Μετά από έξι μήνες διαπραγματεύσεων μεταξύ των εμπλεκομένων, τερματίζεται και τυπικά στο Παρίσι, ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος (ή Μεγάλος Πόλεμος), με την Συνθήκη των Βερσαλλιών. Οι ηττημένοι του πολέμου ήταν οι δυνάμεις του άξονα (Γερμανία, Αυστροουγγαρία) και οι νικητές οι Μεγάλοι Σύμμαχοι (Αγγλία, Γαλλία, ΗΠΑ κ.α.). Η Συνθήκη των Βερσαλλιών έθεσε τέλος στην αβεβαιότητα που είχε επέλθει από την ανακωχή που είχε συμφωνηθεί στις 11 Νοεμβρίου του 1918.

Η αργοπορία οφειλόταν στις διενέξεις των νικητών, οι οποίοι προσπαθούσαν να κερδίσουν όσο μπορούσαν περισσότερο από τους όρους που θα επέβαλλαν στους ηττημένους Γερμανούς. Ύστερα από έξι μήνες διαπληκτισμών, το ιστορικό κείμενο που συνέταξαν οι πρωθυπουργοί της Αγγλίας και της Γαλλίας (με την σύμφωνη γνώμη του προέδρου των ΗΠΑ, Γούντροου Γουίλσον), υπογράφτηκε και έθεσε τέλος στην σκιά του πολέμου, που ακόμα πλανιόταν πάνω από την Ευρώπη.

Οι Ρώσοι, με την κομμουνιστική επανάσταση να βρίσκεται ακόμα σε «βρεφικό» στάδιο, δεν έλαβαν πρόσκληση για συμμετοχή στις διαπραγματεύσεις. Η συνθήκη ήταν μια συνθήκη ειρήνης, που όμως είχε ένοχο και υπαίτιο. Η Γερμανία, σύμφωνα με το κείμενο, αναλάμβανε πλήρως την ευθύνη για τον πόλεμο, όπως φυσικά και τις συνέπειες.

Η Γερμανία υποχρεούνταν να εγκαταλείψει τα εδάφη της σε Γαλλία και Πολωνία, αλλά και να παραχωρήσει τις αποικίες της στην Αφρική στους Γάλλους και τους Άγγλους. Επίσης η συνθήκη πρόσταζε την αποζημίωση των Γάλλων και των Βέλγων με το ποσό των 34 δισ. δολαρίων, ποσό εξωφρενικό για την εποχή. Οι Γερμανοί αρχικά δεν δέχθηκαν να υπογράψουν, όμως ένα μήνα αργότερα η βουλή των Γερμανών αποφάσισε να αποδεχτεί τους όρους, με ψήφους 237 έναντι 138. Η Συνθήκη των Βερσαλλιών έχει μείνει στην ιστορία και για ακόμα δυο λόγους, πολύ σημαντικούς για το μέλλον της Ευρώπης και του πλανήτη.

Συγκέντρωση έξω από την γερμανική βουλή, κατά της Συνθήκης των Βερσαλλιών

Μετά την συνθήκη

Μετά την συνθήκη, δημιουργήθηκε ένα «νέος χάρτης της Ευρώπης», όσον αφορά στο εθνικό κράτος αλλά και τις συμμαχίες. Η απουσία όμως της Ρωσίας δεν άφησε περιθώριο ώστε να αποσαφηνιστούν τα σύνορα της με την Φινλανδία, την Ουκρανία και την Γεωργία, πράγμα που έμελλε να δημιουργήσει προβλήματα στο μέλλον. Επίσης, το μεγαλύτερο επίτευγμα της Συνθήκης των Βερσαλλιών ήταν η δημιουργία της Κοινωνίας των Εθνών αλλά και του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας. Η Κοινωνία των Εθνών θα είχε ως κύριο καθήκον, την αποφυγή παρόμοιων κρίσεων και την διατήρηση της ειρήνης.

Όμως 20 χρόνια αργότερα, ένας, ίδιου ή και μεγαλύτερου μεγέθους, πόλεμος δεν θα μπορέσει να αποφευχθεί.  Ο Τζον Κέυνς, ένας από τους πιο σημαντικούς οικονομολόγους του 20ου αιώνα, δήλωσε για την συνθήκη: «Η Συνθήκη ειρήνης είναι παράλογη και ανεφάρμοστη και δεν θα φέρει παρά δυστυχία». Δυστυχώς ο Κέυνς είχε δίκιο, και οι δυσβάσταχτοι όροι που επιβλήθηκαν στην Γερμανία, κυρίως από τον εκδικητικό Γάλλο πρωθυπουργό Ζορζ Κλεμανσό, προκάλεσαν μεγάλη φτώχεια στην χώρα και άφησαν ανοιχτό τον δρόμο για την άνοδο του Χίτλερ.