Ειρηνοδικείο Αθηνών: Αλλαγή φύλου στην ταυτότητα τρανς χωρίς χειρουργική επέμβαση
Ιστορική απόφαση-σταθμός για τα διεμφυλικά άτομα
Δημοσίευση 30/6/2016 | 14:47
Mε ανακοίνωσή του, το Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών (ΣΥΔ) γνωστοποίησε μία ιδιαίτερα θετική και σημαντική εξέλιξη σε επίπεδο νομολογίας στην κατεύθυνση της νομικής αναγνώρισης της ταυτότητας φύλου.
Εξέλιξη που ανοίγει το δρόμο στην αποκατάσταση της άνισης και κακοποιητικής μεταχείρισης που υφίστανται τα τρανς άτομα σε όλο το φάσμα της δημόσιας και ιδιωτικής ζωής τους και που έχει την αφετηρία της στο έλλειμμα νομικής αναγνώρισης της ταυτότητας φύλου χωρίς το προαπαιτούμενο της στείρωσης.
Πιο συγκεκριμένα, σε υπόθεση τρανς άντρα, που κατέθεσε στα τέλη Απριλίου του 2015 δικαστικό αίτημα με την υποστήριξη του ΣΥΔ, δίχως το συγκεκριμένο πρόσωπο να έχει κάνει χειρουργική επέμβαση επαναπροσδιορισμού στα γεννητικά όργανα, το Ειρηνοδικείο Αθηνών, αποφάσισε τη μεταβολή της καταχώρισης του φύλου και του μικρού ονόματος, ώστε να βρίσκονται σε αντιστοιχία με την ταυτότητα φύλου του προσώπου.
Το Ειρηνοδικείο αφού έλαβε υπόψη του όλο το ιστορικό του τρανς προσώπου (ζούσε από μικρή ηλικία στο επιθυμητό φύλο, είχε κάνει χειρουργική επέμβαση μαστεκτομής, είχε σχετική διάγνωση από ψυχίατρο, ενώ βρισκόταν σε διαδικασία ορμονοληψίας, αλλά ακόμη έλαβε υπόψη του πολύ σοβαρό περιστατικό διάκρισης που οδήγησε σε αποκλεισμό του από θέση επαγγελματικής εκπαίδευσης) –και αφού έλαβε υπόψη του, ακόμη, όλες τις παραμέτρους που αφορούν την ταυτότητα φύλου ως θεμελιώδη διάσταση της προσωπικότητας ενός προσώπου που προστατεύεται από την ελληνική έννομη τάξη σε μια σειρά διατάξεων, τη σχετική νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, την Σύσταση CM/Rec (2010) 5 της Επιτροπής Υπουργών των κρατών-μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης περί καταπολέμησης των διακρίσεων λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού και ταυτότητας φύλου, αλλά και τις συστάσεις του Συνηγόρου του Πολίτη–, αποφάσισε σύμφωνα με την υπ. αριθμ. 418/2016 ότι παρότι το πρόσωπο δεν έχει κάνει χειρουργική επέμβαση στείρωσης στα γεννητικά όργανα ότι «τούτο δεν πρέπει να θεωρηθεί πρόβλημα για τις αιτούμενες αλλαγές στην ληξιαρχική πράξη γέννησης».
«Συγκεκριμένα», συνεχίζει η απόφαση, «η υποχρεωτική στείρωση, η χειρουργική αλλαγή φύλου με αφαίρεση των γεννητικών οργάνων από θήλυ σε άρρεν και αντίστροφα, σαν απαραίτητη προϋπόθεση για την αναγνώριση της αλλαγής φύλου στα διεμφυλικά άτομα, όπως η αιτούσα κρίνεται ότι είναι υπερβολική απαίτηση και πρακτική και παραβιάζει το άρθρο 8 της ΕΣΔΑ (Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου), σύμφωνα με την οποία "καθένας έχει το δικαίωμα στον σεβασμό της προσωπικής και οικογενειακής του ζωής, του οίκου του και των επικοινωνιών του". Επίσης, οι παραπάνω υποχρεώσεις προσκρούουν στο δικαίωμα για ισότητα και μη επιβολή διακρίσεων των άρθρων 2 και 26 του Διεθνούς Συμφώνου για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα (ICCPR)».
Το ΣΥΔ θεωρεί την παραπάνω απόφαση, παρότι το δικαστήριο έλαβε υπόψη του τις ιατρικές διαδικασίες που είχε προχωρήσει το πρόσωπο, μία ιδιαίτερα θετική και ιστορική μεταβολή στη νομολογία για την αλλαγή των εγγράφων των τρανς ανθρώπων, καθώς θεώρησε ως υπερβολική απαίτηση και πρακτική για την αναγνώριση της πραγματικής ταυτότητας ενός τρανς ανθρώπου, την υποχρεωτική στείρωση και τη χειρουργική επέμβαση στα γεννητικά όργανα, πολλώ δε παραπάνω ότι παραβιάζει το Άρθρο 8 της ΕΣΔΑ που αναφέρεται στο δικαίωμα του σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής κάθε προσώπου.
Η ιστορική αυτή απόφαση, συνεχίζει το ΣΥΔ στην ανακοίνωσή του «πρέπει να αποτελέσει το δυναμικό σημείο εκκίνησης ώστε η Πολιτεία να προχωρήσει άμεσα και χωρίς καθυστερήσεις, στη νομοθέτηση της νομικής αναγνώρισης της ταυτότητας φύλου, αίροντας και τις ιατρικές και άλλες προϋποθέσεις, και αξιοποιώντας την εμπειρία πρόσφατων νομοθεσιών, όπως της Μάλτας, της Δανίας, της Ιρλανδίας και της Νορβηγίας, και κυρίως την Απόφαση 2048 (2015) της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Τέλος, να ληφθούν υπόψη οι συστάσεις της Εθνικής Επιτροπής Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Συνηγόρου του Πολίτη, που ομονοούν στην ίδια κατεύθυνση διαδικασιών νομικής αναγνώρισης της ταυτότητας φύλου, που να είναι γρήγορες, μη γραφειοκρατικές, διαφανείς, πλήρως προσβάσιμες, χωρίς ιατρικές ή άλλες προϋποθέσεις, βασισμένες στον αυτοπροσδιορισμό». «Η ελληνική δικαιοσύνη έκανε το δικό της ιστορικό βήμα», καταλήγει το ΣΥΔ, «απομένει, τώρα, στην κυβέρνηση να το ολοκληρώσει στην κατεύθυνση αυτή, κάνοντας πράξη τις δεσμεύσεις της».