O Jackson Pollock είχε την ζωή, το μυαλό, τους δαίμονες και την ευφυία που προστάζει η τέχνη της ζωγραφικής. Καλώς ή κακώς, έτσι έχουμε έναν ζωγράφο στο μυαλό μας. Προβληματικό και προβληματισμένο, μοναδικό και επιρρεπή. Ο πιο αυθεντικός ζωγράφος των ΗΠΑ, όπως τον είπαν οι σύγχρονοι και οι μεταγενέστεροί του, είχε και κάτι που λίγοι ζωγράφοι είχαν: αναγνώριση εν ζωή. Ωστόσο, ένας άνθρωπος που είναι χαμένος στις σκέψεις του, δεν μπορεί να το διαχειριστεί όλο αυτό. Ίσως στην συγκεκριμένη περίπτωση η αναγνώριση να του έκανε περισσότερο κακό παρά καλό.
Γεννήθηκε στο Γουαιόμιγκ, τον Ιανουάριο του 1912. Ο πατέρας του ήταν αγρότης και επιθεωρητής κρατικών εκτάσεων. Η μητέρα του πάλι ήταν πιο καλλιτεχνική φύση. Από εκεί θα πρέπει να κληρονόμησε το χάρισμα ο Pollock, μαζί με τον μεγαλύτερο αδερφό του Charles. Τα προβλήματα που είχε αργότερα μάλλον πηγάζουν από την παιδική του ηλικία και από την οικογενειακή του κατάσταση. Επιζητούσε προσοχή, ως ο μικρότερος από πέντε αδέρφια, που τελικά δεν πήρε ποτέ. Η οικογένεια μετακόμιζε όλο και πιο δυτικά, με τον πατέρα του να βυθίζεται όλο και περισσότερο στο αλκοόλ και την βίαιη συμπεριφορά.
Το 1920 ο πατέρας του έφυγε από το σπίτι. Συνέχισε να μεγαλώνει φτωχά, με πατρικό πρότυπο τον μεγάλο αδερφό του Charles, ο οποίος είχε τεράστια έφεση στην ζωγραφική. Από αυτόν περίμενε η οικογένεια να γίνει μεγάλος ζωγράφος, αλλά ο μικρός αδερφός του διέψευσε αυτή την προσμονή.
Στα 18 του μετακόμισε στην Νέα Υόρκη μαζί με τον αδερφό του, αφού είχε ήδη αποφασίσει να ασχοληθεί με την τέχνη. Μαθήτευσε δίπλα στον καθηγητή του αδερφού του, Thomas hart Benton, ο οποίος έγινε κι αυτός σαν πατέρας του. Ίσως η έλλειψη πατρικής φιγούρας και η διαρκής αντικατάστασή της να του δημιούργησε ένα κενό που ποτέ δεν αναπληρώθηκε.
Τον καιρό της ύφεσης θα πιάσει δουλειά σε ένα από τα προγράμματα της κυβέρνησης για νεαρούς καλλιτέχνες. Είναι τότε που ξεκινάει να πίνει. Σαν τον πατέρα του. Και δεν σταμάτησε σχεδόν ποτέ. Το πρόβλημα του έγινε μεγάλο και απευθύνθηκε σε έναν ψυχολόγο. Το 1939, ανακάλυψε τον Pablo Picasso, με τους πίνακές του να παίρνουν πολλά από τα χαρακτηριστικά του, αφού έγιναν πιο συμβολικοί.
Ο συμβολισμός του Pollock βέβαια θα γινόταν διαφορετικός στην συνέχεια. Θα γινόταν κάτι το καινούργιο, κάτι το μοναδικό. Το 1942, γνωρίζει την επίσης ζωγράφο Lee Krasner, και ύστερα από ένα σύντομο φλερτ έγιναν ζευγάρι. Η Krasner θα αφιερωθεί στην δουλειά και θα αφήσει τον Pollock να τελειοποιήσει την τεχνική του και την δουλειά του, η οποία χρηματοδοτήθηκε από την Peggy Guggenheim. Μετ αλεφτά αυτά το ζευγάρι παντρεύτηκε και αγόρασε ένα σπίτι στο Λονγκ Άιλαντ. Ο Pollock βρέθηκε ξανά στην εξοχή και η έμπνευση του χτύπησε κόκκινο.
Άρχισε να εφαρμόζει την τεχνική του «dripping». Έβαζε τον πίνακά του στο έδαφος και έσταζε υγρή μπογιά, δημιουργώντας ακατάληπτους μεν πίνακες, που είχαν όμως έναν μοναδικό χρωματισμό και μια αφηρημένη οπτική που προκαλούσε έντονα συναισθήματα. Από το 1947 μέχρι το 1950, θα ζωγραφίσει πολλά από τα πιο διάσημα έργα του.
Το 1949, το περιοδικό Life θα του αφιερώσει ένα τετρασέλιδο άρθρο με τίτλο «Είναι ο μεγαλύτερος εν ζωή ζωγράφος στις ΗΠΑ;». Η ζωή του άλλαξε σε μια νύχτα. Οι πίνακές του πουλήθηκαν όλοι σε μια έκθεση που ακολούθησε. Όμως η επιτυχία τον έκλεισε στον εαυτό του. Τον έκανε αλαζόνα και πολλές φορές άδικο. Δεν ήταν συνηθισμένος σε τέτοια πράγματα. Ακόμα και η κριτική που δέχτηκε τον έκανε να αμφιβάλλει για την τέχνη του. Μερικοί τον είπαν τσαρλατάνο. Οι καλλιτέχνες φίλοι του, τον έβλεπαν ως ανταγωνιστή.
Άρχισε πάλι να πίνει. Πιο πολύ από πριν. Η Krasner κάλεσε την μητέρα του στο σπίτι και ο Pollock άρχισε πάλι να ζωγραφίζει, ύστερα από αρκετό καιρό και μια αποτυχημένη έκθεση, με έργα που παρολ’ αυτά θεωρούνται τα καλύτερά του σήμερα.
Η πίεση που αισθανόταν από τους συλλέκτες χειροτέρεψε ξανά την κατάστασή του. Άρχισε να ξημεροβραδιάζεται σε ένα τοπικό μπαρ και να γυρνάει κάθε μέρα τύφλα στο μεθύσι. Το έριξε και στις γκόμενες. Η γυναίκα του δεν μπορούσε να τον βλέπει έτσι και έφυγε για το Παρίσι για να τον αφήσει να σκεφτεί.
Και όπως συμβαίνει συνήθως, το μεγάλο του πάθος, το αλκοόλ, τον σκότωσε. Στις 11 Αυγούστου του 1956, οδηγούσε μεθυσμένος και έπεσε πάνω σε ένα δέντρο, όχι πολύ μακριά από το σπίτι του. Εκτινάχθηκε 16 μέτρα μακριά και πέθανε ακαριαία. Ήταν μόλις 44 ετών.
Η γυναίκα του ίδρυσε το Ίδρυμα Pollock – Krasner μετά τον θάνατό του, που βοηθάει νεαρούς καλλιτέχνες με υποτροφία. Φρόντισε οι πίνακές του να διανεμηθούν σε διάφορα μουσεία του κόσμου. Όταν πέθανε, το 1984, η περιουσία του ιδρύματος έφτανε τα 20 εκατ. δολάρια.
Ο Pollock είναι ένας από τους πιο αυθεντικούς ζωγράφους του 20ου αιώνα με φανατικούς υποστηρικτές. Θεωρείται ως ο σημαντικότερος εκπρόσωπος του αφηρημένου εξπρεσιονισμού, αν και το να βάλεις κάποια ταμπέλα στην ζωγραφική του δεν θα ήταν δίκαιο γι’ αυτήν. Και δεν θα το ήθελε και ο ίδιος. Οι πίνακές του, προκαλούν όσα συναισθήματα είχε ο ίδιος όταν τους ζωγράφιζε. Και είναι πολλά, πάρα πολλά...
Πέτρος Καλογεράς
