλακάκη
Σκηνικά Γιάννης Κατρανίτσας  / Κοστούμια Τότα Πρίτσα
Φωτισμοί Ελευθερία Ντεκώ / Διεύθυνση Παιδικής Χορωδίας Μάτα Κατσούλη

Χορευτές
Κάρμεν Αιμιλία Γάσπαρη, Ευρυδίκη Ισαακίδου, Νατάσα Σιούτα, Αλίνα Στεργιανού
Χοσέ Ντανίλο Ζέκα, Βαγγέλης Μπίκος, Ίγκορ Σιάτζκο
Δον Όμπρε Γιώργος Βαρβαριώτης, Ντανίλο Ζέκα, Βαγγέλης Μπίκος, Στράτος Παπανούσης, Ίγκορ Σιάτζκο
Χόρχε Αγάπιος Αγαπιάδης, Αντώνης Κορούτης, Πόπη Σακελλαροπούλου, Μήτση Στεργιανού
Χουρχίτα Ελεάνα Ανδρεούδη, Μάνια Καραβασίλη, Δήμητρα Λαούδη, Γεωργία Τρίτση
Εσπαντρίγιο Στέλιος Κατωπόδης, Έκτορ Μπολάνο, Μάικλ Ντούλαν
Σενιόρ Κανέν Βιορέλ Μπερίντε, Μπλέντι Λατίφι, Γιάννης Μπενέτος
Παιδιά Ελένη Κλάδου, Κόμη Κλουκίνα, Μάγδα Κούκου-Φέρρα, Μαργαρίτα Κώστογλου, Βίκυ Τσιρογιάννη, Αδιάδνη Φιλιππάκη, Στέλιος Κατωπόδης, Μπλέντι Λατίφι, Μάικλ Μτούλαν, Πέτρος Κουρουπάκης, Ιλίρ Σίπρι
Γιαγιάδες / Παππούδες Αθηνά Βρούβα, Κατερίνα Κήκου, Μάγδα Κούκου-Φέρρα, Δέσποινα Μπισμπίκη, Βερόνικα Παπαδημητρίου , Φώτης Διαμαντόπουλος, Ευάγγελος Λαφάρας, Θανάσης Σολωμός, Δημήτρης Φέρρας
Πρόσκοποι ¶ννα Φράγκου, Κλεοπάτρα Ανερούσου, Όλγα Ζουρμπινά, Μάγδα Λαγογιάννη, Ελευθερία Στάμου, Γιάννης Μπενέτος, Μιχάλης Παππάς , Νίκος Μοσχής, Εσμεράλντο Μπίτρο, Έλτον Ντιμρότσι
Χαβανέζες Ελένη Κλάδου, Μαργαρίτα Κώστογλου, Μάγδα Λαγογιάννη, Ελευθερία Στάμου

Μονωδοί
Καρμέλα Κατερίνα Ρούσσου, Λυδία Αγγελοπούλου , Διαμάντη Κριτσωτάκη
Μικαέλα Γεωργία Ηλιοπούλου, Τζίνα Φωτεινοπούλου, Έλενα Κελεσίδη
Φύλακας του πάρκου Δημήτρης Πακσόγλου, Νίκος Στεφάνου , Δημήτρης Σιγαλός
Παντοπώλης Γιάννης Σελητσανιώτης, Ζαφείρης Κουτελιέρης, Διονύσης Τσαντίνης
Οδοκαθαριστής Μιχάλης Κατσούλης - Αλέξανδρος Λούτας

Με την Ορχήστρα της Παιδικής Σκηνής, τους Α' Χορευτές, τους Σολίστ, τους Κορυφαίους, το Corps de ballet και Μονωδούς της ΕΛΣ.

Στις παραστάσεις Σαββάτου και Κυριακής συμμετέχει η Παιδική Χορωδία της ΕΛΣ, στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής της αποστολής.