Η ομαδική έκθεση “Η ζωή των πραγμάτων: Τέσσερις θεωρήσεις αβέβαιων αντικειμένων” διερευνά την μετάβαση του αντικειμένου από αδρανή μάζα σε πρώτη ύλη, εκφραστικό εργαλείο και εικαστικό δημιούργημα. Παράλληλα επιχειρεί να μελετήσει το ρόλο του αντικειμένου και τη σχέση του με έννοιες όπως το αβέβαιο, το εφήμερο και το καθημερινό, μέσα από τέσσερις συγγενείς αλλά κατά τα άλλα τελείως διαφορετικές μεταξύ τους προσεγγίσεις και προοπτικές. Η έκθεση περιλαμβάνει έργα τεσσάρων αξιόλογων νέων καλλιτεχνών και προσφέρει μια παρατήρηση γύρω από τον τρόπο με τον οποίο τα υλικά περιγράφουν, εμποδίζουν, διαταράσσουν ή παρεμβαίνουν στις κοινωνικές νόρμες, γίνονται φορείς νοήματος και αναδύονται ως μηχανισμοί ταξινόμησης ή ως ακάθαρτοι, επαναστατικοί σχηματισμοί. Απομεινάρια, εφήμερες συνθέσεις, readymades, βιομηχανικά σκουπίδια και φυσικά αντικείμενα που έχουν υποστεί τη φθορά του χρόνου ενώνονται σε έναν εκλεκτικό συνδυασμό διαδικασιών και υλικών που καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα συσχετισμών και περιεχομένου.

Συμμετέχουν οι: Πέτρος Ευσταθιάδης, Γιώργος Γεροντίδης, Ιωάννης Κολιόπουλος, Νάνα Σαχίνη

O Πέτρος Ευσταθιάδης (γ.1980, Λιπαρό) δημιουργεί γλυπτά και εφήμερες εγκαταστάσεις από ένα ποικίλο φάσμα υλικών που βρίσκει στο χωριό όπου μεγάλωσε. Αφού τα συνθέσει για να τα φωτογραφήσει, τα αποσυναρμολογεί και επιστρέφει τα επί μέρους αντικείμενα στην καθημερινή τους χρήση. Το μόνο που απομένει είναι η φωτογραφία. Μία ανάμνηση της κατασκευής που χτίστηκε ανακυκλώνοντας υλικά από το ίδιο του το περιβάλλον κι έπειτα εξαφανίστηκε μια για πάντα. Για τη σειρά “Bombs” ο Ευσταθιάδης κατασκευάζει παράλογους παιχνιδιάρικους μηχανισμούς από απολύτως αβλαβή υλικά όπως σαπούνι, λουλούδια, λάμπες και σφουγγάρια που ωστόσο προκαλούν σύγχυση. Στη σειρά “Eggs” εμπνευσμένος από τη φυγάδευση εννέα κοντέινερ με την κινητή περιουσία της τέως βασιλικής οικογένειας της Ελλάδος από το κτήμα του Τατοΐου στην Αγγλία και τη φήμη για έναν μεγάλο θησαυρό από πολύτιμα αντικείμενα -ανάμεσά τους και αυγά Fabergé, τα οποία δημοπρατήθηκαν αργότερα από τον οίκο Christie's- δημιουργεί κι εκείνος πολύτιμα αυγά σε μεγάλη κλίμακα, σαν άλλος Fabergé, το ίδιο αυθεντικά με τα υποτιθέμενα αυτοκρατορικά με την έννοια ότι έχουν δημιουργηθεί για ένα σημαντικό πρόσωπο και έχουν συνδεθεί σε συμβολικό επίπεδο με το μεγαλείο, τη δύναμη και τον πλούτο μίας δυναστείας.

Κι ενώ οι φωτογραφίες του Ευσταθιάδη δομούν μία φανταστική ιστορία πάνω σε ένα εξολοκλήρου εφήμερο σύμπαν αντικειμένων, οι συλλογές του Γιώργου Γεροντίδη (γ.1987, Αθήνα) κάνουν ακριβώς το αντίστροφο. Παράγουν δηλαδή ένα συγκεκριμένο σύστημα διατήρησης και αρχειοθέτησης αντικειμένων τα οποία σκιαγραφούν έναν χαρακτήρα με στόχο να διηγηθούν μια ιστορία. Πίσω από τις δύο εγκαταστάσεις στη γκαλερί CAN (εκείνη στο πάτωμα και εκείνη στη βιτρίνα) κρύβεται ο μυστηριώδης χαρακτήρας του Άνδρα στα Κόκκινα που πρωτοείδαμε στην έκθεση του Ιδρύματος ΔΕΣΤΕ ΟΙ ΕΞΙΣΟΡΡΟΠΙΣΤΕΣ στο Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς. Τον πρωταγωνιστή αυτών των ιστοριών βλέπουμε εδώ να φυλάσσει την κόκκινη στολή του σε μια βαλίτσα πλάι στην επιγραφή “Casual clothing is allowed at this job” και στη συνέχεια να μας δείχνει μέρος της συλλογής του από αξιοπερίεργα αντικείμενα. Στην δεύτερη αίθουσα μία σειρά από λεπτομερή σχέδια από σκόνη ξηροπαστέλ λειτουργούν σαν οδηγίες χρήσης για τις εγκαταστάσεις, ταξινομώντας αντικείμενα και θραύσματα που στόχο έχουν να ζωντανέψουν μέρος της ζωής του. Οι αναφορές του βρίσκονται στον τρόπο που τα μουσεία -και ακόμη παλιότερα ο πρόδρομος αυτών -τα Wunderkabinetts του δεκάτου έκτου αιώνα- διαμορφώνουν την κατανόησή μας απέναντι στην ιστορία, απέναντι στους τρόπους που συσσωρεύουμε γνώσεις, ακόμη και γύρω από το πώς αντιλαμβανόμαστε τον φυσικό κόσμο. Η ιδιοποίηση αρχαιολογικών και άλλων επιστημονικών μεθόδων συλλογής, αρχειοθέτησης και έκθεσης αντικειμένων που χρησιμοποιεί ο Γεροντίδης δημιουργούν έργα που αμφισβητούν τις διακρίσεις ανάμεσα σε μια “αντικειμενική”, (ορθολογιστική) θεώρηση του κόσμου και σε μία “υποκειμενική” (πιο παράλογη) εκδοχή της βασισμένη σε ένα φαντασιακό αφήγημα -θέτοντας έτσι ερωτήματα ακόμη και για το ρόλο και το βάρος της επιστημονικής γνώσης στην σύγχρονη κοινωνία.

 Στα έργα από τη νέα του σειρά με τον τίτλο «Primal Οbjectivities» ο Ιωάννης Κολιόπουλος (γ.1986, Αθήνα) διερευνά τη σχέση μεταξύ αντικειμένων και αντικειμενικότητας επιχειρώντας έναν ποιητικό ορισμό των εφήμερων γλυπτών ως αρχέγονες θεωρήσεις της αντικειμενικότητας. Τα έργα του συνδυάζουν objets trouvés όπως λαϊκά υφάσματα, μια δαντέλα, ένα κομμάτι από σημαία, μια καρτ ποστάλ, οικογενειακές φωτογραφίες (δικές του ή άλλων), σχέδια, αντικείμενα, κολάζ με εικόνες εφήμερων εγκαταστάσεων. Η διαδικασία που ακολουθεί για κάθε μία από τις εικόνες αυτές είναι η ίδια. Πρώτα, κατασκευάζει ένα γλυπτό, στη συνέχεια το φωτογραφίζει και παράγει μία μοναδική εκτύπωση. Έπειτα αποσυναρμολογεί τα γλυπτά αυτά μέχρι να μην μείνει τίποτε -ακριβώς όπως κάνει και ο Ευσταθιάδης με τις εγκαταστάσεις του- αφήνοντας έτσι το γλυπτό μονάχα ως “ανάμνηση” και δίνοντας του μία νέα ύπαρξη -εκείνη που πραγματώνεται μονάχα μέσα από την φωτογραφική εικόνα.  Με αυτόν τον τρόπο αναδεικνύει το διαχρονικό και άυλο χαρακτήρα των αντικειμένων που μόνο η φωτογραφία μπορεί να επικοινωνήσει. Τα υλικά που χρησιμοποιεί για να κατασκευάσει τα εφήμερα αυτά γλυπτά προέρχονται από μία μεγάλη γκάμα υλικών και αντικειμένων τα οποία συλλέγει στη φύση (όπως φυτά, κόκαλα ζώων, φτερά, θραύσματα από αρχαία κεραμικά), άλλα είναι εργαλεία και αντικείμενα που έχει κατασκευάσει ο άνθρωπος (όπως η καραμπίνα, η ηλεκτρική σκούπα, μια πόρτα, ένα λαμπάκι), άλλα (όπως το ψωμί και τα λαχανικά) αποτελούν αντικείμενα καθημερινής κατανάλωσης που έχουμε συνηθίσει να τα βλέπουμε σε εικόνες πάντα τέλεια και φρέσκα παρότι συχνά στις δυτικές κοινωνίες μπορεί να κυκλοφορούν σε αφθονία και να σαπίζουν μαζικά. Τα σχέδια και σκίτσα τα οποία ενσωματώνει στα έργα του είναι όλα πρωτότυπα και δουλεμένα με διαφορετικά μέσα όπως μελάνι, χρώμα και με μια μέθοδο καυτηριασμού που δημιουργεί τρύπες και καψίματα στο χαρτί. Ο καυτηριασμός σημαίνει την πάροδο του χρόνου και τη φθορά και παράλληλα σε συμβολικό επίπεδο το “κάψιμο” τον εικόνων στο μυαλό. Τα αφηρημένα σκίτσα και τα γεωμετρικά σχήματα μεταφέρουν την αίσθηση μιας αφηρημένης δράσης όπου το υποσυνείδητο ελευθερώνει την πνευματικότητα. Τέλος η τοποθέτηση όλων των στοιχείων με συγκεκριμένο τρόπο μέσα στο ίδιο πλαίσιο, ακόμη και τα κενά που σκόπιμα δημιουργούνται συμβάλουν στη σύνθεση του έργου μετατρέποντάς το σε ένα δίκτυο το οποίο επιχειρεί να ταξινομήσει -όπως μια μουσική σύνθεση, η ανθρώπινη μνήμη μέσα από την αποσπασματικότητά της, ή ένα ποίημα- και να κατανοήσει τον τρόπο θέασης του χρόνου και της ιστορίας. Κάθε ενότητα αυτού του δικτύου είναι συνδεδεμένη με την άλλη και μπορεί να διαβαστεί σημειολογικά ή ποιητικά, κυρίως όμως προτείνει μία ανάγνωση του κόσμου όπου το συλλογικό αποκαλύπτεται μέσα από το προσωπικό.

Η Νάνα Σαχίνη (γ.1975, Θεσσαλονίκη) ασχολείται με τη γλυπτική, τις εγκαταστάσεις, το σχέδιο και την περφόρμανς, τα οποία αντιλαμβάνεται ως μέρη ενός ενιαίου συστήματος.     Με γλυπτικούς όρους η δουλειά της αποτελείται από υλικές υποστάσεις στο χώρο δουλεμένες με μία ευρεία γκάμα ετερογενών υλικών. Το κάθε γλυπτικό στοιχείο που χρησιμοποιεί έχει κατασκευαστεί και αναπτυχθεί μέσα από αυτοσχεδιαστικές χειρονομίες. Κυρίαρχο ρόλο διαδραματίζει εδώ η υλικότητα στις υφές και τα χρώματα αλλά και η ικανότητα τους να συνδεθούν ή να καθρεφτίσουν το σώμα. Objets trouvés όπως το καλώδιο, το μαξιλάρι, η φλοκάτη κ.ο.κ. επιλέγονται λόγω της ιδιότητάς τους ως αντικείμενα αλλά και λόγω της υλικότητας που τα χαρακτηρίζει. Εκτός αυτού συχνά τα αντικείμενα αυτά είναι φορτισμένα με μια μνήμη ή μια ιστορία. Αντικείμενα με έντονη σωματικότητα “θυμούνται” ακριβώς με τον ίδιο τρόπο που το σώμα “θυμάται”. Στο μαξιλάρι διακρίνουμε ίχνη ιδρώτα. Η φλοκάτη με τη σειρά της -που είναι ένα κειμήλιο που πέρασε από τη γιαγιά στην εγγονή- εμπεριέχει μια μνήμη γυναικείας ιστορίας. Τέτοια στοιχεία των αντικειμένων τα οποία θα μπορούσαν να θεωρηθούν ακάθαρτα ή παρεμβατικά, για τη Σαχίνη αποτελούν πολύτιμες “εγγραφές” που εμπεριέχουν κομμάτια της ιστορίας μας. Ταυτόχρονα τα ίδια objets trouvés μεταπλάθονται γλυπτικά με χειρονομίες. Ο κώνος στην άκρη του μαξιλαριού π.χ. αποτελεί μία αυτόνομη φόρμα αλλά παράλληλα δίνει την αίσθηση του στήθους δημιουργώντας έναν “μετατονισμό” (όπως στη μουσική). Στόχος αυτών των γλυπτικών μεταπλάσεων είναι να εμπλουτιστεί η πολυσημία των επιμέρους στοιχείων που απαρτίζουν το έργο. Τέχνη και ζωή (μέσα και έξω από το εργαστήριο) πάνε χέρι-χέρι και ως εκ τούτου στη δουλειά της Σαχίνη αποκαλύπτεται ένα μέρος και των δύο αυτών κόσμων. Τα έργα που παρουσιάζονται εδώ σχετίζονται με επιστημονικές, ανθρωπολογικές και φιλοσοφικές θεωρήσεις γύρω από το σώμα, την θηλυκότητα και την μητρότητα που απασχολούν την καλλιτέχνιδα από την εποχή της εγκυμοσύνης της. Το τηλεφωνικό καλώδιο στο παλαιότερο γλυπτό “East When It’s Clear, West When It’s Cloudy” μπορεί να προσληφθεί σαν ομφάλιος λώρος που κρατάει σε επικοινωνία την μητέρα με το έμβρυο ενώ ο τίτλος έχει αναφορές στην πλήρη ιατρικοποίηση της σχέσης μάνας-εμβρύου στις δυτικές κοινωνίες σε σχέση με μία πιο πνευματική προσέγγιση που υπάρχει στην ανατολή. Το νέο έργο "If This Purple Is Not Made For Your Purple, The Situation Creates Suspense" δημιουργήθηκε ειδικά για την έκθεση στη γκαλερί CAN και αποτελεί την πρώτη μεγάλης κλίμακας κάθετη εγκατάσταση της καλλιτέχνιδας. Το μοβ χρώμα εδώ αναφέρεται στο χρώμα της θηλής, στο χρώμα του εσωτερικού του στόματος και γενικότερα στο χρώμα των σπλάχνων. Κι αν το σώμα της μητέρας δεν είναι έτοιμο -κοινωνικά ή ψυχολογικά- να υποδεχτεί το σώμα του παιδιού; τότε η αλληλεπίδραση που δημιουργείται μεταξύ του ζεύγους μάνα-παιδί δημιουργεί αγωνία... Το δίκτυο με τα υπόλευκα/γαλακτερά πολυαιθυλένια που συνδέουν τα στοιχεία της εγκατάστασης εικονοποιούν τη ροή του γάλακτος που συνδέει το μέσα σώμα της μάνας με το μέσα σώμα του παιδιού. Άλλα στοιχεία της εγκατάστασης θαμμένα ή κρυμμένα ασφυκτιούν καθώς εγκλείονται σε σακούλες, σε πλαστικά ή σε υφάσματα, ενώ ο τρόπος που ισορροπούν ή στέκονται το ένα πάνω από το άλλο κρύβει μια αίσθηση επισφάλειας, όμοια με την αίσθηση μετεωρισμού που νιώθει ο άνθρωπος σε κάθε του βήμα ή πριν από κάθε μεγάλη απόφαση.